On the manuscript list of women writers by Adam Bartoszewicz from the mid-nineteenth century

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.67.02

Keywords:

women authors, history of women, nineteenth-century bibliographies biobibliographical dictionaries, lists of women writers and translators, The Bartoszewicz Family Archive, Adam Bartoszewicz

Abstract

This article deals with two manuscripts preserved in the State Archive in Łódź, in collection number 592 of the Bartoszewicz Family Archive, written by Adam Bartoszewicz, the senior of the family: Excellent Polish Women, Especially Famous in History as well as in the Literary Field and The Inventory of Famous Polish Women, namely Literary Scholars Alphabetically Arranged by A.[dama] B.[artoszewicz] 1859 [– name index]. Their common denominator is the history of Polish women, with an emphasis on literary and translation works up to the 1870s. The purpose of the draft is to describe the contents of two manuscripts in terms of how the author created a potential dictionary, its sources of information, press queries and the shape of the inventory. It is not known what publishing plans were associated with the briefs, but they can be treated as important source material in the history of the construction of knowledge about women’s writing through the middle decades of the nineteenth century.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Maria Berkan-Jabłońska, Uniwersytet Łódzki

Maria Berkan-Jabłońska, dr hab. prof. UŁ, Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury i Tradycji Romantyzmu. Zajmuje się literaturą dziewiętnastowieczną, zwłaszcza tradycją kobiecego pisania, prozą krajowego romantyzmu i polskim biedermeierem. Do jej zainteresowań należą też zagadnienia biografistyki i literatury popularnej wieku XIX. Z pasji – badaczka archiwów i miłośniczka kryminałów. Autorka książek: Wizje sztuki w twórczości Zbigniewa Herberta (2008); Arystokratka i biedermeier. Rzecz o Gabrieli z Güntherów Puzyninie (2015); Weredyczki, sawantki, marzycielki, damy… W kręgu kobiecego romantyzmu (2019); Pod wiatr… Czytanie życia Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej (2021); współredaktorka i redaktorka tomów: Mickiewicz wielu pokoleń twórców, badaczy i czytelników (2008); Przygody romantycznego „Ja”. Idee – strategie twórcze – rezonanse (2012); Nie-do-czytane. Polski dramat romantyczny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 1(27), 2015; Kryminał w XIX wieku, XIX wiek w kryminale, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 4(50), 2018.

References

[Adam Bartoszewicz – praca], „O Elżbiecie Drużbackiej i jej pismach”, Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum rodziny Bartoszewiczów, rkp., zespół 592, sygn. 760, k. 1–24; https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/6538111?_Jednostka_delta=20&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=2&_Jednostka_id_jednostki=6538111 [dostęp: 06.03.2023].
Google Scholar

[Adam Bartoszewicz], Poczet znakomitych ludzi pochodzących z poziomego stanu, a którzy się cnotą, nauką, rozumem, męstwem, odwagą i tem podobnemi przymiotami wznieśli nad swój stan, zajęli wysokie stanowisko w społeczności, i swe imię w świecie sławnem uczynili w rozmaitych epokach dziejów ludzkich…, Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum rodziny Bartoszewiczów, rkp., zespół 592, sygn. 778, k. 1–38; https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/jednostka/-/jednostka/6538129 [dostęp: 06.03.2023].
Google Scholar

Poczet sławnych kobiet polskich a mianowicie uczonych literatek alfabetycznie ułożony przez A.[dama] B.[artoszewicza] 1859 r. [skorowidz nazwisk], Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum rodziny Bartoszewiczów, rkp., nr zespołu 592, sygn. 766, s. 1–105; https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/6538117?_Jednostka_delta=20&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=2&_Jednostka_id_jednostki=6538117 [dostęp: 02.03.2023].
Google Scholar

Znakomite niewiasty polskie, a szczególnie znane w dziejach równie jak i na polu literackim [Adam Bartoszewicz], Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum rodziny Bartoszewiczów, rkp., nr zespołu 592, sygn. 765, s. 1–366; https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/6538116?_Jednostka_delta=20&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=4&_Jednostka_id_jednostki=6538116 [dostęp: 02.03.2023].
Google Scholar

Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX, pod kierunkiem Sz. Askenazego i in., z przedmową S. Krzemińskiego, t. 1, wydane staraniem i nakładem M. Chełmońskiej, Warszawa 1901.
Google Scholar

Bajor Agnieszka, Z zagadnień form bibliografii. Monografia bibliograficzna, Warszawa 2005.
Google Scholar

Bartoszewicz Kazimierz, Dawna Biała na Podlasiu we wspomnieniach mego dziadka (1792–1878): przyczynek do dziejów miasta i gimnazjum, Biała Podlaska 1928; https://polona.pl/item/dawna-biala-na-podlasiu-w-wspomnieniach-mego-dziadka-adama-1792-1878-przyczynek-do,NjUxNzUw/1/#info:metadata [dostęp 06.03.2023].
Google Scholar

