Between Autobiography and Biography. Literary Biography as a Matter of Sociological Research

Authors

  • Piotr Kulas Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.4.05

Keywords:

literary biography, autobiography, sociology of literary communication, moral pact

Abstract

The aim of this paper is to draw attention to the literary biography as a possible object of sociological research. This article consists of two parts. In the first one, biography is presented in the perspective of literary communication between the hero and the author of the biography. The hero of biography is trying to give a definite meaning to his life in the autobiographical data. The author can accept this meaning, but he or she can also reject it. I argue that between the hero and the author of the biography there is sometimes an unspoken agreement (moral pact) that obligates the biographer to maintain intimacy, avoid treachery, not to undermine the confidence. In the second part I analyzed strategies used by the authors of two biographies (by Andrzej Franszek and Artur Domosławski). These biographies were published almost simultaneously, both are dedicated to outstanding figures of Polish literature and public life. Both of them carry a different approach to the (auto)biographical material. While the first biography is an example of moral pact, the second one – on the contrary – violates it.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Piotr Kulas, Uniwersytet Warszawski

Piotr Kulas, doktor socjologii, jego zainteresowania naukowe to problematyka tożsamości, filozoficzne inspiracje socjologii, socjologia intelektualistów. Autor książki Turniej Garbusów. Problematyka tożsamości w twórczości Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza (2009). Publikował między innymi w „Przeglądzie Politycznym”, „Przeglądzie Filozoficznym. Serii Nowej”, „Opcjach”, „Czasie Kultury”.

 

References

Ankudowicz Janusz (1971) Społeczna recepcja literatury niebeletrystycznej [w:] Janusz Sławiński, red., Problemy socjologii literatury. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 399–418.
Google Scholar

Bruner Jerome (1990) Życie jako narracja. „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 4, s. 3–17.
Google Scholar

Burek Tomasz (2001) Autobiografia jako rozpamiętywanie losu. Nie tylko o „Rodzinnej Europie” [w:] Aleksander Fiut, red., Poznawanie Miłosza. Cz. 2: 1980–1998. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 7–28.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata (1982) Postawa autobiograficzna [w:] Jan Błoński i in., red., Studia o narracji. Warszawa: Ossolineum, s. 223–235.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata (2000) Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie, wyzwanie. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata (2009) O autobiografii i autobiograficzności [w:] taż, red., Autobiografia. Gdańsk: Słowo obraz/terytoria, s. 5–17.
Google Scholar

Dahrendorf Ralf (2003) Ponad granicami. Wspomnienia. Przełożyła Małgorzata Łukasiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Denzin Norman K. (1990) Reinterpretacja metody biograficznej w socjologii. Znaczenie a metoda w analizie biograficznej [w:] Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Przełożyła Nina Nowakowska. Warszawa–Poznań: PWN, s. 55–69.
Google Scholar

Domosławski Artur (2010) Kapuściński. Non-fiction. Warszawa: Świat Książki.
Google Scholar

Elias Norbert (2006) Mozart: portret geniusza. Przełożył Bogdan Baran. Warszawa: W.A.B.
Google Scholar

Franaszek Andrzej (2011) Miłosz. Biografia. Kraków: Znak.
Google Scholar

Geertz Clifford (2000) Dzieło i życie. Antropolog jako autor. Przełożyli Ewa Dżurak, Sławomir Sikora. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Goffman Erving (2007) Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Przełożyły Aleksandra Dzierżyńska, Joanna Tokarska-Bakir. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Gouldner Alvin W. (1977) Co zdarzyło się w socjologii: historyczny model rozwoju strukturalnego [w:] Jerzy Szacki, red., Czy kryzys socjologii? Przełożyła Barbara Szacka. Warszawa: Czytelnik, s. 127–296.
Google Scholar

Gusdorf Georges (2009) Warunki i ograniczenia autobiografii [w:] Małgorzata Czermińska, red., Autobiografia. Przełożył Janusz Barczyński. Gdańsk: Słowo obraz/terytoria, s. 19–46.
Google Scholar

Hałas Elżbieta (1990) Biografia a orientacja symbolicznego interakcjonizmu [w:] Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa–Poznań: PWN, s. 197–208.
Google Scholar

