Góralska kuchnia. Pomiędzy etnograficznym detalem a późnonowoczesnym symulakrum
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.22Słowa kluczowe:
jedzenie, tradycja, mityzacja, kultura popularnaAbstrakt
Niniejszy tekst przedstawia fenomen tzw. góralskiej kuchni w perspektywie przemian, jakich doświadczała tradycyjna kultura Podhala od drugiej połowy XIX w. po czasy współczesne. W części pierwszej prezentuje podstawowe składniki i dania prostej i bardzo ubogiej kuchni pastersko-chłopskiej z okresu odkrywania Podhala i zawiązywania się mitu góralszczyzny. W dalszej części analizuje procesy, jakie zadecydowały o jakościowej przemianie góralskiego gotowania pod Tatrami, które, choć z pozycji klasycznego etnografa pozostaje w luźnym związku z tradycyjną kuchnią, to dla odwiedzających Podhale turystów, a także samych mieszkańców, staje się ważnym wyznacznikiem lokalnego kolorytu i góralskiej tożsamości.
Pobrania
Bibliografia
Bauman Z., Zbędni, niechciani, odrzuceni, „Kultura i Społeczeństwo” 1998, t. XVII, nr 2.
Google Scholar
Bell D., Nadejście społeczeństwa postindustrialnego: próba prognozowania społecznego, Warszawa 1994.
Google Scholar
Fiske J., Zrozumieć kulturę popularną, Kraków 2010.
Google Scholar
Golonka-Czajkowska M., Żentyca, legumina, gazdowy zawijaniec w bułce poniywiyrany, czyli o kulinarnych wątkach w retoryce tatrzańskiego turyzmu, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. K. Łeńska-Bąk, Opole 2007.
Google Scholar
Janota E., Przewodnik po wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin, Kraków 1860.
Google Scholar
Kowalska-Lewicka A., Szromba-Rysowa Z., Pożywienie, [w:] Etnografia Polski. Przemiany kultury, red. M. Biernacka i in., t. 1, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.
Google Scholar
Krauzowicz M., Kruczek Z., Turystyka kulinarana na Podhalu, „Zeszyty Naukowe Turystyka i Rekreacja” 2016, nr 18(2).
Google Scholar
Matlakowski W., Zdobienie sprzętu ludu polskiego na Podhalu, Warszawa 1901.
Google Scholar
Reinfuss R., Podhalański fenomen, „Polska Sztuka Ludowa” 1988, R. XLII, nr 1–2.
Google Scholar
Staszel W., Jak się żywi miejscowa ludność na Podhalu, „Rocznik Podhalański” 1914, t. 2.
Google Scholar
Steczkowska M., Obrazki z podróży do Tatrów i Pienin, Kraków 1858 [1872].
Google Scholar
Szromba-Rysowa Z., Przy wspólnym stole. Z obyczajowości współczesnej wsi karpackiej, Wrocław 1988.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
