„Doświadczenia macierzyństwa i praktyki żalu” – o żałowaniu macierzyństwa w polskim dyskursie internetowym

Autor

  • Emilia Garncarek Dr, Katedra Socjologii Struktur i Zmian Społecznych, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41/43, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0002-9685-0741

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.10

Słowa kluczowe:

macierzyństwo, negatywne emocje, żałowanie macierzyństwa, dyskurs internetowy

Abstrakt

Artykuł ukazuje wpływ kulturowych wzorów macierzyństwa na sposoby wyrażania emocji przez kobiety-matki. Przedstawia wyniki analizy internetowego dyskursu na temat negatywnych postaw wobec macierzyństwa i/lub dzieci/potomstwa. Tekst bazuje na jakościowej analizie treści – wpisów na blogach nieperfekcyjnie.pl, matkawygodna.pl, mamwatpliwosc.pl, internetowej grupie „Żałuję rodzicielstwa”. Podstawę teoretyczną stanowią koncepcje zaliczane do nurtu socjologii interakcjonizmu symbolicznego.

Bibliografia

Arcimowicz K. (2010), Obraz mężczyzny w polskich przekazach medialnych na przełomie stuleci, [w:] M. Dąbrowska, A. Radomski (red.), Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości, Wydawnictwo Portalu Wiedza i Edukacja, Lublin.
Google Scholar

Badinter E. (1998), Historia miłości macierzyńskiej, Oficyna Wydawnicza Wolumen, Warszawa.
Google Scholar

Badinter E. (2013), Konflikt: kobieta i matka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Banaszak E. (2017), Eksperiencje nagości, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Bauman Z. (2007), Płynne życie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Beck U., Beck-Gernsheim E. (2001), Individualization. Institutionalized individualism and its social and political consequences, Sage Publications Ltd., London, Thousand Oaks, New Delhi.
Google Scholar

Budrowska B. (2000), Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wydawnictwo Funna, Wrocław.
Google Scholar

Budrowska B. (2001), Regulamin i improwizacje, czyli o kulturowym skrypcie bycia matką, „Kultura i Społeczeństwo” nr 2.
Google Scholar

Budrowska B. (2003), Znikoma reprezentacja kobiet w elitach – próby wyjaśnień, [w:] A. Titkow (red.), Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawiska, ISP, Warszawa.
Google Scholar

Castells M. (2001), Galaktyka Internetu, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Google Scholar

Chomczyński P. (2013), Sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami wśród wychowanków zakładów poprawczych w Polsce, „Studia Edukacyjne”, nr 26.
Google Scholar

Cooley Ch.H. (1902), Human Nature and the Social Order, Chicago–Boston, retrieved from: https://archive.org/details/humannaturesocia00cooluofts (dostęp 21.03.2014).
Google Scholar

Donath O. (2017), Żałując macierzyństwa, Wydawnictwo Kobiece, Białystok.
Google Scholar

Dzwonkowska-Godula K. (2015), Tradycyjnie czy nowocześnie. Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Flam H. (1990), Emotional ‘Man’: The Emotional ‘Man’ and the Problem of Collective Action, „International Sociology”, nr 5(1).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/026858090005001004

Freud Z. (1992), Kultura jako źródło cierpień, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Google Scholar

Garncarek E. (2014), Dobrowolna bezdzietność a przemiany tożsamości płci współczesnych kobiet i mężczyzn, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 51.
Google Scholar

Garncarek E. (2017), Podejmowanie decyzji o dobrowolnej bezdzietności w kontekście jakości relacji małżeńskiej, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 18.
Google Scholar

Garncarek E. (2019), Narodziny smutnych matek, „Newsweek Psychologia”, nr 1.
Google Scholar

Gawlina Z. (2003), Macierzyństwo jako wartość w kontekście przemian, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. XV.
Google Scholar

