The Issue of Girls’ Education in Warsaw Ideological Magazines for Women (1907–1918)
DOI :
https://doi.org/10.18778/2450-4491.11.05Mots-clés :
pedagogy, girls’ education, journalism, Kingdom of PolandRésumé
The aim of the article is to present the issue of girls’ education in Warsaw ideological magazines. The press titles selected for analysis were “Ster” (1907–1914), “Przebudzenie” (1909–1912), “Ziemianka” I and II (1908–1918; 1910–1918), and “Pracownica Polska” – “Pracownica Katolicka” (1907–1918). The article attempts to answer the questions: What issues related to the education of girls were raised in individual women’s periodicals? How were these topics described? What function did the press publications have?
The analysis was qualitative. In this text, historical-pedagogical and press research methods were used. The article indicates and discusses the main issues of girls’ education published in selected women’s periodicals until the end of the First World War. The women’s publications represented various ideological positions. They are presented in order from most conservative to most progressive.
Références
B. (1912) Z powodu pokazów robót w szkołach gospodarczych, “Ster”, 19: 4–5.
View in Google Scholar
Bibliografia historii Polski XIX i XX w., 1865–1918, vol. 3, (2000) S. Sokołowska, I. Ossowska (eds.), Warszawa, Wydawnictwo DiG.
View in Google Scholar
Bilans Stowarzyszenia Sług Katolickich (1913), “Pracownica Polska”, 3: 38–39.
View in Google Scholar
Biniekówna M. (1911) Czy kształcić włościanki?, “Ster”, 1: 31–33.
View in Google Scholar
Bojanowska J. (1910) Walka o ducha kobiety, “Ster”, 3: 97–100.
View in Google Scholar
Bołdyrew A. (2018) Merited, (Un)Appreciated, (Un)Remembered: Women in Educational and Social Policy Sciences as a Scholarly Discipline in Poland, 1900–39, “Acta Poloniae Historica”, 117: 95–129.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/APH.2018.117.04
Budzińska-Tylicka J. (1910) O konieczności reformowania fizycznego wychowania dziewcząt, “Ster”, 1: 10–12.
View in Google Scholar
Budzińska-Tylicka J. (1913) Umiłowanie zawodu, “Ster”, 11–12: 70–71.
View in Google Scholar
Ciesielska St. (1910) Konferencja studentek, “Ster”, 7–8: 291–292.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/003463731000700275
Co słychać (1912), “Ziemianka” I, January: 58–61.
View in Google Scholar
Co słychać. Nowa placówka oświatowa. Nowe szkoły (1917), “Ziemianka” II, 7–8: 116–121.
View in Google Scholar
Co słychać. Ruch oświatowy (1917), “Ziemianka” II, 9: 138–140.
View in Google Scholar
Co słychać. Szkoła czyli seminarium dla nauczycielek ludowych (1912), “Ziemianka” II, 12: 184–188.
View in Google Scholar
Dobkowska J. (2016) Poglądy w kwestii potrzeby oraz zakresu edukacji kobiet panujące w drugiej połowie XIX i na przełomie XIX i XX wieku, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 96: 89–107.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.96.07
Domarańczyk D. A. (2016) Od emancypacji do feminizmu: “Ster” jako postępowe pismo kobiece przełomu XIX i XX wieku, Łódź, Wydawnictwo Primum Verbum.
View in Google Scholar
Dormus K. (2000) Warszawski “Ster” (1907–1914) i jego program wychowawczy, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 40: 87–110.
View in Google Scholar
Dormus K. (2004), Koedukacja – teoria i praktyka na ziemiach polskich na początku XX wieku, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”", 43: 53–92.
View in Google Scholar
Dział Rady Praktyczne: Szycie dawniej i dziś (1912) “Pracownica Polska”, 4: 11–12.
View in Google Scholar
Franke J. (1988) Problemy polityki literackiej warszawskich czasopism kobiecych w latach 1905–1918, “Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 27/2: 5–33.
View in Google Scholar
Franke J. (1999) Polska prasa kobieca w latach 1820–1918: w kręgu ofiary i poświęcenia, Warszawa, Wydawnictwo SBP.
View in Google Scholar
Franke J. (2000) Wokół buntu i pokory: warszawskie czasopisma kobiece w latach 1905–1918, Warszawa, Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.
View in Google Scholar
Grudzińska A. (1909) Niewyzyskane placówki, “Ster”, 6: 290–233.
