News telewizyjny jako akt retoryczny

Barbara Sobczak

doi:10.18778/1505-9057.31.08

Authors

Barbara Sobczak Adam Mickiewicz University in Poznań

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.31.08

Keywords:

news, rhetorical act, television, persuasion, information

Abstract

This article presents television news as a rhetorical act. Television news is understood as an account of an event usually comprising of a short introduction and a few minutes of film footage (sometimes referred to as the editorial), created as a result of the work of reporters, broadcast on television, usually as one of the elements in the structure of a news magazine, but also as an element of the programme blocks of news television channels. Television news functions in the media as one of the elements of the strategic actions of media broadcasters, focused on specific purposes, including image-building and political and economic goals. News is created as a response to specific events, it fulfils the need for information, but also serves the creation of a certain image of the world, focusing attention on certain aspects of reality, evaluating it, persuading viewers of the importance or unimportance of certain events. It plays an informative, creative, conceptual, stimulating, evaluative and ultimately aesthetic role. In order to achieve these objectives it is appropriately constructed, taking into account the characteristics and needs of the recipient and the ethos of the broadcaster. In this sense, it is therefore a “rhetorical” act – intentional, deliberate, constituting a response to a specific situation (it is historically, socially and politically conditioned) and addressed to specific recipients.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Barbara Sobczak, Adam Mickiewicz University in Poznań

kierownik specjalności dziennikarskiej w Instytucie Filologii Polskiej UAM, sekretarz Zespołu Kultury Żywego Słowa Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Zajmuje się retoryką, teorią komunikacji językowej, analizą konwersacji i dyskursu medialnego. Autorka książki „Wywiad telewizyjny na żywo. Charakterystyka gatunku”, a także artykułów podejmujących m.in. problematykę języka mediów i retoryki dyskursu publicznego. Współautorka kilku słowników. Prowadzi zajęcia i warsztaty m.in. z retoryki i erystyki, komunikowania interpersonalnego i językoznawstwa praktycznego.

References

Allan S, Kultura newsów, przeł. A. Sokołowska, Wydawnictwo UJ, Kraków 2004.
Google Scholar

Arystoteles, Retoryka, [w:] tenże, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Google Scholar

Bauer Z., Gatunki dziennikarskie, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Universitas, Kraków 2000, s. 143–173.
Google Scholar

Bitzer L.F., The Rhetorical Situation, „Philosophy & Rhetoric” 1968, No 1, pp. 1–14.
Google Scholar

Bourdieu P., O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, przeł. K. Sztandar-Sztanderska, A. Ziółkowska, red. M. Jacyno, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Google Scholar

Campbell K.K., Huxman S.S., Burkholder T.R., The Rhetorical Act. Thinking, Speaking and Writing Critically, Wadsworth, Belmont 2003.
Google Scholar

Campbell K.K., Modern Rhetoric, [in:] Encyclopedia of Rhetoric, ed. T.O. Sloane, Oxford University Press, New York 2001.
Google Scholar

Czyżewski M., Dunin K., Piotrowski A., Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
Google Scholar

Francuz P., O rozumieniu telewizyjnych audycji informacyjnych, „Zeszyty Telewizyjne” 2005, nr 8, s. 19–35.
Google Scholar

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wydawnictwo UWr, Wrocław 1999.
Google Scholar

Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Wyższa Szkoła Zarządzania w Rzeszowie, Rzeszów 2000.
Google Scholar

Gajda J., Media w edukacji, Oficyna Wydawnicza Impuls, Gdańsk 2007.
Google Scholar

http://www.tnsglobal.pl/informacje/telewizja-trzyma-sie-mocno-nowe-urzadzenia-przynosza-nowe-wzorce-ogladania-infografika/ [dostęp: 21.03.2015].
Google Scholar

http://wyborcza.pl/1,76842,15095765,Dla_60_proc__Polakow_TVP_jest_dobra_telewizja_publiczna_.html [dostęp: 21.03.2015].
Google Scholar

Iłowiecki M., Krzywe zwierciadło. O manipulacji w mediach, Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2003.
Google Scholar

