Zmiany w powierzchni zasiewów, plonach i zbiorach ważniejszych roślin uprawnych oraz zużycie wybranych środków produkcji w polskim rolnictwie na przestrzeni lat 2011–2021

Wacław Jarecki

doi:10.18778/1506-6541.30.02

Autor

Wacław Jarecki Uniwersytet Rzeszowski Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska Zakład Produkcji Roślinnej https://orcid.org/0000-0003-0628-4190

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.30.02

Słowa kluczowe:

produkcja roślinna, powierzchnia uprawy, plony, zbiory, nawozy, środki ochrony roślin, kwalifikowany materiał siewny

Abstrakt

W Polsce dynamicznie rozwija się produkcja roślinna, na co mają wpływ uwarunkowania przyrodnicze, ekonomiczne oraz społeczne. Wymiernym tego efektem są zmiany w powierzchni zasiewów, plonach i zbiorach głównych roślin uprawnych. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wykazano, że w latach 2011–2021 zwiększył się krajowy areał zasiewów pszenicy, pszenżyta, rzepaku i buraka cukrowego. Największe zmniejszenie powierzchni upraw dotyczyło mieszanek zbożowych, żyta, jęczmienia i ziemniaka. W analizowanym okresie wzrosły plony wszystkich analizowanych roślin uprawnych. W efekcie tego zbiory ważniejszych ziemiopłodów odznaczały się dużą dynamiką zmian. Zwiększenie zbiorów odnotowano dla pszenicy i buraka cukrowego oraz w mniejszym zakresie dla pszenżyta, rzepaku i owsa. Zbiory ziemniaka i mieszanek zbożowych wyraźnie zmniejszyły się, co dotyczyło również jęczmienia i żyta. W latach 2011–2020 zwiększyło się zużycie nawozów wapniowych i potasowych, a nieznacznie zmniejszyło azotowych i fosforowych. W analizowanym okresie wzrosła sprzedaż środków ochrony roślin, w tym głównie preparatów grzybobójczych i zapraw nasiennych oraz istotnie zwiększyła się sprzedaż kwalifikowanego materiału siewnego pszenżyta, pszenicy i żyta, a w ostatnich latach sadzeniaków ziemniaka.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Dostępny w Internecie: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/temat
Google Scholar

Arseniuk E., Oleksiak T., Postęp w hodowli głównych roślin uprawnych w Polsce i możliwości jego wykorzystania do 2020 roku, „Studia i Raporty IUNG-PIB” 2009, z. 14.
Google Scholar

Augustyńska I., Czułowska M., Efektywność produkcji wybranych zbóż w Polsce w latach 2018–2020, „Zagadnienia Doradztwa Rolniczego” 2021, t. 1, z. 103.
Google Scholar

Bobrecka-Jamro D., Romaniak M., Jarecki W., Buczek J., Postęp biologiczny i jego znaczenie w produkcji rzepaku w Polsce i województwie podkarpackim, „Rośliny Oleiste – Oilseed Crops” 2013, t. 34, z. 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/12338273.1083017

Czakowski D., Rynek roślin okopowych w Polsce. Poziom, dynamika i uwarunkowania rozwoju, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2015, t. 2, z. 41.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2015.41/2-13

Dzwonkowski W., Ewolucja produkcji ziemniaków w Polsce i UE, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2017, t. 17, z. 3.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2017.17.3.54

Grabiński J., Podolska G., Stan aktualny i perspektywy zmian w produkcji zbóż w Polsce, „Studia i Raporty IUNG-PIB” 2009, z. 14.
Google Scholar

Grygiel K., Sadowski J., Snopczyński T., Wysocki A., Pozostałości herbicydów w płodach rolnych i glebie, „Journal of Ecology and Health” 2012, t. 16, z. 4.
Google Scholar

Hara P., Stanek M., Zmiany w uprawie ziemniaka w Polsce w ostatnich dziesięciu latach, „Ziemniak Polski” 2018, t. 4.
Google Scholar

Izdebski W., Jakubowski Z., Skudlarski J., Zając S., Maznev G.E., Zaika S.A., Stan i perspektywy produkcji rzepaku w Polsce i na Ukrainie w aspekcie produkcji biopaliw transportowych, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2014, t. 14, z. 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2014.14.2.23

Jarecki W., Consumption of major inputs in Polish agriculture in 2010–2019 period, „Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura” 2021, t. 20, z. 1.
Google Scholar

Jarecki W., Production of selected crop plants in Poland over the period of 2010–2019, „Acta Agrophysica” 2020, z. 27.
Google Scholar

Jarecki W., Kipa J., Produkcja rzepaku w UE, Polsce i województwie podkarpackim w aspekcie rozwoju odnawialnych źródeł energii, „Polish Journal for Sustainable Development” 2019, t. 23, z. 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15584/pjsd.2019.23.2.1

