Nowe miasta w systemie osadniczym województwa wielkopolskiego

Barbara Konecka-Szydłowska

doi:10.18778/1733-3180.28.01

Authors

Barbara Konecka-Szydłowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Studiów Regionalnych i Lokalnych, ul. Bogumiła Krygowskiego 10, 61-680 Poznań https://orcid.org/0000-0003-2309-5690

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.28.01

Keywords:

new towns, urbanisation process, Wielkopolskie Voivodeship

Abstract

The main aim of the work is to determine the importance of new towns in the settlement system of Wielkopolskie Voivodeship as compared with their general socio-economic situation. To this end, a research procedure involving four stages has been carried out. The first stage involved the basic characteristics of the settlement system in Wielkopolskie Voivodeship. The second one presented the processes of transforming regions into towns in the country and Wielkopolskie Voivodeship. The third stage was devoted to the importance of new towns in the urbanisation process of Wielkopolskie Voivodeship. In the last, fourth stage of the work, use was made of the survey results on the basis of which the socio-economic situation of the new towns of the investigated region was discussed. The analysis covered six centres of Wielkopolskie Voivodeship which regained city rights after 1989. These are: Obrzycko (restitution of city rights in 1990), Nekla (2000), Dobrzyca (2014), Chocz (2015), Jaraczewo (2016), and Opatówek (2017). The research conducted shows that the new towns have diversified socio-economic potential and play a relatively minor role in the urbanisation process of Wielkopolskie Voivodeship. The significance of new towns as centres performing commercial, educational and healthcare functions grow at the local level.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Borcz H., Niedźwiecka-Filipiak I., Zaniewska H., 2009, Transformacje. Miasto – wieś, wieś – miasto, „Monografie”, 86, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
Google Scholar

Cloke P.J., 1979, Key settlements in rural areas, London.
Google Scholar

Czyż T., 2016, Metoda wskaźnikowa w geografii społeczno-ekonomicznej, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, 34, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 9–19.
Google Scholar

Dąbkowski N., Zaniewska H., 2013, Odnowa urbanistyczna reaktywowanych małych miast w województwie łódzkim, „Problemy Rozwoju Miast”, 10 (3), Kraków: 69–75.
Google Scholar

Drobek W., 1996, Tryb formalny i praktyka nadawania praw miejskich w Polsce, [w:] Czaja S. (red.), Gospodarka, środowisko przyrodnicze, informacja, Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Pokrzywna–Wrocław: 211–215.
Google Scholar

Drobek W., 1999, Rola małych miast zdegradowanych w sieci osadniczej Śląska, PIN Instytut Śląski w Opolu, Opole.
Google Scholar

Drobek W., 2002, Polskie nowe miasta (1977–2001), [w:] Słodczyk J. (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury funkcjonalnej miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole: 71–84.
Google Scholar

Graczyk R., 2014, Wpływ odzyskania statusu miasta na rozwój miast wielkopolskich: Nekli i Obrzycka, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka”, 31, Poznań: 11–18.
Google Scholar

Konecka-Szydłowska B., 2011, Małe miasta nowo utworzone w procesie urbanizacji, [w:] Bartosiewicz B., Marszał T. (red.), Przemiany przestrzeni i potencjału małych miast w wybranych regionach Polski – z perspektywy 20 lat transformacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 9–25.
Google Scholar

Konecka-Szydłowska B., 2012, Szanse i zagrożenia rozwoju nowo utworzonych małych miast, [w:] Słodczyk J., Paradowska M. (red.), „Studia Miejskie”, 7, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole: 123–134.
Google Scholar

Konecka-Szydłowska B., 2015, Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju miast restytuowanych, [w:] Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), Degraded and Restituted-Towns in Poland: Origins, Development, Problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg: 119–138.
Google Scholar

Konecka-Szydłowska B., Perdał R., 2017, Rola nowych miast w lokalnym rozwoju społeczno-gospodarczym, „Wiadomości Statystyczne”, 3 (670): 28–48.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0880

Konecka-Szydłowska B., Trócsányi A., Pirisi G., 2018, Urbanisation in a formalway? The different characteristics of the ‘newest towns’ in Poland and Hungary, „Regional Statistics, Journal of the Hungarian Central Statistical Office”, 8 (2), Budapest: 1–19.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15196/RS080202

Kosecki A., Stawarz A. (red.), 2005, Tożsamość społeczno-kulturowa współczesnego miasta w Polsce, PTEM, Warszawa–Pułtusk.
Google Scholar

Kostrubiec B., 1965, Klasyfikacja dynamiczna i wielocechowa województw Polski, „Biuletyn KPZK PAN”, 35, Warszawa: 28–49.
Google Scholar

Krzysztofik R., 2005, Proces kształtowania się sieci miejskiej w Polsce w okresie od XIII do XX wieku, „Czasopismo Geograficzne”, 76 (4): 383–393.
Google Scholar

Krzysztofik R., 2006, Nowe miasta w Polsce w latach 1980–2009. Geneza i mechanizmy rozwoju. Próba typologii, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.
Google Scholar

Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), 2015, Degraded and Restituted Towns in Poland: Origins, Development, Problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg.
Google Scholar

Likert R., 1932, A Technique for the Measurement of Attitudes, „Archives of Psychology”, 140, New York.
Google Scholar

Lisowska A., Szmytkie R., 2014, Definicja miasta i kryteria miejskości w prawie polskim, [w:] Kuć-Czajkowska K., Sidor M. (red.), Miasta, aglomeracje, metropolie w nurcie globalnych przemian, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin: 17–31.
Google Scholar