Helling Ingeborg K. (1990) Metoda badań biograficznych [w:] Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Przełożyli Krystyna Droździał, Jan Włodarek. Warszawa–Poznań: PWN, s. 127–135.
Google Scholar

Jarzębski Jerzy (1982) Kariera autentyku [w:] Jan Błoński, red., Studia o narracji. Warszawa: Ossolineum, s. 203–222.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (2008) Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Kulas Piotr (2012) Pomiędzy życiem prywatnym a publicznym. Domosławski vs Franaszek. „Opcje” Kwartalnik Kulturalny, nr 1, s. 48–53.
Google Scholar

Kundera Milan (2006) Zasłona. Przełożył Marek Bieńczyk. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Lejeune Phillippe (2001) Wariacje na temat pewnego paktu. O Autobiografii. Przełożyli Wincenty Grajewski i in. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Lohmann Roger Ivar (2008) Biographies of anthropologists as anthropological data. „Reviews in Anthropology”, vol. 37, s. 89–101.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/00938150802040444

Lubas-Bartoszyńska Regina (2001) Wstęp [w:] Lejeune Phillippe, Wariacje na temat pewnego paktu. O Autobiografii. Kraków: Universitas, s. V–XXI.
Google Scholar

Łęcki Krzysztof (2012) Inny Zapis. „Sekretny dziennik” pisarza jako przedmiot badań socjologicznych. Na przykładzie „Dzienników” Stefana Kisielewskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Markowski Michał Paweł (2000) Miłosz: dylematy autoprezentacji [w:] Aleksander Fiut, red., Poznawanie Miłosza. Cz. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 327–337.
Google Scholar

Miłosz Czesław (1996) Jakiegoż to gościa mieliśmy. O Annie Świrczyńskiej. Kraków: Znak.
Google Scholar

Miłosz Czesław (2000a) Ziemia Ulro. Kraków: Znak.
Google Scholar

Miłosz Czesław (2000b) Człowiek wśród skorpionów. Kraków: Znak.
Google Scholar

Miłosz Czesław (2001a) Abecadło. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Miłosz Czesław (2001b) Rodzinna Europa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Musiał Łukasz (2010) Wiele hałasu – o co? „Przegląd Polityczny”, nr 100, s. 87–93.
Google Scholar

Nowacka Beata, Ziątek Zygmunt (2008) Ryszard Kapuściński. Biografia pisarza. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Ricoeur Paul (2006) Pamięć, historia, zapomnienie. Przełożył Janusz Margański. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Ritzer George (2004) Klasyczna teoria socjologiczna. Przełożyła Hanna Jankowska. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Roche Maurice (1989) Fenomenologiczny zwrot w socjologii [w:] Zdzisław Krasnodębski, red., Fenomenologia i socjologia. Przełożyła Dorota Lachowska. Warszawa: PWN, s. 458–474.
Google Scholar

Rosner Katarzyna (2003) Narracja, tożsamość, czas. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Schütz Alfred (2006) Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania [w:] Aleksandra Jasińska-Kania i in., red., Współczesne teorie socjologiczne. Przełożyła Dorota Lachowska. Warszawa: Scholar, s. 867–893.
Google Scholar

Sennet Richard (2009) Upadek człowieka publicznego. Przełożyła Hanna Jankowska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA.
Google Scholar

Sławiński Janusz (1990) Teksty i teksty. Warszawa: Wydawnictwo Polska Encyklopedia Niezależna PEN.
Google Scholar

Stemplewska-Żakowicz Katarzyna (2002) Koncepcje narracyjnej tożsamości [w:] Jerzy Trzebiński, red., Narracja jako sposób rozumienia świata. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, s. 81–113.
Google Scholar

Taylor Charles (2002) Etyka autentyczności. Przełożył Andrzej Pawelec. Kraków: Znak.
Google Scholar

Walicki Andrzej (1993) Zniewolony umysł po latach. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Published

2013-11-30

How to Cite

Kulas, P. (2013). Between Autobiography and Biography. Literary Biography as a Matter of Sociological Research. Przegląd Socjologii Jakościowej, 9(4), 64–81. https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.4.05