Giddens A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Giddens A. (2006), Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Hays S. (1996), The Cultural Contradictions of Motherhood, Yale University Press, New Haven–London.
Google Scholar

Hryciuk R.E., Korolczuk E. (red.) (2012), Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175

Inglehart R., Norris P. (2009), Wzbierająca fala. Równouprawnienie płci a zmiana kulturowa na świecie, PIW, Warszawa.
Google Scholar

Jucewicz A. (2010), Rachel Cusk. Nie jestem z waszego plemienia, retrieved from: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,8642830,Nie_jestem_z_waszego_plemienia.html (dostęp 1.06.2018).
Google Scholar

Kacperczyk A. (2013), Praca nad emocjami jako element aktywności górskiej i wspinaczkowej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. IX, nr 2.
Google Scholar

Kleszczewska-Albińska A., Albiński R. (2009), Wstyd i poczucie winy w teorii i badaniach, „Psychologia Jakości Życia”, nr 8(1).
Google Scholar

Konecki K. (2014), Socjologia emocji według Thomasa Scheffa, [w:] K.T. Konecki, B. Pawłowska (red.), Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Krzysztofek K. (2006), Czy społeczności terytorialne przeniosą się do sieci? Kilka pytań i hipotez badawczych, [w:] B. Jałowiecki, W. Łukowski (red.), Społeczności lokalne: teraźniejszość i przyszłość, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Wydawnictwo Academica, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Krzyżanowska N. (2014), Konstruowanie macierzyństwa jako kwestii społecznej na przykładzie dyskursów polskiej sfery publicznej, „Kultura i Edukacja”, nr 4.
Google Scholar

Kwak A. (2005), Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa.
Google Scholar

Kwak A. (2014), Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolnie bezdzietne), kohabitacja, LAT, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa.
Google Scholar

Nakano Glenn E. (1994), Social Construction of Mothering. A thematic overview, [w:] E. Nakano Glenn, G. Chang, L.R. Forcey (red.), Mothering. Ideology, experience and agency, Routledge, London–New York.
Google Scholar

Pawłowska B. (2013), Emocje społeczne w pracy nauczyciela i przedstawiciela handlowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-862-2

Reber, A.S. (2000), Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Reewes N. (1982), Womankind. Beyond the stereotypes, Aldine Publishing Company, New York.
Google Scholar

Rich A. (1976), Of Woman Born. Motherhood as experience and institution, Virago, London.
Google Scholar

Sawicka M. (2018), Emocje w interakcjach współczesnego społeczeństwa polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323534297

Scheff, T.J. (1987), The Shame/Rage Spiral: Case study of an interminable quarrel, [w:] H.B. Lewis (red.), The Role of Shame in Symptom Formation, Lawrence Erlbaum, Hillsdale, New York.
Google Scholar

Scheff, T.J. (1988), Shame and Conformity: The Deference-emotion System, „American Sociological Review”, nr 53(3), retrieved from: http://dx.doi.org/10.2307/2095647 (dostęp 1.12.2018).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2095647

Scheff T.J. (2000), Shame and the Social Bond: A sociological theory. „Sociological Theory”, nr 18.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0735-2751.00089

Scheff T.J. (2003), Shame and Self in Society, „Symbolic Interaction”, nr 26.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/si.2003.26.2.239

Sikorska M. (2009a), Matka „chora” zamiast „złej” – o nowych wzorach macierzyństwa, [w:] M. Sikorska (red.), Być rodzicem we współczesnej Polsce. Nowe wzory w konfrontacji z rzeczywistości, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514763.pp.13-33

Sikorska M. (2009b), Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Sikorska M. (2012), Życie rodzinne, [w:] A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Slany K. (2006), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
Google Scholar

Szczepaniak K. (2012), Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 42.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Garncarek, E. (2019). „Doświadczenia macierzyństwa i praktyki żalu” – o żałowaniu macierzyństwa w polskim dyskursie internetowym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (71), 139–156. https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.10