Stylistyka czy retoryka w wypowiedziach dziennikarskich? O błędzie w nazewnictwie, który ma konsekwencje semantyczne

Jakub Z. Lichański

doi:10.18778/1505-9057.32.01

Authors

Jakub Z. Lichański Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki, 00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.32.01

Keywords:

journalism, information, rhetoric, semantics, stylistics

Abstract

The confusion between stylistics and rhetoric is widespread, not only among journalists, but also researchers who do not fully understand the scope of these two fields of linguistics. The aim of this text is to demonstrate how this confusion leads to the sense of a text being erroneously interpreted. It analyses various statements by journalists where this confusion leads to semantic misunderstandings. It thus leads not to errors, but to twisting the meaning of texts and creating a false view of reality. In conclusion, the author suggests we should learn better the differences between the two forms; only in this way can we provide the audience with accurate information.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Jakub Z. Lichański, Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Pracownia Badań Historii i Teorii Retoryki, 00-927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28

Specjalista w zakresie retoryki, historii kultury i literatury do końca XVIII w., także literatury powszechnej i popularnej. Należy do grona autorów haseł w Historisches Wörterbuch der Rhetorik (1992–2015). Autor opracowań: Retoryka od średniowiecza do baroku (1992); Retoryka od renesansu do współczesności (2000); Retoryka w Polsce (2003); Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka (2007), a także monografii Łukasza Górnickiego, Jana Parandowskiego, Hermanna Brocha, Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Wydał m.in. antologię staropolskich traktatów na temat wojny morskiej Ramię króla na morzu (1984), jako współautor przygotował polskie wydanie R.E. Volkmanna Retoryka Greków i Rzymian (1993, 1995). Redaktor polskiego wydania książki W. Josta i W. Olmsted Retoryka i krytyka retoryczna. Kompendium retoryczne (2012). Autor artykułów poświęconych retoryce i krytyce retorycznej, literaturze staropolskiej i popularnej, kancjonałów, opracowań twórczości H. Brocha, J.R.R. Tolkiena, R.E. Volkmanna. Jest członkiem m.in. The International Society for the History of Rhetoric, Polskiego Towarzystwa Filologicznego, Towarzystwa Przyjaciół Historii. Redaktor naczelny kwartalnika „Forum Artis Rhetoricae”.

References

Ashipu K.B.C., A Rhetorical Analysis of Selected Editorials of Newswatch and Tell Magazines, „Studies in Literature and Language” 2013, Vol. 6, No. 1, pp. 48–53.
Google Scholar

Bogołębska B., Retoryka, genologia i stylistyka tekstów literackich i dziennikarskich, Wydawnictwo Primum Verbum, Łódź 2015.
Google Scholar

Bradford R., Stylistics, Routledge, London 1997.
Google Scholar

Ćosić D., Makiaweliczny Herr Schulz, „Do Rzeczy” 2016, nr 3, s. 26.
Google Scholar

Grzybowski K., Wstęp, [w:] N. Machiavelli, Książę, tłum. W. Rzymowski, opr. K. Grzybowski, Ossolineum, Wrocław 1969, BN II.159, s. V–LX.
Google Scholar

Hauser G.A., Introduction to Rhetorical Theory, Waveland Press Inc., Long Grove, IL 2002.
Google Scholar

Język w mediach. Antologia, red. M. Kita, I. Loewe, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2012.
Google Scholar

Językowy przekaz medialny, red. T. Bereda, M. Dolacka-Gasparska, Wydawnictwo Polskie Radio S.A., Warszawa 2014.
Google Scholar

Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, t. 1–2, PWN, Warszawa 1957.
Google Scholar

Klemperer V., LTI – notatnik filologa (1947), tłum. J. Zychowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983.
Google Scholar

Krasowski R., Lud rządzi księciem, „Polityka” 2012, nr 46, s. 18–21.
Google Scholar

Lichański J. Z., Retoryka – argumentacja. Prolegomena do logiki rozumowań o przesłankach niepewnych, [w:] Pragmatyka, retoryka, argumentacja. Obrazy języka i dyskursu w naukach humanistycznych, red. P. Stalmaszczyk, P. Cap, Universitas, Kraków 2014, s. 19–42.
Google Scholar

Lis T., Ustawy i usta, „Newsweek Polska” 2016, nr 2, s. 2.
Google Scholar

Lisicki P., Przyjaciele Polski, „Do Rzeczy” 2016, nr 4, s. 3.
Google Scholar

Machiavelli N., Książę, tłum. W. Rzymowski, opr. K. Grzybowski, Ossolineum, Wrocław 1969, BN II.159.
Google Scholar

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Universitas, Kraków 2002.
Google Scholar

Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, tłum. B. i Ł. Konorscy, wstęp T. Kotarbiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.
Google Scholar

Semka P., Rok mocnych wrażeń, „Do Rzeczy” 2016, nr 1, s. 35.
Google Scholar

Szczepanek A., Opinia nt. książki Walerego Pisarka, http://www.granice.pl/recenzja,nowa-retoryka-dziennikarska,347 [dostęp: 24.02.2016].
Google Scholar

Volkmann R.E., Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian (1901), tłum. L. Bobiatyński, opr. H. Cichocka, J.Z. Lichański, Wydawnictwa UW, Warszawa 1995.
Google Scholar

Wales K.A., A Dictionary of Stylistics, Longman, London 1984.
Google Scholar

Wybranowski W., Szaleństwa pana Stefana, „Do Rzeczy” 2016, nr 1, s. 28.
Google Scholar