Wykorzystanie funduszy unijnych przez przedsiębiorstwa na rzecz odnawialnych źródeł energii – ujęcie regionalne

Agnieszka Dembicka-Niemiec

doi:10.18778/1733-3180.36.07

Autor

Agnieszka Dembicka-Niemiec Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Środowiskowej https://orcid.org/0000-0003-3992-6989

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.36.07

Słowa kluczowe:

odnawialne źródła energii, regionalne programy operacyjne, przedsiębiorstwa

Abstrakt

Celem badań jest identyfikacja znaczenia wsparcia środków wspólnotowych i jego intensywności dla inwestycji w odnawialne źródła energii realizowanych przez przedsiębiorstwa w Polsce.

Dokonano również identyfikacji zróżnicowania przestrzennego rodzajów odnawialnych źródeł energii (OZE), jak i udziału przedsiębiorstw realizujących projekty w tym zakresie w ujęciu regionalnym. Zakres czasowy badań obejmował lata 2014–2024 oraz 2021–2025. Badanie oparte zostało na analizie danych pozyskanych z opisów projektów odnoszących się bezpośrednio do inwestycji w instalacje OZE. Źródłem danych była zarówno lista projektów finansowanych z Funduszy Europejskich w latach 2014–2020 oraz 2021–2024 (stan na 13 sierpnia 2024 r.), jak i dane statystyczne z Głównego Urzędu Statystycznego.

Regionalne Programy Operacyjne (RPO) w latach 2014–2020 były ważnym narzędziem kształtowania kierunków polityki rozwoju regionalnego, w tym także pozyskiwania finansowania na rozwój inwestycji w odnawialne źródła energii, z którego mogły korzystać zarówno jednostki samorządu terytorialnego, mieszkańcy, jak i przedsiębiorstwa. Obecnie w latach 2021–2027 miejsce RPO zajęły Programy Fundusze Europejskie (PFE) dla danego województwa, które pełnią identyczną funkcję w strukturze instrumentów finansowych jak ich poprzednicy.

Przeprowadzone badanie wskazało, że przedsiębiorstwa w ramach Programów Regionalnych od 2014 r. najczęściej uzyskują wsparcie finansowe na instalacje fotowoltaiczne (PV). Ponadto intensywność pozyskiwania środków przez przedsiębiorstwa w odniesieniu do ich liczby w województwie jest zróżnicowana w ujęciu regionalnym i wskazuje na największą aktywność w województwach Polski Wschodniej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bacchiocchi A., Bellocchi A., Giombini G., 2024, Green Investment Challenges in European Firms: Internal vs. External Resources, „Sustainability”, 16(2): 496. https://doi.org/10.3390/su16020496
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/su16020496

Batóg J., Pluskota P., 2023, Renewable Energy and Energy Efficiency: European Regional Policy and the Role of Financial Instruments, „Energies”, 16.24: 8029. https://doi.org/10.3390/en16248029
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/en16248029

Bointner R., Pezzutto S., Grilli G., Sparber W., 2016, Financing innovations for the renewable energy transition in Europe, „Energies”, 9.12: 990. https://doi.org/10.3390/en9120990
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/en9120990

Burzyńska D., Hajdys D., 2021, Determinanty i źródła finansowania ekoinnowacji w polskich przedsiębiorstwach, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, 1.352: 63–86. https://doi.org/10.18778/0208-6018.352.04
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.352.04

Busch S., Kasdorp R., Koolen D., Mercier A., Spooner M., 2023, The development of renewable energy in the electricity market, „European Economy Discussion Papers”, 187.
Google Scholar

Chodkowska-Miszczuk J., Biegańska J., Środa-Murawska S., Grzelak-Kostulska E., Rogatka K., 2016, European Union funds in the development of renewable energy sources in Poland in the context of the cohesion policy, „Energy & Environment”, 27(6–7): 713–725. https://doi.org/10.1177/0958305X16666963
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0958305X16666963

Correia R., Mendoza C., Suárez N., 2021, Renewable Energy and Financial Performance: Cross-country Evidence, Available at SSRN 3624980. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3624980
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3624980

Dembicka-Niemiec A., Szafranek-Stefaniuk E., Kalinichenko A., 2023, Structural and Investment Funds of the European Union as an Instrument for Creating a Low-Carbon Economy by Selected Companies of the Energy Sector in Poland, „Energies”, 16.4: 2031. https://doi.org/10.3390/en16042031
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/en16042031

Ferasso M., Blanco M., Bares L., 2021, A data envelopment analysis of the impact of European funds on environmental indicators, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, 18.6: 2800. https://doi.org/10.3390/ijerph18062800
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18062800

Graczyk A.M., Graczyk A., Żołyniak T., 2020, System for Financing Investments in Renewable Energy Sources in Poland, [w:] K. Daszyńska-Żygadło, A. Bem, B. Ryszawska, E. Jáki, T. Hajdíková (red.), Finance and Sustainability. Springer Proceedings in Business and Economics, Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-34401-6_13
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-34401-6_13

Harasimowicz A., 2024, Wsparcie z funduszy Unii Europejskiej wykorzystania w Polsce zielonej energii w okresie programowania 2014–2020, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar

Issa A., Hanaysha J.R., 2023, Powering profits: how renewable energy boosts financial performance in European non-financial companies, „International Journal of Accounting & Information Management”, 31.4: 600–622. https://doi.org/10.1108/IJAIM-03-2023-0055
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1108/IJAIM-03-2023-0055

Jonek-Kowalska I., Rupacz S., 2023, The Innovative Nature of Selected Polish Companies in the Energy Sector Compared to the Use of Renewable Energy Sources from a Financial and an Investor’s Perspective, „Resources”, 12.12: 147. https://doi.org/10.3390/resources12120147
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/resources12120147