Berkan-Jabłońska Maria, Kobieta autorka, [hasło w:] Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, red. naukowa J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska i M. Strzyżewski, Toruń–Warszawa 2016, s. 525–538.
Google Scholar

Czernianin Halina, Ambicje literackie pań w świetle druków wileńskich (1800–1822), „Pamiętnik Literacki” 2008, z. 4, s. 145–183.
Google Scholar

Dębska Karolina, „O powszechną płci naszej chwałę”: Tłumaczki epoki stanisławowskiej, „Między Oryginałem a Przekładem” 2019, nr 2(44), s. 37–58. https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.44.02
Google Scholar

Estreicher Karol, Bibliografia polska XIX stulecia, cz.1: Stulecie XIX, t. 1, Kraków 1870 i n.
Google Scholar

L.R. [Karol Estreicher], Polki literatki, „Niewiasta” 1860, nr 7–8.
Google Scholar

L.R. [Karol Estreicher], Polki literatki, „Niewiasta” 1861, nr 1–4.
Google Scholar

L.R. [Karol Estreicher], Polki literatki, „Niewiasta” 1862, nr 2–3, 6, 12.
Google Scholar

Gloger Jan, Szkoła bialska i czteroletni w niej pobyt J.I. Kraszewskiego (1822–1826): wspomnienie kolegi szkolnego, Biała Podlaska 1928; https://bbc.mbp.org.pl/dlibra/publication/36/edition/33?language=pl [dostęp: 06.03.2023].
Google Scholar

Janik Agnieszka, Archiwum rodziny Bartoszewiczów, Archiwum Państwowe w Łodzi; https://www.lodz.ap.gov.pl/art,31,archiwum-rodziny-bartoszewiczow [dostęp: 15.02.2023].
Google Scholar

Jaszowski Stanisław, Poczet godnych wspomnienia kobiet polskich, opuszczonych w dziele Sowińskiego: O Polkach (Artykuł poświęcony Damom Galicyi), „Rozmaitości Lwowskie” 1828, nr 48, s. 385–387.
Google Scholar

Juszyński Michał Hieronim, Dykcjonarz poetów polskich, t. 1–2, Kraków 1820.
Google Scholar

Łepkowski Józef, O Polkach piszących, „Przegląd Poznański” 1851, t. 12, s. 193–200.
Google Scholar

Nowosielska Elżbieta, Kwestia kobieca w polskich bibliografiach od XIX wieku do roku 1939, „Chorzowskie Studia Polityczne” 2017, nr 14: Gender w naukach społecznych – poszukiwania, s. 113–128.
Google Scholar

Rastawiecki Edward, Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających, t. 1–3, Warszawa 1850–1857.
Google Scholar

Rzadkowolska Magdalena, Polskie słowniki biograficzne – próba charakterystyki, „Forum Bibliotek Medycznych” 2011, nr 4/2(8), s. 243–298.
Google Scholar

Skręt Rościsław, Sowiński Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 41, Warszawa–Kraków 2002, s. 1–2.
Google Scholar

Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV w. – 1970 r., red. E. Jankowski, Wrocław 1994.
Google Scholar

Sowiński Jan, O uczonych Polkach, Warszawa–Krzemieniec 1821.
Google Scholar

Szymanowski Wojciech, 300 portretów zasłużonych w narodzie Polaków i Polek: z dodaniem krótkich wspomnień ich żywotów, Warszawa 1860.
Google Scholar

Ugorowicz Irena, Z Krakowa do Łodzi. Dzieje i zawartość Archiwum rodziny Bartoszewiczów, „Rocznik Łódzki” 2013, t. 60, s. 185–204.
Google Scholar

Wójcicki Kazimierz Władysław, Niewiasty polskie. Zarys historyczny, Warszawa 1845.
Google Scholar

Wójcicki Kazimierz Władysław, Życiorysy znakomitych ludzi wsławionych w różnych zawodach z rycinami, t. 1–2, Warszawa 1850.
Google Scholar

Zielińska-Klimkiewicz Zofia, Księgozbiór Bartoszewiczów – przeszłość i teraźniejszość, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum” 1998, nr 8, s. 63–98.
Google Scholar

Żegota Pauli, Autorki polskie i ich dzieła w spisie bibliograficznym zebrał Żegota Pauli tylko jako materiał do dzieła „Niewiasty polskie”: przepisane z rękopisu K. Estreichera, Biblioteka Jagiellońska, BJ Rkp. 5381 II; https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=762210 [dostęp: 02.03.2023].
Google Scholar

Published

2023-12-30 — Updated on 2024-04-18

Versions

How to Cite

Berkan-Jabłońska, M. (2024). On the manuscript list of women writers by Adam Bartoszewicz from the mid-nineteenth century. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 67(2), 21–47. https://doi.org/10.18778/1505-9057.67.02 (Original work published December 30, 2023)

Most read articles by the same author(s)