Znikające różnice. Relacje między socjologią i antropologią kulturową w świetle teorii systemów Niklasa Luhmanna

Grażyna Woroniecka; Magdalena Łukasiuk

doi:10.18778/1733-8069.9.3.01

Autor

Grażyna Woroniecka Uniwersytet Warszawski
Magdalena Łukasiuk Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.3.01

Słowa kluczowe:

systemy komunikacyjne, socjologia, antropologia, różnica, autoreferencja, semantyka systemowa

Abstrakt

Artykuł stanowi wprowadzenie do tomu „Przeglądu Socjologii Jakościowej” poświęconego socjologii i antropologii w ich wzajemnych relacjach. Obie dziedziny zostały w nim opisane jako systemy komunikacyjne w perspektywie teorii Niklasa Luhmanna, by za pomocą przywołanej w ten sposób pojęciowości oraz mechaniki procesów systemowych ująć w perspektywie diachronicznej problem granic obu dziedzin. Autorki pokazują na przykładach tekstów konstytutywnych dla socjologii i antropologii, jak wyróżnicowywały się one, domykały i zaznaczały swoje granice, by później – głównie ze względu na zwielokrotnione i niejednorodne odniesienia do środowiska – nie być w stanie ich utrzymać.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Grażyna Woroniecka - Uniwersytet Warszawski

Grażyna Woroniecka, dr hab. socjologii, prof. nadzw. w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW.

Jej zainteresowania badawcze to socjologia wiedzy, socjologia teoretyczna i metodologie badań jakościowych. Jest autorką książek Interakcja symboliczna a hermeneutyczna kategoria przed-rozumienia (1998) oraz Działanie polityczne. Próba socjologii interpretatywnej (2001) i redaktorką zbiorowych opracowań (m.in. Co znaczy mieszkać? Szkice antropologiczne [2007]) i bloków tematycznych w czasopismach (Konstruktywizm w naukach społecznych, „Principia”). Pełni także funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Societas/Communitas”.

Magdalena Łukasiuk - Uniwersytet Warszawski

Magdalena Łukasiuk, dr socjologii, adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Badawczo interesuje się socjologią migracji, współczesnymi procesami społeczno- przestrzennymi w mieście, przemianami zamieszkiwania oraz socjologią architektury. Jest autorką książek Obcy w mieście (2007) oraz Niedom. Socjologiczna monografia mieszkań migracyjnych (wspólnie z Marcinem Jewdokimowem, 2012) oraz licznych artykułów naukowych.

Bibliografia

Abell Peter (2000) Sociological Theory and Rational Choice Theory [w:] Bryan S. Turner, ed., The Blackwell Companion to Social Theory. Oxford: Blackwell Publishers Inc., s. 223–244.
Google Scholar

Bogunia-Borowska Małgorzata, red., (2009) Barwy codzienności. Analiza socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Buchowski Michał, Kempny Marian (1999) Czy istnieje antropologia postmodernistyczna? [w:] Michał Buchowski, red., Amerykańska antropologia postmodernistyczna. Przełożył Wojciech Dohnal i in. Warszawa: Instytut Kultury, s. 9–28.
Google Scholar

Burszta Wojciech J. (2004) Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Burszta Wojciech J., Piątkowski Krzysztof (1994) O czym opowiada antropologiczna opowieść. Warszawa: Instytut Kultury.
Google Scholar

de Certeau Michel (2008) Wynaleźć codzienność. Sztuki działania. Przełożyła Katarzyna Thiel-Jańczuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

de Certeau Michel, Giard Luce, Mayol Pierre (2011) Wynaleźć codzienność. 2. Mieszkać, gotować. Przełożyła Katarzyna Thiel-Jańczuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Durkheim Emile (1990) Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii. Przełożyła Anna Zadrożyńska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Durkheim Emile (1999) O podziale pracy społecznej. Przełożył Krzysztof Wakar. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Durkheim Emile (2000) Zasady metody socjologicznej. Przełożył Jerzy Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Geertz Clifford (2000) Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej. Przełożyła Dorota Wolska. Kraków: WUJ.
Google Scholar

Geertz Clifford (2003) Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne. Przełożył Zbigniew Pucek. Kraków: UNIVERSITAS.
Google Scholar

Gledhill John (2002) Anthropology and Politics: Commitment, Responsibility and The Academy [w:] Joan Vincent, ed., The Anthropology of Politics. Oxford: Blackwell Publishers, s. 438–451.
Google Scholar

Holl Mirjam-Kerstin (2003) Semantik und soziales Gedächtnis. Die Systemtheorie Niklas Luhmanns und die Gedächtnistheorie von Aleida und Jan Assmann. Würzburg: Verlag Königshausen & Neumann GmbH.
Google Scholar

Kempny Marian (1994) Antropologia bez dogmatów – teoria społeczna bez iluzji. Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Lévi-Strauss Claude (2000) Antropologia strukturalna. Przełożył Krzysztof Pomian. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Lévi-Strauss Claude (2005) Etnolog wobec kondycji ludzkiej. Przełożył Wincenty Grajewski [w:] Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Grzegorz Godlewski i in. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 55-61.
Google Scholar

Luhmann Niklas (1994) Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego. Przełożyła Grażyna Skąpska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Luhmann Niklas (2003) Semantyka miłości. O kodowaniu intymności. Przełożył Jerzy Łoziński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Google Scholar

Luhmann Niklas (2007) Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii. Przełożył Michał Kaczmarczyk. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Malinowski Bronisław (2000) Kultura i jej przemiany. Dzieła, t. 9. Przełożyli Antoni Bydło i Anna Mach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Merton Robert K. (2002) Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Przełożyli Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Mokrzycki Edmund (1980) Filozofia nauki a socjologia. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Pucek Zbigniew (2003) Glifford Geertz i antropologiczny Zeitgeist. Wstęp do: Geertz Clifford, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne. Przełożył Zbigniew Pucek. Kraków: Wydawnicwto UNIVERSITAS, s. V–XXIX.
Google Scholar

Radcliffe-Brown Alfred Reginald (2006) Wyspiarze z Andamanów. Studia z antropologii społecznej. Przełożyli Agnieszka Kościańska, Michał Petryk. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Tarkowska Elżbieta (1993) Chaos kulturowy albo o potrzebie antropologii raz jeszcze [w:] Jawłowska Aldona, Kempny Marian, Tarkowska Elżbieta, red., Kulturowy wymiar przemian społecznych. Warszawa: IFiS PAN, s. 31–38.
Google Scholar

de Volf Jan (1995) ZIDJI: Junod’s South Africa Novel [w:] K. Geuijen, D. Raven, Jan de Volf, eds., Post-Modernism Anthropology. Assen: Van Gorcum.
Google Scholar

Winch Peter (1992) Rozumienie społeczeństwa pierwotnego. Przełożył Tadeusz Szawiel [w:] Edmund Mokrzycki, red., Rozumienie społeczeństwa pierwotnego. Warszawa: IFiS PAN, s. 242–295.
Google Scholar