This is an outdated version published on 2024-09-10. Read the most recent version.

Lodz in the Polish young adult novel of the 21st century

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.68.10

Keywords:

Lodz in new adult novel, urban flanering, mapping, memory, Grażyna Bąkiewicz, Dorota Combrzyńska-Nogala

Abstract

The article aims to analyze four selected youth novels written in the last two decades, the action of which takes place in Lodz. The analyzed collection consists of the titles: Son of a Thief by Grażyna Bąkiewicz and Fifth of the Quartet, You Can Choose Who You Want to Eat and The Restaurant Day by Dorota Combrzyńska-Nogala. In addition to an attempt to place the above works against the background of existing prose for young readers related to Lodz, four other issues constituting the literary image of the city were also discussed. First of all, attention was paid to the specificity of Lodz realities and the functions of the motif of young heroes wandering through the streets of Lodz. Secondly, the way of showing family relations and the phenomenon of role reversal was compared with the theses of historians about the situation of children in Lodz in the past. Thirdly, attention was paid to an interesting and recurring vision of the city as a multi-layered space. Finally, the concept of palimpsest was used, relating it to the image of Lodz functioning simultaneously in the real sphere and in the sphere of memory. The ways of textualizing Łódź indicated here lead to the conclusion that youth literature, although not free from the stereotypical image of an unwanted, gray and criminal city, also proposes a different concept of it - a city that is “one’s own”, “strong”, with which the characters have important, although sometimes difficult bonds and whom they do not want to leave.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Maria Berkan-Jabłońska, Uniwersytet Łódzki

Maria Berkan-Jabłońska, dr hab., prof. UŁ, zajmuje się literaturą dziewiętnastowieczną, zwłaszcza tradycją kobiecego pisania, prozą krajowego romantyzmu i polskim biedermeierem. Do jej zainteresowań należą też zagadnienia biografistyki i literatury popularnej wieku XIX. Z pasji – badaczka archiwów i miłośniczka kryminałów. Autorka książek: Wizje sztuki w twórczości Zbigniewa Herberta (2008), Arystokratka i biedermeier. Rzecz o Gabrieli z Güntherów Puzyninie (2015), Weredyczki, sawantki, marzycielki, damy… W kręgu kobiecego romantyzmu (2019); Pod wiatr… Czytanie życia Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej (2021); współredaktorka i redaktorka tomów: Mickiewicz wielu pokoleń twórców, badaczy i czytelników (2008), Przygody romantycznego „Ja”. Idee – strategie twórcze – rezonanse (2012), Nie-do-czytane. Polski dramat romantyczny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2015, nr 1(27), Kryminał w XIX wieku, XIX wiek w kryminale, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2018, nr 4(50).

References

„Dzieciństwo. Literatura i Kultura” 2021, t. 3(1): Warszawa w kulturze dziecięcej i młodzieżowej – dzieciństwo i młodość w Warszawie.
Google Scholar

Badowska Katarzyna, Mapowanie Łodzi, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze” 2014, nr 3, s. 329–357.
Google Scholar

Bąkiewicz Grażyna, Syn złodziejki, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2012.
Google Scholar

Children’s Literature and New York City, red. P. Whyte, K. O’ Sullivan, Routlidge, New York 2014.
Google Scholar

Combrzyńska-Nogala Dorota, Możesz wybrać kogo chcesz pożreć, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2014.
Google Scholar

Combrzyńska-Nogala Dorota, Piąta z kwartetu, Zysk i S-ka, Poznań 2008; wyd. 2 (poprawione): Literatura Piętro Wyżej, Łódź 2019.
Google Scholar

Combrzyńska-Nogala Dorota, The Restaurant Day, Literatura Piętro Wyżej, Łódź 2020.
Google Scholar

Czachowska Kinga, Szczerba Dorota, Poznań Borejków. Spacer z bohaterami powieści Małgorzaty Musierowicz, Media Rodzina, Poznań 2004.
Google Scholar

Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. W. Kostecka, M. Skowera, Wydawnictwo SBP, Warszawa 2016.
Google Scholar

Iwańska Marzena, Trudne dzieciństwo – o losach dzieci w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t V: Świat dziecka, red. naukowa J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Wydawnictwo UŁ, Łódź–Olsztyn 2016, s. 67–82.
Google Scholar

Knowing Their Place? Identity and Space in Children’s Literature, red. T. Doughty, D. Thompson, Cambridge Scholars Publishing 2011.
Google Scholar

Maps and Mapping in Children’s Literature: Landscapes, Seascapes and Cityscapes, red. N. Goga, B. Kümmerling-Meibauer, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam 2017.
Google Scholar

Mityczny Kraków. Motywy, wątki, obrazy w utworach dla dzieci i młodzieży, red. A. Baluch, M. Chrobak, M. Rogoża, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.
Google Scholar

Moïsi Dominique, Geopolityka emocji, PWN, Warszawa 2012.
Google Scholar

Perepelica Ewa, Miejsca odziedziczone. Zarys problematyki, [w:] Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj), red. E. Dąbrowicz, B. Larenta, M. Domurad, Białystok 2017, s. 233–248.
Google Scholar

Schier Katarzyna, Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2018.
Google Scholar

Schier Katarzyna, Formy pomocy niewidzialnym dzieciom, czyli tym, które doświadczyły odwrócenia ról w rodzinie, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2018, t. 17, nr 4, s. 28–50; https://www.researchgate.net/publication/332564918_Formy_pomocy_niewidzialnym_dzieciom_czyli_tym_ktore_doswiadczyly_odwrocenia_rol_w_rodzinie [dostęp: 10.01.2024].
Google Scholar

Siân Lincoln, Youth Culture and Private Space, Palgrave Macmillan 2012.
Google Scholar

Space and Place in Children’s Literature, 1789 to the Present, red. M.S. Cecire, H. Field, K.M. Finn, M. Roy, Ashgate Publishing Ltd, Farnham 2015.
Google Scholar

Wójcik-Dudek Małgorzata, Zamieszkać w Zagładzie. Geografia Holocaustu w literaturze dla dzieci i młodzieży, [w:] Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. W. Kostecka, M. Skowera, Wydawnictwo SBP, Warszawa 2016, s. 43–56.
Google Scholar

Wróblewska Violetta, Od przestrzeni realnej do wyimaginowanej – Toruń w literaturze dla dzieci, [w:] Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. W. Kostecka, M. Skowera, Wydawnictwo SBP, Warszawa 2016, s. 79–98.
Google Scholar

Published

2024-09-10

Versions

How to Cite

Berkan-Jabłońska, M. (2024). Lodz in the Polish young adult novel of the 21st century. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 68(1), 185–205. https://doi.org/10.18778/1505-9057.68.10

Issue

Section

Articles

Most read articles by the same author(s)

1 2 > >>