Liszewski S., Maik W., 2000, Osadnictwo. Wielka Encyklopedia Geografii Świata, 19, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
Google Scholar

Łoboda J., 1983, Rozwój koncepcji i modeli przestrzennej dyfuzji innowacji, „Acta Universitatis Wratislaviensis, Studia Geograficzne”, 37, Wrocław.
Google Scholar

Mruk J., 2018, Uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego ośrodków restytuowanych w województwie wielkopolskim po 1989 r., Maszynopis pracy magisterskiej, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Poznań.
Google Scholar

Nowak S., 2007, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Pankau F., 1996, Współczesne determinanty rozwoju miast polskich – ustrój samorządowy i jego funkcjonowanie, [w:] Kochanowski M. (red.), Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast polskich, Warszawa: 81–97.
Google Scholar

Perkal J., 1953, O wskaźnikach antropologicznych, „Przegląd Antropologiczny”, 19: 210–221.
Google Scholar

Przesmycka E., 2015, Przeobrażenia przestrzenne i architektoniczne zdegradowanych i restytuowanych miast Lubelszczyzny, [w:] Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), Degraded and Restituted Towns in Poland: Origins, Development, Problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg: 209–247.
Google Scholar

Siemiński J.L., 1991, Teraźniejszość i przyszłość małych miasteczek, „Wiadomości Statystyczne”, 9: 26–29.
Google Scholar

Sokołowski D., 2014, New Towns in Poland, „Bulletin of Geography, Socio-Economic Series”, 23, Toruń: 149–160.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/bog-2014-0010

Sokołowski D., 2015, Zróżnicowanie funkcjonalne miast zdegradowanych i restytuowanych na tle miast i wsi podobnej wielkości w Polsce Wschodniej, [w:] Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), Degraded and Restituted Towns in Poland: Origins, Development, Problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg: 249–269.
Google Scholar

Szmytkie R., 2012, Zmiana liczby miast w Polsce w okresie powojennym, [w:] Ciok S., Dołzbłasz S. (red.), Problemy współpracy transgranicznej i kształtowania ponadkrajowych powiązań gospodarczych, „Rozprawy Naukowe IGiRR”, 28, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 155–171.
Google Scholar

Szmytkie R., 2014, Metody analizy morfologii i fizjonomii jednostek osadniczych, „Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego”, 35, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Google Scholar

Szmytkie R., 2015, Miasta zdegradowane w Polsce jako potencjalne nowe miasta, [w:] Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.), Degraded and Restituted Towns in Poland: Origins, Development, Problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg: 299–318.
Google Scholar

Szmytkie R., 2018, Kryteria morfologiczne w procedurze administracyjnej nadawania statusu miasta, „Wiadomości Statystyczne”, 63 (12): 40–56.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0728

Szmytkie R., Krzysztofik R., 2011, Idea miejskości w Polsce, [w:] Namyślak B. (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, t. 2: Zmiany funkcjonalno-przestrzenne miast i obszarów wiejskich, „Rozprawy Naukowe IGiRR”, 20, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 25–38.
Google Scholar

Szmytkie R., Krzysztofik R., 2016, Powstawanie miast w „strefach bezmiejskich”, „Konwersatorium Wiedzy o Mieście”, 1 (29), Łódź: 85–95.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2543-9421.01.10

Szymańska D., 1988, Nowe miasta w Polsce i ich struktura społeczno-ekonomiczna, „Czasopismo Geograficzne”, 77 (1–2): 69–82.
Google Scholar

Szymańska D., 1996, Nowe miasta w systemach osadniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
Google Scholar

Szymańska D., 2007, Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Taylor Z., 1992, O stosowaniu badań ankietowych w geografii społeczno-ekonomicznej, „Przegląd Geograficzny”, 64 (3–4), Warszawa: 261–276.
Google Scholar

Webb J.W., 1964, Ruch naturalny i migracyjny jako składnik przemian ludnościowych, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej”, 1, IGiPZ: 134–138.
Google Scholar

Zaniewska H., 2013, Rozwój miejskiej sieci osadniczej pod wpływem nadawania statusu miasta nowym jednostkom, [w:] Gaczek W.M. (red.), Dynamika, cele i polityka zintegrowanego rozwoju regionów. Aspekty teoretyczne i zarządzanie w przestrzeni, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 191–201.
Google Scholar

Zaniewska H., 2014, Rozmieszczenie przestrzenne i cechy nowych małych miast z przełomu XX i XXI w., „Problemy Rozwoju Miast, Kwartalnik Naukowy Instytutu Rozwoju Miast w Krakowie”, 11 (3): 75–83.
Google Scholar

Zaniewska H., 2016, Uwarunkowania przestrzenne, funkcjonalne i społeczne decydujące o utworzeniu nowych miast w województwie mazowieckiem na przełomie XX i XXI wieku, „MAZOWSZE Studia Regionalne”, 19: 13–30.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.21858/msr.19.01

Zaniewska H., Borcz H., Filipiak-Niedźwiecka I., Barek R., Thiel M., 2013, Małe miasta, które uzyskały prawa miejskie w latach 1989–2011, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
Google Scholar

Zaniewska H., Thiel M., 2013, Najnowsze małe miasta województwa mazowieckiego i ich tożsamość, „Architektura i Urbanistyka. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej”, 29: 83–96.
Google Scholar