Changes in Modern Work, Occupations and Professions

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.81.01

Keywords:

work, occupation, profession, digital technologies, flexible forms of work and employment, self-employment, freelancing

Abstract

The leading goal of the considerations contained in this text is an attempt to show the changes that take place in relation to work, occupations or profession, and therefore consequently changes in the ways and forms of implementation of both the traditionally understood occupational and the related professional career. It is primarily about changes in the occupations and professions, both in the context of contemporary changes in the content of work, forms of work and forms of employment, as well as in relation with the development of digital technologies. Technical and technological progress has clearly accelerated both the process of disappearance of the old and the emergence of many new occupations, professions, specialties or activities known as work, but devoid of some of its attributes. Freelancing is the specific example of these characteristic changes that have place at the same time and possess an increasingly common form of work and employment. However, the multitude of factors and processes influencing the redefinition of contemporary work, occupations and professions causes that researchers dealing with social anchoring of work do not always agree on the direction and pace of changes that will take place in the future. Many of my doubts and related issues concern what other, apart from work, important forms of activity will become common and available to the average individual. Such forms of activity should also become a source of self-realization, self-esteem, social prestige and the maintenance of social order, just like work today.

References

Bard A., Söderqvist J. (2006), Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie, przeł. P. Cypryański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Beck U. (2000), The Brave New World of Work, Cambridge Polity Press, Cambridge.
Google Scholar

Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Bohdziewicz P. (2010), Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3–4, s. 39–56.
Google Scholar

Broughton A., Green M., Rickard C., Swift S., Eichhorst W., Tobsch V., Magda I., Lewandowski P., Keister R., Jonaviciene D., Ramos Martín N.E., Valsamis D., Tros F. (2016), Precarious Employment in Europe: Patterns, Trends and Policy Strategies, Policy Department A: Economic and Scientific Policy, European Parliament, Brussels.
Google Scholar

Budnik M. (2019), Socjologia pracy w zarysie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Bylok F., Swadźba U., Walczak-Duraj D. (2016), Praca i konsumpcja w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
Google Scholar

Carr-Saunders A.M. (1967), Metropolitan Conditions and Traditional Professional Relationships, [w:] R.M. Fisher (red.), The Metropolis in Modern Life, Russell & Russell, New York, s. 279–301.
Google Scholar

Defillippi R.J., Arthur M.B. (1994), The boundaryless career: A competency-based perspective, „Journal of Organizational Behavior”, t. 15, nr 4, s. 307–324, https://doi.org/10.1002/job.4030150403
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/job.4030150403

Edgell S. (2012), The sociology of work: continuity and change in paid and unpaid work, Sage Publications, Los Angeles–London–New Delhi–Singapore–Washington.
Google Scholar

European Group on Ethics in Science and New Technologies (2018), Artificial Intelligence, Robotics and Systems, https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/dfebe62e-4ce9-11e8-be1d-01aa75ed71a1 (dostęp: 15.07.2019).
Google Scholar

Freidson E. (1994), Professionalism Reborn, The University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Frey C.B., Osborne M.A. (2013), The Future of Employment: How Susceptible are Jobs to Computerisation?, Oxford Martin School, University of Oxford, Oxford.
Google Scholar

Harari Y.N. (2019), 21 lekcji na XXI wiek, przeł. M. Romanek, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
Google Scholar

Jeruszka U. (2010), Człowiek i zawód. Wybrane zagadnienia z pedagogiki pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar

Kaczorowska-Spychalska D. (2019), Nasza praca się zmieni – nadchodzi sztuczna inteligencja, https://biuletyn.uni.lodz.pl/archiwa/13834 (dostęp: 7.05.2019).
Google Scholar

Karney J.E. (2007), Psychopedagogika pracy, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Google Scholar

Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (2014), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy, Warszawa.
Google Scholar

Klimaszewska W., Brzozowski A. (2017), Crowdsourcing jako specyficzna forma telepracy, „Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka”, nr 1, s. 20–23, https://doi.org/10.5604/01377043.1228542
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01377043.1228542

Kolasińska E., Róg-Ilnicka J., Mrozowicki A. (red.) (2017), Praca w XXI wieku: wymiary formalne i nieformalne, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Google Scholar

Maurer A. (2013), Socjologiczne spojrzenie na współczesną gospodarkę, przeł. T. Olszewska, K. Grzesiuk, [w:] S. Fel (red.), Gospodarka społecznie zakorzeniona. Wybrane problemy z socjologii gospodarki, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 13–45.
Google Scholar

McKinsey (2017), World Economic Forum Report 2017–2018, http://www3.weforum.org/docs/GCR2017 (dostęp: 5.09.2018).
Google Scholar

Meister V. (2001), A comment to „The employment dilemma and the future of work”, [w:] O. Giarini, P.M. Liedtke (red.), International Association for the Study of Insurance Economics, A report to the Club of Rome, The Geneva Association 43 (Annex).
Google Scholar

Miller P. (2016), Freelance. Kariera zawodowa poza organizacją, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Mrozowicki A., Czarzasty J. (red.) (2020), Oswajanie niepewności. Studia społeczno-ekonomiczne nad młodymi pracownikami sprekaryzowanymi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Olechnicki K., Załęcki P. (1999), Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń.
Google Scholar

Omay U., Gültüvin E., Omay G. (2015), Rethinking the concept of work in the consumer society, [w:] A. Mrozowicki, E. Kolasińska, J. Róg-Ilnicka (red.), Social boundaries and meanings of work in the 21st-century capitalism, „Forum Socjologiczne”, Special Issue (Number One), s. 61–73.
Google Scholar