Karpiuk L., 2016, Bezpieczeństwo energetyczne jako element polityki energetycznej państwa, [w:] P. Koć, J. Osiak, Odnawialne źródła energii w Polsce. Wybrane wyzwania w obszarze technologii i finansów, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów, Warszawa.
Google Scholar

Kazak J.K., Kamińska J.A., Madej R., Bochenkiewicz M., 2020, Where renewable energy sources funds are invested? Spatial analysis of energy production potential and public support, „Energies”, 13(21): 5551. https://doi.org/10.3390/en13215551
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/en13215551

Kossowski T., 2017, Regionalne programy operacyjne jako czynnik stymulujący wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, „Roczniki (Annals)”, 2016.6. https://doi.org/10.22004/ag.econ.257643
Google Scholar

Kozera A., Standar A., Genstwa N., 2023, Are Most Polluted Regions Most Active in Energy Transition Processes? A Case Study of Polish Regions Acquiring EU Funds for Local Investments in Renewable Energy Sources, „Energies”, 16(22): 7655.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/en16227655

Krzesimowski D., Ściana A., 2015, Potencjał innowacyjny przedsiębiorstw energetycznych w województwie świętokrzyskim na podstawie wybranych wskaźników z uwzględnieniem OZE, „Logistyka”, 4: 9317–9328.
Google Scholar

Lin C.-Y., Chau K.Y., Tran T.K., Sadiq M., Van L., Phan T.T.H., 2022, Development of renewable energy resources by green finance, volatility and risk: empirical evidence from China, „Renewable Energy”, 201: 821–831. https://doi.org/10.1016/j.renene.2022.10.086
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.renene.2022.10.086

Michalski D., 2013, Zmiana warunków funkcjonowania przedsiębiorstw na rynku energii elektrycznej UE,. „Unia Europejska.pl”, 6: 18–29.
Google Scholar

Mugambi P., Blanco M., Ogachi D., Ferasso M., Bares L., 2021, Analysis of the regional efficiency of European funds in Spain from the perspective of renewable energy production: The regional dimension, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, 18.9: 4553. https://doi.org/10.3390/ijerph18094553
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18094553

Olczak K., 2016, Polityka Unii Europejskiej w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii – ramy prawne, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 101: 87–97.
Google Scholar

Pacesila M., Burcea S.G., Colesca S.E., 2016, Analysis of renewable energies in European Union, „Renewable and Sustainable Energy Reviews”, 56: 156–170. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.10.152
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.10.152

Programowanie perspektywy finansowej na lata 2014–2020. Umowa Partnerstwa, 2015, Ministerstwo Rozwoju, Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju, Warszawa. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/14132/_Umowa__Partnerstwa_zmieniona_012016.pdf (dostęp: 16.05.2025).
Google Scholar

Ptak M., 2017, Public support for renewable energy in Poland, „Economic and Environmental Studies”, 17.4(44): 707–724. https://doi.org/10.25167/ees.2017.44.5%0A
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.25167/ees.2017.44.5

SRK 2020, 2012, Strategia Rozwoju Kraju 2020, Aktywne Społeczeństwo, Konkurencyjna Gospodarka, Sprawne Państwo, Warszawa. https://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/7938232EA0AAD4F2C1257AD00052A8F6/%24File/972.pdf (dostęp: 16.07.2025).
Google Scholar

Streimikiene D., Klevas V., Bubeliene J., 2007, Use of EU structural funds for sustainable energy development in new EU member states, „Renewable and Sustainable Energy Reviews”, 11.6: 1167–1187. https://doi.org/10.1016/j.rser.2005.07.006
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2005.07.006

Syromyatnikov D., Druzyanova V., Beloglazov A., Bakshtanin A., 2021, Evaluation of the economic profitability of using renewable energy sources in agro-industrial companies, „International Journal of Renewable Energy Development”, 10.4: 827–837. https://doi.org/10.14710/ijred.2021.37908
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14710/ijred.2021.37908

Świąder M., Tokarczyk-Dorociak K., Szewrański S., Kazak J., 2016, Analiza zapisów regionalnych programów operacyjnych w latach 2014–2020 w kontekście finansowania inwestycji z zakresu OZE, „Rynek Energii”, 3: 72–80.
Google Scholar

Umowa partnerstwa dla realizacji polityki spójności 2021–2027 w Polsce, 2022, Warszawa. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/109763/Umowa_Partnerstwa_na_lata_2021_2027.pdf (dostęp: 16.07.2025).
Google Scholar

Zator S., 2018, Wytwarzanie energii elektrycznej z OZE na potrzeby własne, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole.
Google Scholar

https://climate.ec.europa.eu/eu-action/climate-strategies-targets/2030-climate-targets_pl?prefLang=pl (dostęp: 15.07.2025).
Google Scholar

https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl (dostęp: 13.08.2025).
Google Scholar

https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/dowiedz-sie-wiecej-o-funduszach-europejskich (dostęp: 28.08.2025).
Google Scholar

https://www.gov.pl/web/klimat/polityka-energetyczna-polski (dostęp: 25.08.2025).
Google Scholar

https://www.gov.pl/web/nfosigw/program-operacyjny-infrastruktura-i-srodowisko-2014-2020 (dostęp: 16.07.2025).
Google Scholar

https://www.pois.gov.pl/media/98573/zielony_lad_broszura_wersja_dostepna.pdf (dostęp: 16.07.2025).
Google Scholar

https://reform-support.ec.europa.eu/what-we-do/green-transition_pl?prefLang=pl (dostęp: 16.07.2025).
Google Scholar

https://stat.gov.pl (dostęp: 29.08.2025).
Google Scholar