Codzienne życie rodzin dzieci uzdolnionych w obszarach: akademickim, artystycznym i sportowym

Małgorzata Stańczak

doi:10.18778/2450-4491.16.10

Auteurs

Małgorzata Stańczak Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0001-6587-257X

DOI :

https://doi.org/10.18778/2450-4491.16.10

Mots-clés :

rodziny dzieci zdolnych, życie codzienne, rytm dnia powszedniego, czas wolny, przedmioty codzienne

Résumé

Moim zamiarem jest próba opisania wybranych wymiarów życia codziennego rodzin uzdolnionych dzieci i młodzieży w obszarach: akademickim, artystycznym i sportowym. Przedstawione tu analizy bazują na materiale empirycznym pochodzącym z badań poświęconych procesom odkrywania i rozwijania dziecięcych zdolności, które przeprowadziłam w 2018 r. Zdaję sobie sprawę, że prezentowane wyniki nie oddają w pełni opisu – o ile w ogóle jest to możliwe – codzienności badanych rodzin. Niemniej jednak, przeprowadzona analiza tematyczna danych pochodzących z indywidualnych wywiadów pogłębionych pozwoliła na wyodrębnienie powtarzających się elementów, które wpisane są w ową codzienność. Chodzi tu o rytm dnia powszedniego, czas wolny rodzin oraz towarzyszące im na co dzień przedmioty.

Biographie de l'auteur

Małgorzata Stańczak, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Małgorzata Stańczak – dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół trzech obszarów problemowych: środowisko rodzinne dzieci zdolnych, wsparcie edukacyjne osób zdolnych w środowisku szkolnym, współpraca środowiska rodzinnego i szkolnego. Autorka książek: Zaspokajanie potrzeb ucznia zdolnego w szkole (2009), Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci (2019).

Références

Baudrillard J. (2006) Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, tłum. S. Królak, Warszawa, Wydawnictwo Sic!
View in Google Scholar

Cierpka A. (2004) Narracje rodzinne w procesie kształtowania się tożsamości człowieka w: Narracja. Koncepcje i badania psychologiczne, E. Dryll, A. Cierpka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, s. 115–133.
View in Google Scholar

Cierpka A. (2013) Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych, Warszawa, Wydawnictwo Eneteia.
View in Google Scholar

Fatyga B. (2014) Praktyki kulturalne w: Praktyki kulturalne Polaków, R. Drozdowski, B. Fatyga, M. Filiciak, M. Krajewski, T. Szlendak, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 19–26.
View in Google Scholar

Gagné F. (2005) From Gifts to Talents: The DMGT as a Developmental Model w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 98–119, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008

Gagné F. (2016) Od genów do talentu: z perspektywy modeli DMGT/CMTD, tłum. A Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza”, nr 9(51), s. 121–140, https://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=139300 (dostęp: 13.03.2023).
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/00332860.1211501

Gibbs G. (2010) Analizowanie danych jakościowych, tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar

Glinka B., Czakon W. (2021) Podstawy badań jakościowych, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
View in Google Scholar

Kędzierzawski W. (2009) Codzienność jako kategoria antropologiczna w perspektywie historii kultury, Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
View in Google Scholar

Kędzior J. (2019) Praktyki kulturalne studentów w czasie wolnym w: Praktyki komunikacyjne, J. Kędzior (red.), Wrocław, Wydawnictwo Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 65–80.
View in Google Scholar

Krajewski M. (2005) Wstęp w: W stronę socjologii przedmiotów, A. Krajewski (red.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 7–9.
View in Google Scholar

Krajewski M. (2008) Ludzie i przedmioty – relacje i motywy przewodnie w: Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Olsztyn, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, s. 131–152.
View in Google Scholar

Krajewski M. (2009) Dzisiaj jak wczoraj, jutro jak dziś. Codzienność, przedmioty i reżimy podtrzymujące w: Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, M. Bogunia-Borowska (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 178–200.
View in Google Scholar

Krzemiński I. (1986) Symboliczny interakcjonizm i socjologia, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar

Limont W. (2010) Uczeń zdolny. Jak go rozpoznawać i jak z nim pracować, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
View in Google Scholar

Maison D. (2022) Jakościowe metody badań społecznych. Podejście aplikacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, https://doi.org/10.53271/2022.057
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.53271/2022.057

Miński R. (2017) Wywiad pogłębiony jako technika badawcza. Możliwości wykorzystania IDI w badaniach ewaluacyjnych, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 13(3), s. 30–51, https://doi.org/10.18778/1733-8069.13.3.02
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.13.3.02

Mönks F. J., Katzko M. W. (2005) Giftedness and Gifted Education w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 98–119, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.008
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.012

Mroczkowska D. (2016) (Z)rozumieć czas wolny w: Kultura czasu wolnego we współczesnym świecie, V. Tanaś, W. Welskop (red.), Łódź, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu, s. 361–372.
View in Google Scholar

Mroczkowska D., Rogowski Ł., Skrobacki R. (2009) Codzienność niecodzienna / niecodzienność codzienna – spojrzenie na dylematy socjologii życia codziennego w: Społeczeństwo i codzienność. W stronę nowej socjologii?, S. Rudnicki, J. Stypińska, K. Wojnicka (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, s. 93–104.
View in Google Scholar

Peret-Drążewska P., Peret J. (2016) Czas codzienny i czas odświętny – ich przenikanie w stylach życia współczesnej młodzieży, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2(10), s. 249–258, https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.19
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/kse.2016.10.19

Sosniak L. A. (1985) Phases of Learning w: Developing Talent in Young People, B. S. Bloom (red.), New York, Ballantine Books.
View in Google Scholar

Stańczak M. (2019) Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar

Stańczak M. (2021) Otoczenie społeczne rodzin dzieci zdolnych, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, nr 45(1), s. 92–103, https://doi.org/10.34766/fetr.v45i1.709
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v45i1.709

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius P., Worrell F. C. (2011) Rethinking Giftedness and Gifted Education: A Proposed Direction Forward Based on Psychological Science, “Psychological Science in the Public Interest”, nr 12(1), s. 3–54, https://doi.org/10.1177/1529100611418056
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1529100611418056

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius, P. Worrell F. C. (2015) Od tradycyjnych perspektyw na temat zdolności do psychologii rozwoju talentu: Zmiana oparta na wiedzy psychologicznej, tłum. R. Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza”, nr 8(50), s. 20–30, https://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=139266 (dostęp: 13.03.2023).
View in Google Scholar

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius P., Worrell F. C. (2019) Environmental Factors and Personal Characteristics Interact to Yield High Performance in Domains, “Frontiers in Psychology”, nr 10:2804, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02804
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02804

Sulima R. (2017) „Upadek” w codzienność, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 6–9.
View in Google Scholar

Sztompka P. (2008) Życie codzienne – temat najnowszej socjologii w: Socjologia codzienności, P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 15–52.
View in Google Scholar

Urry J. (2008) Życie za kółkiem, tłum. P. Polak, w: Socjologia codzienności, P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Kraków, Wydawnictwo Znak, s. 411–429.
View in Google Scholar

Ziegler A. (2005) The Actiotope Model of Giftedness w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 411–436, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.024
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.024