Testament mieszczanki szadkowskiej Doroty Czygańskiej z Lipińskich z 1693 roku

Piotr Szkutnik

doi:10.18778/1643-0700.14.07

Authors

Piotr Szkutnik Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii, 90-219 Łódź, ul. Kamińskiego 27a

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.14.07

Keywords:

last will, Dorota Czygańska,, the Lipiński family

Abstract

Szadek has a well-preserved set of town records for the period 1401-1697, consisting of 32 volumes. These books contain a number of legal entries, including testaments. The last will of Dorota Czygańska bom Lipińska, written in 1693, found in one of the books, is an interesting document throwing light on many aspects of life in old Poland. The testatrix was a wealthy townswoman possessing a homestead, four plots within the town and much livestock. The property was mainly inherited by her two sons, with a bequest to her brother, Jakub Lipiński, a priest. This suggests that the testatrix belonged to the town's elite. The mother's ambition was that her younger son should receive education. The bequests for the younger child contain conditions conceming his education.

References

Archiwum Diecezjalne we Włocławku, parafia Szadek, sygn. KM par. Szadek 2, s. 173-218.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych, Księgi miejskie Szadku, sygn. 26.
Google Scholar

Bartoszewicz A., Czas w małych miastach. Studium z dziejów kultury umysłowej późnośredniowiecznej Polski, Oficyna Wydawnicza „Aspra-JR", Warszawa-Pułtusk 2003. Bartoszewicz A., Późnośredniowieczny Szadek i jego mieszkańcy w świetle zapisek z najstarszej księgi miejskiej, ,,Biuletyn Szadkowki" 2006, t. 6, s. 111-126.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.06.04

Bobowski B., Prawno-ekonomiczne aspekty funkcjonowania testamentu wśród mieszczan dolnośląskiej Świdnicy (od około polowy XIV wieku do końca pierwszej ćwierci XVI/ wieku), ,,Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej" 2012, t. 3, s. 9-17. Bogucka M., Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVI.XVIII wieku na tle porównawczym, Wydawnictwo Trio, Warszawa 1998.
Google Scholar

Cui contingit nasci, restat mori. Wybór testamentów staropolskich z województwa sandomierskiego, oprac. M. Lubczyński, J. Pielas, H. Suchojad, Wydawnictwo Naukowe ,,Semper", Warszawa 2005.
Google Scholar

Gadocha M., Testamenty i inwentarz Jadwigi i Marcina Mitkiewiczów - przyczynek do dziejów mieszczaństwa krakowskiego, ,,Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego" 2011, t. 3, s. 98-121.
Google Scholar

Głowacka-Penczyńska A., Kobieta w małych miastach Wielkopolski w drugiej połowie XVI i w XVI/ wieku, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010.
Google Scholar

Główka D., Majątek osobisty duchowieństwa katolickiego w Koronie w XVI/ i XVIII wieku, IAiE PAN, Warszawa 2004.
Google Scholar

Inwentarze mieszczańskie z lat 1528-1635 z ksiąg miejskich Poznania, oprac. S. Nawrocki, J. Wisłocki, PWN, Poznań 1961.
Google Scholar

Jaroszek K., Problematyka włościańska w testamentach właścicieli ziemskich guberni radomskiej w pierwszej połowie XIX wieku, [w:] Wieś między Wisłą a Pilicą w XIX wieku. Wieś - dwór - plebania w kręgu wzajemnych oddziaływań, red. K. Jaroszek, ,,Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego" 2002, t. 37, z. 1-4, s. 61-68.
Google Scholar

Jawor G., Stale formuły w testamentach polskich, ,,Rozprawy Komisji Językowej" 1981, t. 12, s. 217-233.
Google Scholar

Justyniarska-Chojak K., Testamenty oblatowane w księgach miejskich lewobrzeżnej części województwa sandomierskiego w XVI wieku, ,,Między Wisłą a Pilica. Studia i Materiały Historyczne" 2006, t. 7, s. 51-70.
Google Scholar

Karpiński A., Kobieta w mieście polskim w drugiej połowie XVI i w XVII wieku, Instytut Historii PAN, Warszawa 1995.
Google Scholar

