Poland, the Otoman Empire and East in Dziwne życia Polaków i Polek and Moje wspomnienia o wojnie 1854 by Michał Czajkowski

Authors

  • Adrian Sadowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.12.05

Keywords:

history of ideas in the 19th century, Polish emigration in Turkey, Michał Czajkowski, Orientalism, the mythologization of history, Crimean War 1853

Abstract

The article concerns the memoirs and letters of Michał Czajkowski, one of the main representatives of the Polish community in the Ottoman Empire and the author of interesting, synthetic historiosophical concepts. Article focuses on the issue of Czajkowski’s palimpsest identity (Polish, Cossack, Turkish and Eastern in general) and his views on the dichotomy of East and West. Czajkowski’s comments on Polish-Turkish relations during the Crimean War of 1853–1856 allow us to read his perspective on the geopolitical dispute between the West and the East, and on the place of Poland, Turkey and Russia on the civilizational map of Europe. The article is an attempt to present his mythologized vision of Polish-Turkish history, related to the political rapprochement with the Ottoman Empire in the mid-nineteenth century. The issue of the Polish variant of literary Orientalism appears in the article as an important context, a convention which Czajkowski later resigned from.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Adrian Sadowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Adrian Sadowski – student ostatniego roku studiów magisterskich na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. Jego główne zainteresowania badawcze to historia literatury oraz filozofii XVIII i XIX stulecia. Interesuje go przede wszystkim historia idei oraz obecność śladów przemian historycznych i filozoficznych w literaturze. W 2022 roku realizował badania w ramach grantu ID-UB we współpracy z Uniwersytetem Stambulskim, których efektem jest niniejszy artykuł. W poprzednich latach brał udział w konferencjach literaturoznawczych i orientalistycznych, a także opublikował trzy rozdziały w monografiach zbiorowych.

References

Bełza S., W stolicy padyszacha. Wrażenia z podróży do Konstantynopola, Warszawa 1898.
Google Scholar

Chudzikowska J., Dziwne życie Sadyka Paszy, Warszawa 1971.
Google Scholar

Czajkowska A., Doświadczenie Wschodu w XVIII i XIX wieku w biografiach kobiet, „Pamiętnik Literacki” 2018, t. CIX, z. 2, s. 5–27.
Google Scholar

Czajkowski M., Dziwne życia Polaków i Polek, Lipsk 1900.
Google Scholar

Czajkowski M., Moje wspomnienia o wojnie 1854, red. J. Fijałek, Warszawa 1962.
Google Scholar

Czapska M., Ludwika Śniadecka, Warszawa 1958.
Google Scholar

Dambek-Giallelis Z., Dziwne kształty życia. Studia i szkice z dziejów biografistyki polskiej połowy XIX wieku, Poznań 2019. https://doi.org/10.14746/amup.9788323236658
Google Scholar

Filipowska S., Starożytne piękno i turecka brzydota – na przykładzie szablonowości opisów pierwszego wrażenia na widok Stambułu w świetle dziewiętnastowiecznych polskich relacji z podróży na Wschód, „Źródła Humanistyki Europejskiej” 2012, t. 5, Kraków.
Google Scholar

Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują, Warszawa 2002.
Google Scholar

Jenerał Zamoyski, t. VI (1853–1868), Biblioteka Kórnicka, Poznań 1930.
Google Scholar

Kieniewicz J., Spotkania Wschodu, Gdańsk 1999.
Google Scholar

Kijas J., Michał Czajkowski pod urokiem Mickiewicza, Kraków 1959.
Google Scholar

Kwapiszewski M., Michał Czajkowski wobec prawosławia, [w:] Bizancjum, prawosławie, romantyzm. Tradycja wschodnia w kulturze XIX wieku, red. J. Ławski, K. Korotkich, Białystok 2004, s. 317–327.
Google Scholar

Łukasiewicz K., O podróży w świat literatury, „Konteksty” 2015, nr 4, s. 26–33.
Google Scholar

Piwińska M., Wschodnie maskarady, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1975, nr 3 (21).
Google Scholar

Raczyński E., Dziennik podróży do Turcji odbytej w roku MDCCCXIV, Wrocław 1821.
Google Scholar

Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. I, red. M. Kuziak, B. Maciejewski, Warszawa 2016.
Google Scholar

Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. II, red. M. Kuziak, B. Nawrocki, Kraków 2016.
Google Scholar

Said E., Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, Warszawa 1991.
Google Scholar

Toporow W., Miasto i mit, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Waśko A., Romantyczny Sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831–1863, Kraków 2001.
Google Scholar

Published

2023-12-21 — Updated on 2024-02-09

Versions

How to Cite

Sadowski, A. (2024). Poland, the Otoman Empire and East in Dziwne życia Polaków i Polek and Moje wspomnienia o wojnie 1854 by Michał Czajkowski. Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (12), 69–82. https://doi.org/10.18778/2299-7458.12.05 (Original work published December 21, 2023)

Issue

Section

Articles