Jensen K.B., The Social Semiotics of Mass Communication, Sage Publications, London 1995.
Google Scholar

Karwat M., Medialna mitologia faktów, [w:] Współczesne oblicza mediów, red. J. Marszałek-Kawa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005, s. 44–69.
Google Scholar

Kudra A., News jako funkcja, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Literaria Polonica” 2010, nr 13, s. 399–404.
Google Scholar

Liberek J., Informacja czy manipulacja? Jak „Gazeta Wyborcza” pisze o Kościele, „Więź” 1992, nr 11, s. 21–25.
Google Scholar

Lisowska-Magdziarz M., Media powszednie. Środki komunikowania masowego i szerokie paradygmaty medialne w życiu codziennym Polaków u progu XXI wieku, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008.
Google Scholar

Maslow A., Motywacja i osobowość, przeł. J. Radzicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Google Scholar

Maziarski J., Informacja, [w:] Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Ossolineum, Wrocław 1976, s. 107–109.
Google Scholar

Miś L., Demonstracje retoryczne w telewizyjnym programie informacyjnym „Fakty” – TVN, [w:] Sztuka perswazji. Socjologiczne, psychologiczne i lingwistyczne aspekty komunikowania perswazyjnego, red. R. Karpiel, K. Leszczyńska, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2004, s. 323–334.
Google Scholar

Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2001.
Google Scholar

Mrozowski M., Telewizyjne programy informacyjne – polskie i zagraniczne (analiza porównawcza), „Studia Medioznawcze” 2009, nr 3, s. 27–49.
Google Scholar

Palczewski M., Cała prawda o newsie. Definicja – granice poznania – konteksty, [w:] Teorie komunikacji i mediów, t. 4, red. M. Graszewicz, J. Jastrzębski, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2011.
Google Scholar

Pisarek W., Podstawy retoryki dziennikarskiej, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, red. Z. Bauer, E. Chudziński, wyd. 4 zm., uzup., rozszerz., Universitas, Kraków 2008, s. 361–377.
Google Scholar

Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień, przeł. J. Radzicki, M. Szuster, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Google Scholar

Reeves B., Nass C., Media i ludzie, przeł. H. Szczerkowska, PIW, Warszawa 2000.
Google Scholar

Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, red. M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski, Wydawnictwo AUREUS, Kraków 1997.
Google Scholar

Schramm W., The Nature of News, „Journalism Quarterly” 1949, No 26, pp. 259–269.
Google Scholar

Silverstone R., Television and Everyday Life, Routledge, London 1994.
Google Scholar

Sobczak B., Informowanie (nie)etyczne. O etyce dziennikarskiej i manipulacji w mediach, [w:] Retoryka i etyka, red. B. Sobczak, H. Zgółkowa, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009, s. 183–201.
Google Scholar

Szulczewski M., Informacja, [w:] Teoria i praktyka dziennikarstwa. Wybrane zagadnienia, red. B. Golka, M. Kafel, Z. Mitzner, PWN, Warszawa 1964, s. 91–97.
Google Scholar

Tetelowska I., Informacja jako odrębny gatunek prasowy, [w:] taż, Szkice prasoznawcze, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków 1972.
Google Scholar

Wasilewski J., Skibiński A., Prowadzeni słowami. Retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Diffin, Warszawa 2008.
Google Scholar

Whitehead J.L., Factors Of Source Credibility, „Quarteley Journal of Speech” 1968, No 54, pp. 59–63.
Google Scholar

Wojtak M., Gatunki prasowe, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
Google Scholar

Worsowicz M., „Mam newsa!”, czyli o problemie naukowców i marzeniu dziennikarzy, [w:] News wobec wyzwań XXI wieku, red. M. Palczewski, M. Worsowicz, Akademia Humanistyczno- -Ekonomiczna, Łódź 2010, s. 9–24.
Google Scholar

Zwoliński A., Słowo w relacjach społecznych, WAM, Kraków 2003.
Google Scholar

Żórawski K., Długi stół. Skrypt dla dziennikarzy programów informacyjnych, Telewizja Polska S.A., Warszawa 2004.
Google Scholar