View in Google Scholar
Holder-Eggerowa M. (1917) Poświęcenie seminarium dla nauczycielek ludowych, “Ziemianka” II, 11: 155–157.
View in Google Scholar
Hulewicz J. (1939) Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w XIX wieku, Kraków, Polska Akademia Umiejętności.
View in Google Scholar
Iwanicka W. (1911) Skrzynka do listów, “Ziemianka” II, 5: 8–9.
View in Google Scholar
Kaczkowska M. (1911) Trzy siostry, “Pracownica Polska”, 11: 2–5.
View in Google Scholar
Kalinowska S. (1917) O kursach wędrownych 6-cio tygodniowych gotowani i gospodarstwa domowego, “Ziemianka” II, 7–8: 126–128.
View in Google Scholar
Kalinowska St. (1913) Sprawozdanie z wędrownych kursów gotowania i gospodarstwa domowego, “Ziemianka” II, 23: 353–356.
View in Google Scholar
Kalinowska-Witek B. (2011) W rodzinie i dla rodziny… Edukacja dziewcząt na przełomie XIX i XX wieku w wybranych czasopismach Królestwa Polskiego, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
View in Google Scholar
Karczewska M. (1911a) Co słychać, “Ziemianka” II, 1: 9–10.
View in Google Scholar
Karczewska M. (1911b) Na swój sposób, “Ster”, 11: 402–405.
View in Google Scholar
Karczewska M. (1913) Co czytać i jak czytać, “Ziemianka” II, 21: 321–325.
View in Google Scholar
Kijewski S. (1910) W sprawie wyższych studiów kobiet, “Ster”, 2: 67–68.
View in Google Scholar
Kim będę? (1913) “Ster”, 11–12: 71–72.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5962/bhl.part.16270
Kmiecik Z. (1976) Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1905 in: Prasa polska w latach 1864–1918, T. Cieślak, A. Garlicka, W. Jakóbczyk, Z. Kmiecik, J. Myśliński, A. Notkowski, A. Paczkowski (eds.), Warszawa, PWN: 11–57.
View in Google Scholar
Kolbuszewska J. (2017) Polki na uniwersytetach – trudne początki, “Sensus Historiae”, 1: 35–53.
View in Google Scholar
Kondracka M. (2000) Kobiety na Uniwersytetach in: Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, A. Żarnowska, A. Szwarc (eds.), Warszawa, Wydawnictwo DiG: 271–284.
View in Google Scholar
Kon-Feldblum H. (1910) O wychowaniu dziewcząt, “Ster”, 11–12: 370–381.
View in Google Scholar
Kosmowska D-rowa. (1909) Zjednoczone Koło Ziemianek, “Przebudzenie”, 12: 4–5.
View in Google Scholar
Kronika chwili bieżącej (1909) “Przebudzenie”, 6: 12.
View in Google Scholar
Kuczalska-Reinschmit P. (1913) Co robić po skończeniu pensji?, “Ster”, 11–12: 69–70.
View in Google Scholar
Kursy naukowe i fachowe dostępne kobietom (1908) “Ster”, 7–8: 318–320.
View in Google Scholar
L. (1907) Nasze wiece, “Ster”, 1–2: 66–78.
View in Google Scholar
L. K. D. (1909) Wiadomości z kraju i ze świat, “Pracownica Polska”, 8: 12–14.
View in Google Scholar
L. G. (1910) Kobieta w społeczeństwie, “Przebudzenie”, 1: 1–3.
View in Google Scholar
Luźne uwagi: Czem jest dla kobiety małżeństwo? (1915) “Pracownica Katolicka”, 14: 220.
View in Google Scholar
M. H. (1912) Wędrowne kursy gotowania i gospodarstwa domowego w Korytnicy, “Ziemianka” II, 3: 356–358.
View in Google Scholar
M. K. (1910a) Maryanna, “Pracownica Polska”, 1: 5–7.
View in Google Scholar
M. K. (1910b) Maryanna, “Pracownica Polska”, 2: 5–8.
View in Google Scholar
M. K. (1910c) Maryanna, “Pracownica Polska”, 3: 3–7.
View in Google Scholar
M. Ł. (1909a) Handel żywym towarem, “Przebudzenie”, 14: 4–5.
View in Google Scholar
M. Ł. (1909b) Sprawa abiturientek w wyższych zakładach naukowych w Austrii, “Przebudzenie”, 23: 5–6.
View in Google Scholar
M. S. (1911) Do dziewcząt wiejskich, “Ziemianka” II, 5: 3–4.
View in Google Scholar
Maciejewski J. (1975) Obszary trzecie literatury, “Teksty”, 4: 89–107.
