Wspieranie zdolności twórczych dzieci w edukacji domowej – wskazania do przyszłych badań

Anna Majewska-Owczarek; Martyna Justyńska

doi:10.18778/2450-4491.16.13

Autor

Anna Majewska-Owczarek Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-1039-0244
Martyna Justyńska Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-2763-8608

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.16.13

Słowa kluczowe:

zdolności twórcze, edukacja domowa, środowisko rodzinne, środowisko twórcze

Abstrakt

Zadaniem wszystkich rodziców jest rozpoznanie i stymulowanie uzdolnień twórczych swoich dzieci oraz wspieranie ich rozwoju. Aby zrealizować w pełni to zadanie, potrzebna jest atmosfera wzajemnego zaufania, bezpieczeństwa, akceptacji, a przede wszystkim – miłości. Rodzice, którzy znają swoje dzieci, ich mocne i słabe strony, potrafią stymulować ich wszechstronny rozwój, motywując tym samym do podejmowania aktywności twórczej i wytrwałości. Szczególny obszar, dający rodzicom tę możliwość, stanowi edukacja domowa. Polska literatura przedmiotu dotycząca edukacji domowej nie jest obszerna. Rozważania oscylują głównie wokół umocowania prawnego tej formy edukacji, jej istoty, praktyki, szans oraz zagrożeń w zakresie rozwoju poznawczego i społecznego. Niniejszy artykuł pozwala na poszerzenie wiedzy w obszarze praktyk podejmowanych w edukacji domowej. Uzupełnia lukę w wiedzy dotyczącej miejsca twórczości w tym rodzaju kształcenia, wskazując na spójność założeń teoretycznych dotyczących wspierania rozwoju zdolności twórczych dzieci z charakterystyką środowiska rozwoju w edukacji domowej.

Biogramy autorów

Anna Majewska-Owczarek - Uniwersytet Łódzki

Anna Majewska-Owczarek – asystentka w Katedrze Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości Uniwersytet Łódzkiego, absolwentka szkoły muzycznej I stopnia, studiów na kierunku pedagogika, specjalność edukacja artystyczna oraz studiów podyplomowych z zakresu logopedii i arteterapii; trenerka wokalna, trenerka międzynarodowego programu edukacyjnego Odyseja Umysłu. Jej zainteresowania badawcze dotyczą sztuki, kształcenia głosu, pedagogiki twórczości, środowiska wspierającego twórczość uczniów.

Martyna Justyńska - Uniwersytet Łódzki

Martyna Justyńska – asystentka w Katedrze Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości Uniwersytetu Łódzkiego, absolwentka szkoły muzycznej I stopnia i studiów na kierunku pedagogika, specjalność edukacja artystyczna; trenerka międzynarodowego programu edukacyjnego Odyseja Umysłu, instruktorka metody edukacji muzycznej dzieci najmłodszych E. E. Gordona; instruktorka tańca ludowego i współczesnego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół sztuki i pedagogiki twórczości – w szczególności twórczego rozwiązywania problemów.

Bibliografia

Bartnikowska U., Garbula J. M. (2017) „E-wsparcie” dla rodziców w edukacji domowej dzieci, „Studia Pedagogica Ignatiana”, nr 3(20), s. 31–46, https://doi.org/10.12775/SPI.2017.3.002
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/SPI.2017.3.002

Bonar J. (2009) Wspieranie postawy twórczej w edukacji domowej dzieci w: Edukacja domowa w Polsce. Teoria i Praktyka, Zakrzewska M., Zakrzewski P. (red.), Warszawa, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, s. 63–86.
Google Scholar

Budajczak M. (2002) Edukacja domowa, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Cudowska A. (2004) Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji, Białystok, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Google Scholar

Czelakowska D. (2007) Inteligencja i zdolności twórcze w początkowym okresie edukacji, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Dybowska E. (2012) Teoria systemowej pracy z rodziną, Kraków, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.
Google Scholar

