Polskie reżyserki współczesnego teatru i kina (wybrane przykłady)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.09Słowa kluczowe:
sztuka, reżyserzy, film, teatr, polskie artystkiAbstrakt
Kwestie kariery artystycznej rzadko podejmowane są przez polskich socjologów. Artykuł jest analizą prac wybranych współczesnych polskich reżyserek filmowych i teatralnych. W niniejszym opracowaniu wykorzystano źródła zastane (monografie i badania naukowe, publikacje prasowe i internetowe, wywiady z reżyserami) oraz źródła pierwotne: wywiady z twórcami polskich teatrów dramatycznych przeprowadzone w ramach badań własnych. Kobiety w polskim teatrze i filmie powoli rozbijają szklany sufit i zajmują należne im miejsce w panteonie artystów, mających wiele do powiedzenia na temat współczesnej rzeczywistości. Polskie reżyserki są prawdziwymi indywidualistkami, mają swój charakterystyczny styl, niemniej łączy je to, że mierzą się w twórczości z ważnymi problemami społecznymi. Ich kreatywność nie jest nacechowana feministycznie, płeć w pracy twórczej ma drugorzędne znaczenie.
Bibliografia
Butler A. (2002), Women’s Cinema: The contested screen, Wallflower Press, London–New York.
Google Scholar
Byerly C., Ross K. (2006), Women and Media: A Critical Introduction, Wiley-Blackwell, New Jersey.
Google Scholar
Dunin K. (2018), Wstęp. Procenty władzy, prestiżu, pieniędzy, [in:] J. Krakowska (ed.), Agora. Statystyki, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa.
Google Scholar
Jakubowska A. (ed.) (2011), Artystki polskie, PWN Wydawnictwo Szkolne, Warszawa.
Google Scholar
Johnston C. (1991), Kino kobiece jako kino buntu, trans. A. Helman, “Film na Świecie”, no. 384, pp. 13–21.
Google Scholar
Krakowska J. (ed.) (2018a), Agora. Statystyki, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa.
Google Scholar
Krakowska J. (ed.) (2018b), (Nie)świadomość teatru. Wypowiedzi i rozmowy, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa.
Google Scholar
Lubelski T. (ed.) (2014), Encyklopedia kina, Biały Kruk, Kraków.
Google Scholar
Mazierska E. (2004), Dorota Kędzierzawska – diabły, wrony, kobiety: kobiece kontrkino, [in:] G. Stachówna, J. Wojnicka (eds.), Autorzy kina polskiego, Rabid, Kraków, pp. 216–217.
Google Scholar
Mazierska E., Ostrowska E. (2006), Women in Polish Cinema, Berghahn Books Press, New York.
Google Scholar
Orzechowski K. (2017), Teatr świata – świat teatru. Felietony 2016–2017, Universitas, Kraków.
Google Scholar
Stenka D. (2018), Danuta Stenka w rozmowie z Łukaszem Maciejewskim. Flirtując z życiem, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała M. (2013a), Biały Mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii, Galeria Miejska Arsenał, Poznań.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała M. (2013b), Wszystko o Ewie. Filmy Barbary Sass a kino kobiet w drugiej połowie XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar
Talarczyk-Gubała M. (2015), Wanda Jakubowska. Od nowa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Łódź.
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2015), Filmy kobiet. Zmiany, zwroty i “szklany sufit” w kinematografii polskiej przed i po 1989 roku, “Sztuka i Dokumentacja”, no. 4, pp. 47–59.
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2016), Niepokorne reżyserki kina polskiego, [in:] I. Kuźma, I. Desperak (eds.), Kobiety niepokorne. Reformatorki – buntowniczki – rewolucjonistki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 253–263.
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2018), W stronę socjologii artystki, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 66, pp. 11–31.
Google Scholar
Wróblewski J. (2013), Reżyserzy, Wielka Litera, Warszawa.
Google Scholar
Zamkow L. (2018), Trzeba wiedzieć po co i dla kogo, [in:] J. Krakowska (ed.), (Nie)świadomość teatru. Wypowiedzi i rozmowy, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa, pp. 237–241.
Google Scholar
Zimnica-Kuzioła E. (2018), Społeczny świat teatru. Areny polskich publicznych teatrów dramatycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Duda-Gracz A. (2017), Jestem wściekła, Marta Kaźmierska’s interview, retrieved from: http://wyborcza.pl/7,112395,21538560,agata-duda-gracz-jestem-wsciekla-ze-ktos-mnie-zmusil-doopowiedzenia.html (accessed 30.01.2018).
Google Scholar
Encyklopedia teatru polskiego: Anna Augustynowicz, retrieved from: http://encyklopediateatru.pl/osoby/4013/anna-augustynowicz (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Encyklopedia teatru polskiego: Agata Duda-Gracz, retrieved from: http://encyklopediateatru.pl/autorzy/5938/agata-duda-gracz (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Encyklopedia teatru polskiego: Agnieszka Glińska, retrieved from: http://encyklopediateatru.pl/autorzy/8615/agnieszka-glinska (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Encyklopedia teatru polskiego: Maja Kleczewska, retrieved from: http://encyklopediateatru.pl/osoby/17033/maja-kleczewska (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Encyklopedia teatru polskiego: Monika Strzępka, retrieved from: http://encyklopediateatru.pl/osoby/47194/monika-strzepka (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Information about the directors, retrieved from: https://culture.pl/pl/tworcy (accessed 12.05.2018).
Google Scholar
Misiak A., Women & Film under Communism: A Report from the Archive, retrieved from: http://womenundercommunism.com/other-women-filmmakers/ (accessed 30.01.2019).
Google Scholar
Mokrzycka-Pokora M. (2012), retrieved from: https://culture.pl/pl/tworca/agata-duda-gracz (accessed 12.05.2016).
Google Scholar
Mokrzycka-Pokora M. (2019), retrieved from: https://culture.pl/pl/tworca/maja-kleczewska (accessed 30.03.2019).
Google Scholar
Reilly M. (2015), Taking the Measure: Facts, Figures and Fixes, retrieved from: http://www.artnews.com/2015/05/26/taking-the-measure-of-sexism-facts-figures-and-fixes/ (accessed 30.12.2017).
Google Scholar
Talarczyk-Gubała M. (2018), Raport o pozycji kobiet w polskiej kinematografii. Fakty i liczby, 2018, retrieved from: https://krytykapolityczna.pl/file/2016/02/Raport-Monika_Talarczyk_2018.pdf (accessed 30.01.2019).
Google Scholar
Tomasik K. (2004), Polskie reżyserki filmowe 1919–2002, “Kultura i Historia”, no. 6, retrieved from: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/179 (accessed 30.01.2015).
Google Scholar
Urbaniak M., Kleczewska M. (2014), Widelcem w oko, retrieved from: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/1,127763,15764440,Maja_Kleczewska__Widelcem_w_oko.html (accessed 30.01.2015).
Google Scholar