View in Google Scholar
Maj E. (2017) “Ziemianka” – organ prasowy Zjednoczonego Koła Ziemianek 1908–1919 in: Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Prasa organizacji politycznych, M. Dajnowicz, A. Miodowski (eds.), Białystok, Wydawnictwo HUMANICA: 15–29.
View in Google Scholar
Miąso J., Poznański K., Kulpa J. (1984) Oświata na ziemiach polskich u progu niepodległości in: Historia Wychowania: wiek XX, J. Miąso (ed.), Warszawa, PWN: 9–24.
View in Google Scholar
Mirosławice (1914) “Ziemianka” II, 1: 8–10.
View in Google Scholar
Moszczeńska I. (1905) Nasza szkoła w Królestwie Polskim: uwagi na czasie, Lwów, Księgarnia Narodowa.
View in Google Scholar
Nasza walka o szkołę polską 1901–1917. Opracowania, wspomnienia, dokumenty (1932), B. Nawroczyński (ed.), Warszawa, Książnica–Atlas.
View in Google Scholar
Neumark J. (1912) Wychowanie kobiet, “Ster”, 17: 2–3.
View in Google Scholar
O moralności (1913) “Pracownica Polska”, 4: 51–52.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/S1755146300189358
Ochotniczka z prowincji. Wezwanie (1908) “Ster”, 1: 14–16.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/bbpc.19080140109
Ochrona naszych kobiet i dziewcząt pracujących na obczyźnie (1911) “Ziemianka” II, 4: 2–4.
View in Google Scholar
P. K. R. (1911) O równe prawa do pomocy społecznej, “Ster”, 3: 98–100.
View in Google Scholar
Pachucka R. (1909) Sprawy studentek. Towarzystwo im. Elizy Orzeszkowej, “Ster”, 2–3: 86–89.
View in Google Scholar
Pachucka R. (1911a) Tragizm dusz dziewczęcych, “Ster”, 10: 342–347.
View in Google Scholar
Pachucka R. (1911b) Stypendia dla studentek, “Ster”, 11: 399–402.
View in Google Scholar
Pelczar J. S. (1909) Wskazówki dla Dzieci Maryi i dla Pań Ziemianek co mają robić, szczególnie po wsiach, “Przebudzenie”, 10: 5–6.
View in Google Scholar
Perkowska U. (1944) Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894–1939. W stulecie immatrykulacji pierwszych studentek, Kraków, Wydawnictwo i Drukarnia “Secesja”.
View in Google Scholar
Po świecie – a u nas (1911) “Ziemianka” II, 3: 1–4.
View in Google Scholar
Podgórska Z. (1914a) O wychowaniu moralnym, “Ziemianka” II, 12: 186–187.
View in Google Scholar
Podgórska Z. (1914b) O wychowaniu moralnym, “Ziemianka” II, 13–14: 203–204.
View in Google Scholar
Pogadanka naukowa: powietrze (1914) “Pracownica Katolicka”, 4: 56–58.
View in Google Scholar
Posiedzenie Wydziału Pedagogicznego (1912) “Ziemianka” I, luty: 1–4.
View in Google Scholar
Posiedzenie Wydziału Pedagogicznego (1913) “Ziemianka” I, luty: 1–15.
View in Google Scholar
Potoczkówna K. (1911) Skrzynka do listów “Ziemianka” II, 3: 11–12.
View in Google Scholar
“Pracownica Polska” (1913a), 4: 50.
View in Google Scholar
“Pracownica Polska” (1913b), 20: 317.
View in Google Scholar
Przemówienie p. Marii Biniekówny (1910) “Ster”, 3: 102–104.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican01291910-104
Przypisek Redakcji (1909) Wyższe kształcenie kobiet, “Przebudzenie”, 14: 1–2.
View in Google Scholar
R. P. (1910) O prawach kobiet na wszechnicach galicyjskich, “Ster”, 5–6: 243–246.
View in Google Scholar
Rady dla wychodzących za mąż (1913) “Pracownica Polska”, 11: 172–173.
View in Google Scholar
Reczyńska M. (1908) Młodzież żeńska a moralność młodzieży męskiej, “Ster”, 4–5: 160–172.