Gębuś D. (2009) Innowacyjna szkoła – kreatywny uczeń: twórczość wyzwaniem współczesnej edukacji, „Podstawy Edukacji”, nr 2, s. 193–205.
Google Scholar

Giercarz-Borkowska M. (2019) Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych, Wrocław, Wydawnictwo TeksTy.
Google Scholar

Jurczak A. A. (2017) Edukacja domowa – nowy czy stary styl kształcenia, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych”, nr 70, s. 190–201.
Google Scholar

Klik M., Cierpka A. (2022) Rodzinne uwarunkowania kreatywności, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.31338/uw.9788323556411
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323556411

Kucharska A. M. (2014) Dlaczego edukacja domowa? Aksjologiczne uzasadnienie edukacji bez szkoły, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 10 (2/2014), s. 205–224.
Google Scholar

Łukasiewicz-Wieleba J. (2018) Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar

Mendecka G. (1993) Zmienne życia rodzinnego a rozwój zdolności twórczych, Częstochowa, Wydawnictwo WSP.
Google Scholar

Mendecka G. (2003) Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo, Częstochowa, Wydawnictwo WSP.
Google Scholar

Mendecka G. (2019) Doświadczenia rodzinne jako czynnik rozwoju wybitnych twórców, Warszawa, Difin.
Google Scholar

Nęcka E. (2001) Psychologia twórczości, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Piwowarska M. (2017) Życiorysy edukatorów domowych i dzieci edukacji domowej – analiza fragmentów biografii publikowanych „Biografistyka Pedagogiczna”, r. 2, nr 1, s. 261–275, https://doi.org/10.36578/BP.2017.02.16
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2017.02.16

Pufal-Struzik I. (2018) W trosce o wszechstronny rozwój potencjału twórczego dziecka w rodzinie, „Fides et Ratio: Wokół Dobra, Piękna i Prawdy”, t. 36, nr 4, 224–237.
Google Scholar

Ryś M. (2001) Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Warszawa, Wydawnictwo Seventh Sea.
Google Scholar

Sołowiej J. (1997) Psychologia twórczości, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Stańczak M. (2019) Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Szafrańska A., Pawlak J. (2021) Rodzic w roli nauczyciela, czyli o organizacji procesu kształcenia i wychowania z perspektywy rodziców uczących swoje dzieci w domach, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, nr 34(1), s. 79–90, https://doi.org/10.17951/j.2021.34.1.79-90
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/j.2021.34.1.79-90

Szmidt K. J. (2013) Pedagogika twórczości, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Szmidt K. J. (2019), ABC kreatywności. Kontynuacje, Warszawa, Difin.
Google Scholar

Szmidt K. J. (w druku) Kreatywnie w rodzinie w: Kreatywnie… bo w rodzinie, Szmidt K. J. (red.), Warszawa, Orlen – Dar Serca.
Google Scholar

Tłuściak-Deliowska A., Krawiec M. (2020) Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego. Stan polskich badań i perspektywy badawcze, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1/2020, s. 191–202.
Google Scholar

Uszyńska-Jarmoc J. (2003) Twórcza aktywność dziecka. Teoria – rzeczywistość – perspektywy rozwoju, Białystok, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Google Scholar

Wall W. D. (1989) Twórcze wychowanie w okresie dzieciństwa, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Wenklar K. (2013) Edukacja domowa – pięć najczęściej stawianych pytań, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 8, nr 30(4), s. 109–117.
Google Scholar

Publikacje portalu Edukacja: Można Inaczej: https://mms.edu.pl/ (dostęp: 20.09.2022).
Google Scholar

Publikacje portalu Edukacja: Można Inaczej: https://moznainaczej.edu.pl/ (dostęp: 20.09.2022).
Google Scholar

Publikacje portalu Edukacja: Można Inaczej: https://open.spotify.com/show/2biFXI0t3bYkWjnqGxXRLU (dostęp: 22.09.2022).
Google Scholar