Murals make (Our) history: paintings on the wall as media of cultural memory. Interpreting the current state of Warsaw’s commemorative murals

Ilija Upalevski

doi:10.18778/1733-8069.13.4.07

Autor

Ilija Upalevski Polish Academy of Science, Institute of Philosophy and Sociology

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.13.4.07

Słowa kluczowe:

pamięć kulturowa, street art / murale, twórcy pamięci, historia Polski, Warszawa

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza sposobów wykorzystania muralu jako formy artystycznej służącej upamiętnianiu (przypominaniu) wybranych historycznych narracji w stolicy Polski. W oparciu o analizę treści postaram się pokazać, że niezależnie od ich demokratycznego potencjału oraz potencjału wprowadzania treści subwersywnych w przestrzeni publicznej, murale upamiętniające – w przypadku Warszawy – przeważnie odzwierciedlają oficjalne narracje/wyobraźnie przeszłości, odtwarzając w ten sposób propagowaną przez instytucje publiczne, opartą na egoizmie narodowym męskocentryczną perspektywę historii narodowej. Odwołując się do instrukcji metodologicznych Wulfa Kansteina, wprowadzone zostanie pojęcie „drugorzędnych” twórców pamięci (secondary memory makers) w celu opisania pozycji, jaką twórcy murali zajmują w polu pamięci kulturowej Warszawy. Autorzy murali, z przyczyn głównie pragmatycznych, dostosowują swoje prace do wymagań instytucji publicznych odpowiedzialnych za produkcję pamięci oraz hegemonicznych dyskursów pamięci, rezygnując w ten sposób z możliwości bardziej demokratycznego działania w przestrzeni publicznej oraz w polu pamięci kulturowej. Obrazy na ścianach powstałe w ten sposób, celowo lub nie, stają się częścią bardziej złożonych, sponsorowanych przez państwo strategii „unarodowienia” przestrzeni publicznej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Ilija Upalevski - Polish Academy of Science, Institute of Philosophy and Sociology

Has earned a Master’s degree in World and Comparative Literature from Ss. Cyril and Methodius University of Skopje and in Eastern European Studies from University of Warsaw. Currently he is a PhD student in the Institute of Philosophy and Sociology at the Polish Academy of Science. In his PhD thesis he examines the politics of memory and forgetting in socialist Macedonia and their implications in the changing urban landscapes. His scientific interests also include topics from the history of ideas and ideological formations that have been shaping the cultural and political landscapes in Central Europe and the Balkans.

Bibliografia

Anreus, Robin, Adele Greeley, and Leonard, Folgarait. 2012. Mexican Muralism: A Critical History. Oakland: University of California Press.
Google Scholar

Assmann, Aleida. 2008a. “Canon and Archive.” Pp. 97-109 in Cultural Memory Studies: An International and Interdisciplinary Handbook, edited by Erll, Astrid, and Ansgar Nünning. Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co.
Google Scholar

Assmann, Aleida. 2008b. “Transformations between History and Memory.” Social Research 75(1):49-72.
Google Scholar

Assmann, Jan. 2008. Pamieć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach strarożytnych. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Google Scholar

Assmann, Jan, and John Czaplicka. 1995. “Collective Memory and Cultural Identity.” New German Critique 65:125-133.
Google Scholar

Azaryahu, Maoz and Foote, E Kenneth. 2007. “Toward a Geography of Memory. Geographical Dimension of Public Memory and Commemoration.” Journal of Political and Military Sociology (25)1:125-144.
Google Scholar

Bevan, Robert. 2006. The Destruction of Memory: Architecture at War. London: Reaktion Books Ltd.
Google Scholar

Boyer, M. Christine. 1994. The City of Collective Memory: Its historical imagery and architectural entertainments. Cambridge: MIT Press.
Google Scholar

Crang, Mike, and Travlou, S. Penny. 2001. “The City and topologies of memory.” Environment and Planning D: Society and Space 19:161-177.
Google Scholar

Crinson, Mark. 2005. Urban Memory: History and Amnesia in the Modern City. London: Routledge.
Google Scholar

Duchowski, Michał, and Elżbieta Sekuła, (eds.). 2011. Street Art: Between Freedom and Anarchy. Warsaw: Academy of Fine Arts.
Google Scholar

Dwyer, J. 2000. “Interpreting the Civil Rights Movement: Place, Memory and Conflict.” Professional Geographer 52(4):660-671.
Google Scholar

Edensor, Tim. 2002. National Identity, Popular Culture and Everyday Life. New York: Berg.
Google Scholar

Erll, Astrid. 2008. Cultural Memory Studies: An International and Interdisciplinary Handbook. Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co.
Google Scholar

Eubanks, Charlotte. 2002. “The Mirror of Memory: Constructions of Hell in the Marukis’ Nuclear Murals.” PMLA 124(5):1614-1631.
Google Scholar

Foote, E. Kenneth. 2008. “Historical space as narrative medium: on the configuration of spatial narratives of time at historical sites.” GeoJournal 73(3):179-194.
Google Scholar

Foote, E. Kenneth, Attila Tóth, and Anett Árvay. 2000. “Hungary after 1989: Inscribing a New Past on Place.” Geographical Review 90(3):301-334.
Google Scholar

Forest, Benjamin, and Johnson, Juliet. 2002. “Unraveling the Treats of History: Soviet-Era Monuments and Post-Soviet National Identity in Moscow.” Annals of the Association of the American Geographers 93(3):524-547.
Google Scholar