Jaśkiewicz B., Regionalne zróżnicowanie produkcji pszenżyta w Polsce, „Roczniki Naukowe ¬SERIA” 2016, t. 18, z. 1.
Google Scholar

Jaśkiewicz B., Sułek A., Kierunki zmian produkcji zbóż w Polsce, „Roczniki Naukowe SERiA” 2017, t. 19, z. 1.
Google Scholar

Kapusta F., Rzepak w rolnictwie i gospodarce Polski, „Zagadnienia Doradztwa Rolniczego” 2022, t. 1, z. 107.
Google Scholar

Kapusta F., Zboża jako składnik rolnictwa i gospodarki Polski, „Ekonomia XXI Wieku” 2016, t. 2, z. 10.
Google Scholar

Kopiński J., Zróżnicowanie gospodarki nawozowej azotem w polskim rolnictwie, „Polish Journal of Agronomy” 2018, nr 32.
Google Scholar

Krasowicz S., Stuczyński T., Doroszewski A., Produkcja roślinna w Polsce na tle warunków przyrodniczych i ekonomiczno-organizacyjnych, „Studia i Raporty IUNG-PIB” 2009, z. 14.
Google Scholar

Kulikowski R., Produkcja i towarowość rolnictwa w Polsce. Przemiany i zróżnicowania przestrzenne po II wojnie światowej, IGiPZ PAN „Prace Geograficzne”, Warszawa 2013, nr 241.
Google Scholar

Kwaśniewski D., Kuboń M., Produkcja roślinna i wydajność pracy w wybranych gospodarstwach rolnych, „Inżynieria Rolnicza” 2013, t. 2, z. 3.
Google Scholar

Miniszewski M., Dwie dekady rozwoju polskiego rolnictwa. Innowacyjność sektora rolnego w XXI wieku, współpr. K. Kutwa, Warszawa 2021.
Google Scholar

Nowacki W., Stan aktualny i perspektywy produkcji ziemniaka w Polsce do roku 2020, „Studia i Raporty IUNG-PIB” 2009, z. 14.
Google Scholar

Nowacki W., Szanse i zagrożenia rynku ziemniaka w Polsce, „Roczniki Naukowe SERiA” 2015, t. 17, z. 2.
Google Scholar

Nowak A., Produktywność rolnictwa polskiego w kontekście jego konkurencyjności, „Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica” 2013, t. 299, z. 70.
Google Scholar

Piwowar A., The consumption of mineral fertilizers and herbicides in Poland against the background of the European Union, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2018, t. 18, z. 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2018.18.1.18

Polska wieś 2020. Raport o stanie wsi, pod red. J. Wilkina, A. Hałasiewicza, Warszawa 2020.
Google Scholar

Rachoń L., Kawczyńska M., Changes in the structure of sowing area, yields and harvests of cereal crops in Poland in the years 1965–2015, „Agronomy Science” 2018, t. 73, z. 4.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24326/asx.2018.4.1

Sułek A., Jaśkiewicz B., Tendencje w produkcji i wykorzystaniu zbóż w Polsce, „Studia i Raporty IUNG-PIB” 2016, z. 47.
Google Scholar

Tarnowska A., Środki obrotowe a wielkość produkcji wybranych ziemiopłodów w dolnośląskich gospodarstwach rolnych na tle kraju w latach 1999–2014, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2016, t. 4, z. 82.
Google Scholar

Urban S., Wymiana materiału siewnego jako ważny element postępu rolniczego, „Roczniki Naukowe SERiA” 2013, t. 15, z. 3.
Google Scholar

Wąs A., Majewski E., Komińczyk M., Wpływ deregulacji rynku cukru na organizację i wyniki ekonomiczne polskich gospodarstw rolniczych, „Roczniki Naukowe SERiA” 2016, t. 18, z. 4.
Google Scholar

Wrzaszcz W., Prandecki K., Agriculture and the European Green Deal, „Problems Agricultural Economics” 2020, t. 4, z. 365.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.30858/zer/131841

Zalewski A., Sytuacja na rynku nawozów mineralnych w 2008, „Journal of Agribusiness and Rural Development” 2009, t. 2, z. 12.
Google Scholar

Zalewski A., Piwowar A., Światowy rynek nawozów mineralnych z uwzględnieniem zmian cen surowców i bezpośrednich nośników energii, Warszawa 2018.
Google Scholar

Zhang T., He Y., DePauw R., Jin Z., Garvin D., Yue X., Anderson W., Li T., Dong X., Zhang T., Yang X., Climate change may outpace current wheat breeding yield improvements in North America, „Nature Communications” 2022, t. 13.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/s41467-022-33265-1