Codzienne życie rodzin dzieci uzdolnionych w obszarach: akademickim, artystycznym i sportowym

Małgorzata Stańczak

doi:10.18778/2450-4491.16.10

Autor

Małgorzata Stańczak Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0001-6587-257X

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.16.10

Słowa kluczowe:

rodziny dzieci zdolnych, życie codzienne, rytm dnia powszedniego, czas wolny, przedmioty codzienne

Abstrakt

Moim zamiarem jest próba opisania wybranych wymiarów życia codziennego rodzin uzdolnionych dzieci i młodzieży w obszarach: akademickim, artystycznym i sportowym. Przedstawione tu analizy bazują na materiale empirycznym pochodzącym z badań poświęconych procesom odkrywania i rozwijania dziecięcych zdolności, które przeprowadziłam w 2018 r. Zdaję sobie sprawę, że prezentowane wyniki nie oddają w pełni opisu – o ile w ogóle jest to możliwe – codzienności badanych rodzin. Niemniej jednak, przeprowadzona analiza tematyczna danych pochodzących z indywidualnych wywiadów pogłębionych pozwoliła na wyodrębnienie powtarzających się elementów, które wpisane są w ową codzienność. Chodzi tu o rytm dnia powszedniego, czas wolny rodzin oraz towarzyszące im na co dzień przedmioty.

Biogram autora

Małgorzata Stańczak - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Małgorzata Stańczak – dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół trzech obszarów problemowych: środowisko rodzinne dzieci zdolnych, wsparcie edukacyjne osób zdolnych w środowisku szkolnym, współpraca środowiska rodzinnego i szkolnego. Autorka książek: Zaspokajanie potrzeb ucznia zdolnego w szkole (2009), Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci (2019).

Bibliografia

Baudrillard J. (2006) Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, tłum. S. Królak, Warszawa, Wydawnictwo Sic!
Google Scholar

Cierpka A. (2004) Narracje rodzinne w procesie kształtowania się tożsamości człowieka w: Narracja. Koncepcje i badania psychologiczne, E. Dryll, A. Cierpka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, s. 115–133.
Google Scholar

Cierpka A. (2013) Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych, Warszawa, Wydawnictwo Eneteia.
Google Scholar

Fatyga B. (2014) Praktyki kulturalne w: Praktyki kulturalne Polaków, R. Drozdowski, B. Fatyga, M. Filiciak, M. Krajewski, T. Szlendak, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 19–26.
Google Scholar

Gagné F. (2005) From Gifts to Talents: The DMGT as a Developmental Model w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 98–119, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008

Gagné F. (2016) Od genów do talentu: z perspektywy modeli DMGT/CMTD, tłum. A Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza”, nr 9(51), s. 121–140, https://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=139300 (dostęp: 13.03.2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/00332860.1211501

Gibbs G. (2010) Analizowanie danych jakościowych, tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Glinka B., Czakon W. (2021) Podstawy badań jakościowych, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Kędzierzawski W. (2009) Codzienność jako kategoria antropologiczna w perspektywie historii kultury, Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Kędzior J. (2019) Praktyki kulturalne studentów w czasie wolnym w: Praktyki komunikacyjne, J. Kędzior (red.), Wrocław, Wydawnictwo Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 65–80.
Google Scholar

Krajewski M. (2005) Wstęp w: W stronę socjologii przedmiotów, A. Krajewski (red.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 7–9.
Google Scholar

Krajewski M. (2008) Ludzie i przedmioty – relacje i motywy przewodnie w: Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Olsztyn, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, s. 131–152.
Google Scholar

Krajewski M. (2009) Dzisiaj jak wczoraj, jutro jak dziś. Codzienność, przedmioty i reżimy podtrzymujące w: Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, M. Bogunia-Borowska (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 178–200.
Google Scholar

Krzemiński I. (1986) Symboliczny interakcjonizm i socjologia, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Limont W. (2010) Uczeń zdolny. Jak go rozpoznawać i jak z nim pracować, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Maison D. (2022) Jakościowe metody badań społecznych. Podejście aplikacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, https://doi.org/10.53271/2022.057
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.53271/2022.057

Miński R. (2017) Wywiad pogłębiony jako technika badawcza. Możliwości wykorzystania IDI w badaniach ewaluacyjnych, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 13(3), s. 30–51, https://doi.org/10.18778/1733-8069.13.3.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.13.3.02

Mönks F. J., Katzko M. W. (2005) Giftedness and Gifted Education w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 98–119, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.012

Mroczkowska D. (2016) (Z)rozumieć czas wolny w: Kultura czasu wolnego we współczesnym świecie, V. Tanaś, W. Welskop (red.), Łódź, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu, s. 361–372.
Google Scholar

Mroczkowska D., Rogowski Ł., Skrobacki R. (2009) Codzienność niecodzienna / niecodzienność codzienna – spojrzenie na dylematy socjologii życia codziennego w: Społeczeństwo i codzienność. W stronę nowej socjologii?, S. Rudnicki, J. Stypińska, K. Wojnicka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, s. 93–104.
Google Scholar

Peret-Drążewska P., Peret J. (2016) Czas codzienny i czas odświętny – ich przenikanie w stylach życia współczesnej młodzieży, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2(10), s. 249–258, https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.19
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.19

Sosniak L. A. (1985) Phases of Learning w: Developing Talent in Young People, B. S. Bloom (red.), New York, Ballantine Books.
Google Scholar

Stańczak M. (2019) Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Stańczak M. (2021) Otoczenie społeczne rodzin dzieci zdolnych, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, nr 45(1), s. 92–103, https://doi.org/10.34766/fetr.v45i1.709
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v45i1.709

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius P., Worrell F. C. (2011) Rethinking Giftedness and Gifted Education: A Proposed Direction Forward Based on Psychological Science, “Psychological Science in the Public Interest”, nr 12(1), s. 3–54, https://doi.org/10.1177/1529100611418056
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1529100611418056

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius, P. Worrell F. C. (2015) Od tradycyjnych perspektyw na temat zdolności do psychologii rozwoju talentu: Zmiana oparta na wiedzy psychologicznej, tłum. R. Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza”, nr 8(50), s. 20–30, https://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=139266 (dostęp: 13.03.2023).
Google Scholar

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius P., Worrell F. C. (2019) Environmental Factors and Personal Characteristics Interact to Yield High Performance in Domains, “Frontiers in Psychology”, nr 10:2804, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02804
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02804

Sulima R. (2017) „Upadek” w codzienność, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 6–9.
Google Scholar

Sztompka P. (2008) Życie codzienne – temat najnowszej socjologii w: Socjologia codzienności, P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 15–52.
Google Scholar

Urry J. (2008) Życie za kółkiem, tłum. P. Polak, w: Socjologia codzienności, P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 411–429.
Google Scholar

Ziegler A. (2005) The Actiotope Model of Giftedness w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 411–436, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.024
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.024