View in Google Scholar
Roguska J. (1918) O siłach kobiecych, “Ziemianka” II, 9: 134–137.
View in Google Scholar
Rolnicza uczelnia – a kobiety (1911) “Ster”, 8–9: 301–302.
View in Google Scholar
Romualda M. (1909) Praca na wsi, “Przebudzenie”, 6: 5–6.
View in Google Scholar
Rygierówna S. (1908) Słuchaczki obcopoddane na fakultecie medycznym w Krakowskim i Lwowskim Uniwersytecie, “Ster”, 1: 21–23.
View in Google Scholar
Sędzina (1912) Dobra córka, “Ziemianka” II, 16: 241–242.
View in Google Scholar
Sprawozdanie z kursów trzydniowych w Warszawie (1914) “Ziemianka” II, 4: 57–62.
View in Google Scholar
Sprawozdanie z posiedzenie Wydziału Pedagogicznego (1912) “Ziemianka” I, March: 21–24.
View in Google Scholar
Staszyński E. (1962) Walka o demokratyczną polską szkołę w Królestwie Polskim w okresie rewolucji 1905–1907, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 5: 179–227.
View in Google Scholar
Stowarzyszenie Służących w Kielcach (1910) “Pracownica Polska”, 6: 10–12.
View in Google Scholar
Strzeżmy się (1913) “Pracownica Polska”, 17: 266–267.
View in Google Scholar
Szkoła babek wiejskich (1911) “Ziemianka” II, 2: 14.
View in Google Scholar
Szkoły gospodarskie niemieckie (1912) “Ziemianka” I, luty: 10–16.
View in Google Scholar
Szpyrkówna M. (1909) Jak je uchronić?, “Przebudzenie”, 3: 6–8.
View in Google Scholar
Szwarc A. (1997) Krytyka kobiecości czy próżniaczego stylu życia? Stare i nowe wzorce życia codziennego kobiet w publicystyce i literaturze pięknej epoki pozytywizmu in: Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX, A. Żarnowska, A. Szwarc (eds.), Warszawa, Wydawnictwo DiG: 295–307.
View in Google Scholar
Terpiłowska W. (1909) Nieuzasadniony przesąd, “Przebudzenie”, 18: 1.
View in Google Scholar
Weychert H. (1912) Sprawozdanie z kursów tkactwa i gospodarstwa wiejskiego w Grędzicach za 1912, “Ziemianka” I, grudzień: 13–18.
View in Google Scholar
Weychert-Szymanowska Wł. (1913) Ze stosunków uniwersyteckich w Krakowie, “Ster”, 1: 2–3.
View in Google Scholar
Winiarz A. (1992) Kształcenie i wychowanie dziewcząt w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (1807–1905) in: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. Zbiór studiów, A. Żarnowska, A. Szwarc (eds.), Warszawa, Wydawnictwo DiG: 3–28.
View in Google Scholar
Wisznicki M. (1912) Posiedzenie Wydziału Pedagogicznego. Znaczenie wycieczek krajoznawczych, “Ziemianka” I, May: 1–8.
View in Google Scholar
X. (1909) Wyższe kształcenie kobiet, “Przebudzenie”, 10: 8–9.
View in Google Scholar
Z higieny: Jak wstrzymać krwotok z nosa, jak czyścić zaproszone oko (1912) “Pracownica Polska”, 3: 13.
View in Google Scholar
Z nauki: o zdrowiu: kaszel (1913) “Pracownica Polska”, 4: 61–62.
View in Google Scholar
Zawadzki S. (1914) Posiedzenie Wydziału Pedagogicznego. O czystości języka, “Ziemianka” I, May: 1–7.
View in Google Scholar
Ziemianka (1918) Jakie znaczenie dla kraju ma dobre wychowanie, “Ziemianka” II, 4: 74–75.
View in Google Scholar
Znaniecki F. (1913) Ideał jako czynnik wychowawczy, “Ziemianka” I, listopad: 1–9.
View in Google Scholar
Związek równouprawnienia kobiet polskich (1908) “Ster”, 6: 244–246.
View in Google Scholar
Życzliwy (1912) O należytym zachowaniu się w towarzystwie, “Ziemianka” I, January: 53–57.
View in Google Scholar
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.
Le site web de la revue, hébergé par l'équipe éditoriale de NOWIS se trouve sur la plate-forme Index Copernicus: 