Kicińska U., Rosa Bogu y ludziom mila y przyiemna - wizerunek Marcybelli Anny Hlebowiczównej Ogińskiej w świetle testamentu oraz mowy pogrzebowej, ,,Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego" 2012, t. 4, s. 176-194.
Google Scholar

Krakowski S., Mieszczanie Częstochowy w XVI/ wieku w świetle testamentów, ,,Ziemia Częstochowska" 1965, t. 5, s. 115-125.
Google Scholar

Krochmal J., Przemyskie testamenty staropolskie, ,,Rocznik Historyczno-Archiwalny" 1989, t. 6, s. 133-160.
Google Scholar

Księgi sądowe wiejskiego klucza łąckiego. li. 1744-1811, wyd. A. Vetulani, Wrocław 1963.
Google Scholar

Kulecki M., Staropolskie księgi miejskie -wprowadzenie ogólne, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator o zasobie archiwalnym, red. D. Lewandowska, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 2008, s. 180-183.
Google Scholar

Kulecki M., Księgi miejskie Szadek, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator o zasobie archiwalnym, red. D. Lewandowska, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 2008, s. 204.
Google Scholar

Lepszy K., Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do polowy XIX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1953.
Google Scholar

Linde S. B., Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 2, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1808. Lustracja województwa krakowskiego 1789. Indeksy do części I i II, oprac. A. FalniowskaGradowska, I. Rychlikowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1963. Łosowski J., Kancelarie miast szlacheckich województwa lubelskiego od XV do XVIII wieku, AWHAntoni Dudek, Lublin 1997.
Google Scholar

Polski słownik archiwalny, red. W. Maciejewska, PWN, Warszawa 1974.
Google Scholar

Sędek M., Księgi miejskie, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator zasobie, red. T. Zielińska, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1992, s. 60.
Google Scholar

Słownik języka polskiego, t. 4, red. A. Kryński, W. Niedźwiedzki, nakł. prenumeratorów, Warszawa 1908.
Google Scholar

Szwagrzyk J. A., Pieniądz na ziemiach polskich X-XX w., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.
Google Scholar

Testamenty mieszczan warszawskich od XV do końca XVII wieku. Katalog, oprac. A. Bartoszewicz, A. Karpiński, K. Warda, Wydawnictwo Naukowe „Semper", Warszawa 2010.
Google Scholar

Tymiakin L., O formulach w XVII-wiecznym testamencie przemyskim, ,,Rocznik Przemyski" 1990, t. 27, s. 141-145.
Google Scholar

Walawender A., Księgi miejskie, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zespołach. I. Archiwa dawnej Rzeczypospolitej, t. 1, Warszawa 1975, s. 262-263.
Google Scholar

Wlaźlak W., Dzieje kościelne Pajęczna, Wydawnictwo Akademii Polonijnej „Educator", Pajęczno 2005.
Google Scholar

Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381-1835, [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1: Archiwum Główne Akt Dawnych, red. A. Stebelski, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1957, s. 175-221.
Google Scholar

Wójtowicz G., Wójtowicz A., Historia monetarna Polski, Wydawnictwo Twigger, Warszawa 2003.
Google Scholar

Wnuk A. U., Jerzy Szornel herbu Dołęga z Popkowie, sędzia ziemski lubelski i jego testament, ,,Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego" 2012, t. 4, s. 151-175.
Google Scholar

Złotkowski D., ,,Wiedząc dobrze to z wyroków Boga Najwyższego, iż kto się rodzi, umierać musi ... ". Testamenty z pierwszej polowy XIX wieku w świetle akt notariuszy częstochowskich, cz. 1-2, Muzeum Częstochowskie, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, Częstochowa 2005-2006.
Google Scholar

Złotkowski D., ,,Wiedząc dobrze to z wyroków Boga Najwyższego, iż kto się rodzi, umierać musi .... ", Testamenty z polowy XIX wieku w świetle akt notariuszy częstochowskich, cz. 3: 1834-1865, Muzeum Częstochowskie, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, Częstochowa 2011.
Google Scholar

Żerek-Kleszcz H., Testamenty mieszczan pabianickich w XV/I-XVIII wieku, ,,Pabianiciana" 1992, t. 1, s. 37-50.
Google Scholar

Żmigrodzka B., Testament jako gatunek tekstu, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1997.
Google Scholar