Forker, Martin, and McCormick, Jonathan. 2009. “Walls of history: the use of mythomoteurs in Northern Ireland murals.” Irish Studies Review 17(4):423-465.
Google Scholar

Golden, Jane, Robin Rice, and Monica Yant Kinney. 2002. Philadelphia Murals and the Stories They Tell. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar

Gruber, Ruth Ellen. 2002. Virtually Jewish: Reinventing Jewish Culture in Europe. Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
Google Scholar

Hayden, Dolores. 1997. The Power of Place: Urban Landscapes as Public History. Massachusetts: MIT Press.
Google Scholar

Heidenry, Rachel. 2014. “The murals of El Salvador: Reconstruction, historical memory and whitewashing.” Public Art. Dialogue 4(1):122-145.
Google Scholar

Hershatter, Gail. 2011. The Gender of Memory. Rural Women and China’s Collective Past. Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
Google Scholar

Herzfeld, Michael. 1991. A Place in History. Social and Monumental Time in a Cretan Town. Princeton: University Press.
Google Scholar

Huyssen, Andreas. 2003. Present pasts: Urban Palimpsests and the Politics of memory. Stanford: Stanford University Press.
Google Scholar

Irvine, Martin. 2012. “The Work on the Street: Street Art and Visual Culture.” Pp 235-278 in The Handbook of Visual Culture, edited by Sandywell, Barry and Heywood, Ian. London, New York: Berg.
Google Scholar

Jacobs, Janet. 2008. “Gender and collective memory: Women and representation at Auschwitz.” Memory Studies 1(2):211-225.
Google Scholar

Jacobs, Janet. 2010. Memorializing the Holocaust: Gender, genocide and Collective Memory. London, New York: I.B. Tauris.
Google Scholar

Jarman, Neil. 1998. Painting Landscapes: the place of murals in the symbolic construction of urban space. Retrieved January 08, 2017 http://cain.ulst.ac.uk/bibdbs/murals/jarman.htm#chap5.
Google Scholar

Jenkins, Henry. 2006. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: University Press.
Google Scholar

Kansteiner, Wulf. 2002. “Finding Meaning in Memory: A Methodological Critique of Collective Memory Studies.” History and Theory 41:179-197.
Google Scholar

Legg, Stephen. 2007. “Reviewing geographies of memory/forgetting.” Environment and Planning A 39:456-466.
Google Scholar

Lewisohn, Cedar. 2008. Street Art: The Graffiti Revolution. London: Tate Publications.
Google Scholar

Maus, Gunnar. 2015. “Landscapes of memory: a practice theory approach to geographies of memory.” Geographica Helvetica 70:215-223.
Google Scholar

Meusburger, Peter, Michael Hefferna, and Edgar Wunder. 2011. Cultural Memories. The Geographical Point of View. London: Springer.
Google Scholar

Morphy, Howard and Perkins, Morgan. 2006. “The Anthropology of Art: A Reflection on its History and Contemporary Practice.” Pp. 1-33. in The Anthropology of Art: A Reader, edited by Morphy, Howard, and Morgan Perkins. Malden, MA, Oxford: Blackwell Publishing.
Google Scholar

Mury: Diagnoza dynamiki środowiska twórców malarstwa monumentalnego – raport badawczy. 2016. Warszawa: Instytut Badań Przestrzeni Publicznej.
Google Scholar

Nijakowski, Lech. 2006. Domeny symboliczne: Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Nijakowski, Lech. 2006a. “Baron Münchhausen, czyli o polskiej polityce pamięci.” Przegląd Polityczny 75:52-75.
Google Scholar

Palonen, Emilia. 2008. “The city-text in post-communist Budapest: street names, memorials, and the politics of commemoration.” GeoJournal 73(3):219-230.
Google Scholar

Rolston, Bill. 2004. “The war of the walls: political murals in Northern Ireland.” Museum International 56:38-45.
Google Scholar

Sarkar, Mahua. 2006. “Difference in memory.” Comparative Studies in Society and History 48(1):139-168.
Google Scholar

Stangl, Paul. 2008. “The vernacular and the monumental: memory and landscape in post-war Berlin.” GeoJournal 73(3):245-253.
Google Scholar

Sturken, Marita. 2008. “Memory, consumerism and media: Reflections on the emergence of the field.” Memory Studies 1(1):73-78.
Google Scholar

Szpociński, Andrzej. 2006. “Różnorodność odniesień do przeszłości lokalnej.” Pp. 337-348 in Oblicza Lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, edited by Kurczewska, Joanna. Warszawa: IFIS PAN.
Google Scholar

Taborska, Halina. 1996. Współczesna sztuka publiczna. Warszawa: Wiedza i Życie.
Google Scholar

Till, E. Karen 1999. “Staging the past: Landscape, designs, cultural identity and Erinnerungspolitik at Berlin’s Neue Wache.” Ecumene 6(3):251-283.
Google Scholar

Traba, Robert. 2006. “Walka o kulturę. Przestrzeń dialogu w najnowszej debacie o polskiej historii i pamięci.” Przegląd Polityczny 75:16-50.
Google Scholar

Vukov, Nikolai. 2013. “Cities, Memorial Sites, Memory: the Case of Plovdiv.” Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture 2:129-144.
Google Scholar

Yanushkevich, Irina. 2014. “Semiotics of Social Memory in Urban Space: The Case of Volgograd (Stalingrad).” International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education 2(1):43-50.
Google Scholar