Polska, Imperium Osmańskie i Wschód w pismach Michała Czajkowskiego: Dziwne życia Polaków i Polek oraz Moje wspomnienia o wojnie 1854
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.12.05Słowa kluczowe:
historia idei XIX wieku, emigracja polska w Turcji, Michał Czajkowski, orientalizm, mitologizacja historii, wojna krymska 1853Abstrakt
Artykuł dotyczy wspomnień i listów Michała Czajkowskiego, jednego z głównych przedstawicieli Polonii w Imperium Osmańskim oraz autora ciekawych, syntetycznych koncepcji historiozoficznych. Mój artykuł skupia się na problematyce palimpsestowej tożsamości Czajkowskiego (polskiej, kozackiej, tureckiej oraz wschodniej w ogólności) oraz na doktrynie walki o niepodległość, która wyłania się z pism tego emigranta. W artykule poruszone zostają też kwestie mitologizacji historii, rola relacji polsko-tureckich w okresie wojny krymskiej oraz specyfika polskiej odmiany romantycznego orientalizmu. Jest to w końcu próba wstępnego rozpoznania polskiej historiozofii związanej z sąsiedztwem oraz politycznym zbliżeniem z Imperium Osmańskim, która jest ciekawym i wartym dalszych analiz rozdziałem polskiej myśli doby romantyzmu.
Pobrania
Bibliografia
Bełza S., W stolicy padyszacha. Wrażenia z podróży do Konstantynopola, Warszawa 1898.
Google Scholar
Chudzikowska J., Dziwne życie Sadyka Paszy, Warszawa 1971.
Google Scholar
Czajkowska A., Doświadczenie Wschodu w XVIII i XIX wieku w biografiach kobiet, „Pamiętnik Literacki” 2018, t. CIX, z. 2, s. 5–27.
Google Scholar
Czajkowski M., Dziwne życia Polaków i Polek, Lipsk 1900.
Google Scholar
Czajkowski M., Moje wspomnienia o wojnie 1854, red. J. Fijałek, Warszawa 1962.
Google Scholar
Czapska M., Ludwika Śniadecka, Warszawa 1958.
Google Scholar
Dambek-Giallelis Z., Dziwne kształty życia. Studia i szkice z dziejów biografistyki polskiej połowy XIX wieku, Poznań 2019. https://doi.org/10.14746/amup.9788323236658
Google Scholar
Filipowska S., Starożytne piękno i turecka brzydota – na przykładzie szablonowości opisów pierwszego wrażenia na widok Stambułu w świetle dziewiętnastowiecznych polskich relacji z podróży na Wschód, „Źródła Humanistyki Europejskiej” 2012, t. 5, Kraków.
Google Scholar
Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują, Warszawa 2002.
Google Scholar
Jenerał Zamoyski, t. VI (1853–1868), Biblioteka Kórnicka, Poznań 1930.
Google Scholar
Kieniewicz J., Spotkania Wschodu, Gdańsk 1999.
Google Scholar
Kijas J., Michał Czajkowski pod urokiem Mickiewicza, Kraków 1959.
Google Scholar
Kwapiszewski M., Michał Czajkowski wobec prawosławia, [w:] Bizancjum, prawosławie, romantyzm. Tradycja wschodnia w kulturze XIX wieku, red. J. Ławski, K. Korotkich, Białystok 2004, s. 317–327.
Google Scholar
Łukasiewicz K., O podróży w świat literatury, „Konteksty” 2015, nr 4, s. 26–33.
Google Scholar
Piwińska M., Wschodnie maskarady, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1975, nr 3 (21).
Google Scholar
Raczyński E., Dziennik podróży do Turcji odbytej w roku MDCCCXIV, Wrocław 1821.
Google Scholar
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. I, red. M. Kuziak, B. Maciejewski, Warszawa 2016.
Google Scholar
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. II, red. M. Kuziak, B. Nawrocki, Kraków 2016.
Google Scholar
Said E., Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, Warszawa 1991.
Google Scholar
Toporow W., Miasto i mit, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2000.
Google Scholar
Waśko A., Romantyczny Sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831–1863, Kraków 2001.
Google Scholar
Opublikowane
Wersje
- 2024-02-09 - (2)
- 2023-12-21 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
