Wartości relewantne w społecznym świecie aktorów polskich publicznych teatrów dramatycznych – w świetle wybranych ujęć typologicznych

Emilia Zimnica-Kuzioła

doi:10.18778/0208-600X.66.04

Autor

Emilia Zimnica-Kuzioła Katedra Socjologii Sztuki i Edukacji, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.66.04

Słowa kluczowe:

aktorzy polskich publicznych teatrów, wartości jako ukierunkowanie dążeń i działań

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza wypowiedzi aktorów polskich publicznych teatrów dramatycznych mająca prowadzić do rekonstrukcji systemu aksjologicznego ukierunkowującego ich działania. Ramy teoretyczne wyznacza typologia wartości zaproponowana przez przedstawiciela fenomenologii Maxa Schelera (wartości hedonistyczne, witalne, duchowe – poznawcze, estetyczne i moralne – oraz religijne) (Scheler 2004; Tatarkiewicz 1990: 219). Leon Dyczewski rozwinął typologię Schelera, dodając jeszcze wartości materialne i wartości socjocentryczne (Dyczewski 2009: 193). Takie tematyczne uporządkowanie pozwoliło mi na wskazanie wartości istotnych zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym polskich artystów teatralnych. Wykorzystałam zarówno źródła zastane (opublikowane wywiady dziennikarskie z aktorami i reżyserami), jak i wywołane (przeprowadzone przeze mnie wywiady swobodne z polskimi aktorami).

Bibliografia

A7: Piotr Fronczewski. Rozmowa z Kamilą Drecką, Czy jeszcze mam marzenia?, „Zwierciadło” 2015, styczeń, s. 54–61.
Google Scholar

A10: Magdalena Stużyńska. Rozmowa z Martą Bednarską, Mniej znaczy więcej, „Twój Styl” 2014, listopad, s. 38–44.
Google Scholar

A12a: Edyta Olszówka. Rozmowa z Marzeną Rogalską, Zawsze prosto w oczy, „Uroda Życia” 2015, sierpień, s. 16–22.
Google Scholar

A16: Leszek Lichota. Rozmowa z Beatą Pawłowicz, Kiedy bohater idzie na wojnę, „Zwierciadło” 2014, lipiec, s. 86–90.
Google Scholar

A17: Katarzyna Zielińska. Rozmowa z Magdaleną Mołek, Kryśka i jej grafik, „Sens” 2014, październik, s. 6–12.
Google Scholar

A18: Urszula Grabowska. Rozmowa z Aliną Gutek, Rośnie we mnie spokój, „Sens” 2011, marzec, s. 52–58.
Google Scholar

A19: Krzysztof Globisz. Wysłuchała Małgorzata Wach, Anioł też człowiek, „Sens” 2011, marzec, s. 115.
Google Scholar

A25: Anna Dereszowska. Rozmowa z Magdaleną Mołek, Trochę mi się w życiu pozmieniało, „Sens” 2014, lipiec, s. 6–11.
Google Scholar

A26: Maciej Stuhr. Rozmowa z Hanną Halek, Delikatnie rzecz ujmując, „Sens” 2014, lipiec, s. 96–98.
Google Scholar

A31: Jan Peszek. Rozmowa z Hanną Halek, Całe życie po swojemu, „Zwierciadło” 2014, maj, s. 96–101.
Google Scholar

A33: Katarzyna Maciąg. Rozmowa z Hanną Halek, Teraz mogę być każdym, „Sens” 2014, marzec, s. 42–45.
Google Scholar

A34: Kinga Preis. Rozmowa z Hanną Halek, Chcę czegoś więcej, „Zwierciadło” 2014, marzec, s. 42–49.
Google Scholar

A38b: Artur Barciś. Rozmowa z Justyną Kasprzak, Już nie mam kompleksów, http://kobieta.interia.pl/gwiazdy/wywiady/news-artur-barcis-juz-nie-mam-kompleksow [dostęp 10.08.2015].
Google Scholar

A39b: Stanisława Celińska. Rozmowa z Jakubem Janiszewskim, Lubię zaczynać od nowa, „Uroda Życia” 2015, wrzesień, s. 46–50.
Google Scholar

A41: Anna Korcz. Rozmowa z Agatą Młynarską, Spokojnie siedzę na brzegu, „Skarb” 2015, listopad, s. 24–27.
Google Scholar

A47: Ilona Ostrowska. Rozmowa z Beatą Pawłowicz, Jestem twardzielką, „Zwierciadło” 2011, listopad, s. 44–48.
Google Scholar

A52: Karolina Gruszka. Rozmowa z Izą Komendołowicz, Karolina postanawia wrócić, „Pani” 2016, luty, s. 24–33.
Google Scholar