Pilch P. (2011), Ewolucja denotacji i konotacji pojęcia profesji, „Problemy Profesjologii”, nr 2, s. 175–188.
Google Scholar

Przestalski A. (2008), Własność w systemie socjologicznym Ferdynanda Tönniesa, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, nr 2, s. 42–52.
Google Scholar

Pyrek A., Szmidt H. (2009), Coaching jako profesja, [w:] P. Smółka (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów, Helion, Gliwice, s. 95–122.
Google Scholar

Raport Deloitte (2018), Trendy HR. Trend 7 – Integracja ludzi, sztucznej inteligencji i robotów, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/human-capital/articles/raport-trendy-hr-2018.html (dostęp: 20.09.2019).
Google Scholar

Ratajczak Z. (2007), Psychologia pracy i organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Reber A.S., Reber E.S. (2005), Słownik psychologii, przeł. B. Janasiewicz-Kruszyńska i in., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Report of the Global Commission on the Future of Work (2019), https://odpowiedzialnybiznes.pl/publikacje/work-for-a-brighter-future/ (dostęp: 29.03.2019).
Google Scholar

Rifkin J. (2005), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, przeł. E. Kania, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Google Scholar

Rokicka E. (1995), Wzory karier kierowniczych w gospodarce państwowej. Z badań nad ludnością dużego miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Rynek freelancingu w Polsce 2020 (2020), https://useme.com/pl/blog/raport-freelancing-w-polsce-2020,205/ (dostęp: 17.05.2021).
Google Scholar

Sennett R. (2006), Korozja charakteru: osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, przeł. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
Google Scholar

Sikorski C. (1995), Profesjonalizm. Filozofia zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Skowron-Mielnik B. (2008), Elastyczny czas pracy – humanizacja czy dehumanizacja w organizacji pracy, [w:] D. Walczak-Duraj, J. Sikora (red.), Praca w perspektywie humanistycznej, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock–Poznań, s. 81–98.
Google Scholar

Skuza Z.A. (2006), Ginące zawody w Polsce, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
Google Scholar

Standing G. (2014), Prekariat: nowa niebezpieczna klasa, przeł. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Stern L., Stout-Rostron S. (2013), What progress has been made in coaching research in relation to ICRF focus areas from 2008 to 2012?, „Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice”, t. 6(1), s. 72–96, https://doi.org/10.1080/17521882.2012.757013
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/17521882.2012.757013

Stępień J. (2005), Socjologia pracy i zawodu, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Stodolak S. (2018), Pochwała prostej pracy, „Dziennik. Gazeta Prawna”, 30 listopada–2 grudnia, s. A17–A19.
Google Scholar

Strauss A.L. (1985), The Social Organization of Medical Work, University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Suchar M. (2010), Modele karier: przewidywanie kolejnego kroku, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Susskind D., Susskind R. (2018), The Future of the Professions, „Proceedings of the American Philosophical Society”, t. 162, nr 2, s. 125–138.
Google Scholar

Szczepański J. (1965), Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową, [w:] A. Sarapata (red.), Socjologia zawodów, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 11–22.
Google Scholar

Urbaniak-Zając D. (2016), W poszukiwaniu teorii działania profesjonalnego pedagogów. Badania rekonstrukcyjne, Impuls, Kraków.
Google Scholar

Volti R. (2012), An introduction to the sociology of work and occupations, Sage Publications, Los Angeles–Washington.
Google Scholar

Walczak-Duraj D. (2010), Instytucjonalizacja standardów etycznych w gospodarce rynkowej, [w:] D. Walczak-Duraj (red.), Etyka a moralność. Aksjonormatywny kontekst współczesnej pracy i wybranych zawodów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 49–73, https://doi.org/10.18778/7525-488-4.04
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-488-4.04

Walczak-Duraj D. (2017), Proces wykorzeniania z pracy w perspektywie społeczeństwa ponowoczesnego, [w:] D. Kadłubiec, E. Ogrodzka-Mazur, A. Kasperek (red.), W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego, t. III, Wydawnictwo Arka, Cieszyn, s. 59–70.
Google Scholar

Weber M. (1994), Etyka protestancka a duch kapitalizmu, przeł. J. Miziński, Test, Lublin.
Google Scholar

Wołk Z. (2013), Zawodoznawstwo. Wiedza o współczesnej pracy, Difin, Warszawa.
Google Scholar

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274 (dostęp: 15.09.2021).
Google Scholar

https://brief.pl/freelacing-w-polsce-i-na-swiecie-w-2020-r-raport (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar

https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/fikcyjne-samozatrudnienie-w-tych-branzachjest-najczestsze/23eypls (dostęp: 23.02.2022).
Google Scholar

https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/samozatrudnienie-w-polsce-dane-oecd/nvp23vs (dostęp: 14.03.2021).
Google Scholar

https://data.oecd.org/emp/self-employment-rate.htm (dostęp: 10.12.2020).
Google Scholar

https://psz.praca.gov.pl/en/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/ (dostęp: 17.09.2021).
Google Scholar

https://www.bankier.pl/wiadomosc/PIE (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar

https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/nowy-trend-na-rynku-pracy-gig-economy_pr-768.html (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar

https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/millenialsi-widza-w-pandemii-szanse.html (dostęp: 6.05.2020).
Google Scholar

Published

2022-06-30

How to Cite

Walczak-Duraj, D. (2022). Changes in Modern Work, Occupations and Professions. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (81), 5–27. https://doi.org/10.18778/0208-600X.81.01