A55: Maja Ostaszewska. Rozmowa z Anną Serdiukow, Wolność kocham i rozumiem, „Zwierciadło” 2016, luty, s. 32–38.
Google Scholar

R3: Agnieszka Glińska. Rozmowa z Maciejem Zienkiewiczem, Urządzanie siebie, „Sens” 2014, marzec, s. 54–57.
Google Scholar

R5: Bodo Koks. Rozmowa z Magdaleną Żakowską, Moja walka, „Uroda życia” 2015, wrzesień, s. 52–55.
Google Scholar

Dyczewski L. (2009), Wartości w kulturze, [w:] M. Filipiak (red.), Wprowadzenie do socjologii kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 185–205.
Google Scholar

Fromm E. (2012), Mieć czy być, tłum. J. Karłowski, Wydawnictwo Rebis, Warszawa.
Google Scholar

Globisz K. (2015), Globisz odbiera telefon, http://wyborcza.pl/duzyformat/1,143522,17358380,Globisz_odbiera_telefon.html [dostęp 23.07.2015].
Google Scholar

Golka M. (2012), Socjologia artysty nowożytnego, plik PDF, Poznań 2012.
Google Scholar

Ingarden R. (1972), Książeczka o człowieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Jałowiecki S. (1978), Struktura systemu wartości. Studium zróżnicowań międzygeneracyjnych, PWN, Warszawa–Wrocław.
Google Scholar

Janda K. (2015), Nie trzeba mnie zmieniać, [w:] Ł. Maciejewski, Aktorki. Portrety, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków, s. 139–177.
Google Scholar

Kacperczyk A. (2016), Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań. Na przykładzie społecznego świata wspinaczki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-714-4

Kasprzyk E., Kędziak M. (2013), MIŁ.OŚĆ, Wydawnictwo G+J Gruner+Jahr Polska Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa, Warszawa.
Google Scholar

Kasser T. (2002), The High Price of Materialism, MIT Press, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/3501.001.0001

Komunikat CBOS (sierpień 2005), Wartości i normy w życiu Polaków, BS/133/2005, oprac. R. Boguszewski.
Google Scholar

Komunikat CBOS (2010), Co jest ważne, co można, a czego nie wolno – normy i wartości w życiu Polaków, BS/99/2010, oprac. R. Boguszewski.
Google Scholar

Kuszewska M., Warto, „Pani” 2015, wrzesień, s. 64.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15219/em60.1189

Łabonarska H. (2015), Chcę być świętą. Halina Łabonarska w rozmowie z Barbarą Gruszką-Zych, „Gość Niedzielny”, nr 39 (z 27.09).
Google Scholar

Łoś M. (1985), Role społeczne w nowej roli, [w:] E. Mokrzycki, M. Ofierska, J. Szacki (red.), O społeczeństwie i teorii społecznej. Księga pamiątkowa S. Ossowskiego, PWN, Warszawa, s. 123–145.
Google Scholar

Mróz B. (2008), Osobowość wybitnych aktorów polskich. Studium różnic międzygeneracyjnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Ossowska M. (1985), Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Ossowski S. (1967), Konflikt niewspółmiernych skal wartości, [w:] tenże, Z zagadnień psychologii społecznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 71–101.
Google Scholar

Pareto V. (1994), Uczucia i działania. Fragmenty socjologiczne, tłum. M. Dobrowolska, M. Rozpędowska, A. Zinserling, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Ruman E. (2011), Główna rola w teatrze życia, Fronda, Warszawa.
Google Scholar

Scheler M. (2004), Wolność, miłość, świętość, tłum. G. Sowiński, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Google Scholar

Tatarkiewicz W. (1986), Pojęcie wartości, [w:] tenże, O filozofii i sztuce, PWN, Warszawa, s. 69–78.
Google Scholar

Tatarkiewicz W. (1990), Historia filozofii, t. III, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Wejbert-Wąsiewicz E. (2009a), Kim jest artysta?, „Dwumiesięcznik społeczno-polityczny. Realia i co dalej…”, nr 3 (12), s. 122–132.
Google Scholar

Wejbert-Wąsiewicz E. (2009b), Rola artysty w społeczeństwie, „Dwumiesięcznik społeczno-polityczny. Realia i co dalej…”, nr 4 (13), s. 109–120.
Google Scholar

Zapasiewicz Z. (1989), Czas wyboru, [w:] A. Roman, M. Sabata (red.), Komedianci – rzecz o bojkocie, AWP MOST, Warszawa, s. 236–243.
Google Scholar

Ziółkowski M. (2002), Wartości, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 289–297.
Google Scholar