The City of Man i krytyka faszyzmu: perspektywa Hermanna Brocha

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.58.20

Słowa kluczowe:

The City of Man, Hermann Broch, Paul Michael Lützeler, Ludwig von Mises, faszyzm

Abstrakt

Inicjatywa The City of Man, mimo świadomego odniesienia do dzieła Świętego Augustyn De civitate Dei, pragnęła, aby po wojnie zbudować system, który zapewniłby wolny i nieskrępowany rozwój ludzkości. Inicjatywę tę podjęli emigranci z Europy i wybitni amerykańscy intelektualiści: wszyscy mieli nadzieję, że urzeczywistniona demokracja w klasycznym greckim znaczeniu tego słowa nie tylko da nam pokój, ale otworzy także perspektywę, która, między innymi, zlikwiduje socjalizm w wersjach faszystowskich i bolszewickich.

Dlaczego jednak artykuł poświęcony tej, dzisiaj nieco zapomnianej inicjatywie, otwieram uwagami na temat Hermanna Brocha, który choć odegrał ważną rolę w pracy tej grupy, był po prostu „jednym z wielu” ( dokładnie jeden z siedemnastu członków grupy)? Wynika to z faktu, że jego głos był ważki. Podążam także za sugestiami Paula Michaela Lützelera; trzeba pamiętać, że kwestie poruszone w manifeście wspomnianej grupy, zostały podjęte przez pisarza i filozofa, od początku jego działalności, czyli od debiutu w 1931 roku. Warto przyjrzeć się, jak artysta rozwiązał te same problemy, które następnie „próbował” opisać i zanalizować jako filozof i teoretyk ekonomii.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Jakub Z. Lichański - Professor emeritus, University of Warsaw, Institute of Applied Polish Studies, Chair of Rhetoric and the Media

Jakub Z. Lichański – professor emeritus, specialist in philosophical sciences (Polish philology, history of literature, popular literature and culture, history, theory and practice of rhetoric). Major publications: Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka (1992), Łukasz GórnickiSarmacki Castiglione (1998), Retoryka od renesansu do współczesnościtradycja i innowacja (2000), Opowiadania J.R.R. Tolkiena o krawędzi epok i czasów (2003), Retoryka. Historiateoriapraktyka (2007), “Niobe” K.I. Gałczyńskiego (2015), FilologiaFilozofiaRetoryka. O narzędziach badań (nie tylko) literatury popularnej (2017), Niepopularnie o popularnej. O narzędziach badań literatury (2018). Editor of volumes: Od Oświecenia ku Romantyzmowi. Kultura polska ok. 1800 (1996), J.R.R. Tolkien: recepcja polska (1996), Retoryka i badania literackie (1998), Retoryka i krytyka retoryczna: kompendium retoryczne (2012). Author of many papers published in, e.g. “Literatura i Kultura Popularna”, and in the collected volumes of the “Fantastyczność i cudowność” (Zielona Góra, Poznań) and “POPKultura – POPLiteratura” (Uniwersytet Wrocławski) series. One of the authors of the Historisches Wörterbuch der Rhetorik group. Member of the Polish Philosophical Association, Association of the Friends of History, International Society for the History of Rhetoric, editor-in-chief of Forum Artis Rhetoricae.

Bibliografia

Arendt Hannah, “Einleitung”, [in:] H. Broch, Dichten und Erkennen. Essays, Band I, Rhein Verlag, Zürich 1955 (Gesammelte Werke, Vol. 6, pp. 5–42).
Google Scholar

Broch Hermann, “Hofmannsthal i jego czasy. Studium”, [in:] Hermann Broch, Rozgrzeszenie. Z powietrza wzięte. Dramaty, translation and introduction by M. Ganczar, Wydawnictwo ADiT, Warsaw 2010, pp. 185–191 (transl. R. Turczyn).
Google Scholar

Broch Hermann, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, translation in collaboration, Czytelnik, Warszawa 1998 (selection from vol. 9.1–2, and 10.1 Kommentierte Werkausgabe).
Google Scholar

Broch Hermann, Rozgrzeszenie. Z powietrza wzięte. Dramaty, translation and introduction by M. Ganczar, Wydawnictwo ADiT, Warsaw 2010.
Google Scholar

Durzak Manfred, Hermann Broch, Rowohlt Verlag, Frankfurt am Main 1966.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-99408-0

Eicher Thomas, Lützeler Paul M., Steinecke Hartmut, Hermann Broch. Politik, Menschenrechte- und Literatur, Athena Verlag, Oberhausen 2005.
Google Scholar

Foss Sonja K., Rhetorical Criticism: Exploration and Practice, Waveland Press Inc., Long Grove, Ill. 2004.
Google Scholar

Hoppe Hans-Hermann, Democracy. The God that Failed. The Economics and Politics of Monarchy, Democracy, and Natural Order, transl. W. Falkowski, J. Jabłecki, Fijorr Publ., Warsaw 2005.
Google Scholar

https://mfiles.pl/pl/index.php/New_Deal [accessed on: 17.02.2017].
Google Scholar

Kwiecińska Grażyna, Hermann Brochs Engagement für die Demokratie, Literatur und Politik, Ekochem – Agencja Poligraficzno-Wydawnicza, Warszawa 1999.
Google Scholar

Lichański Jakub Z., Hermann Broch, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warsaw 1994.
Google Scholar

Lützeler Paul M., “Donkiszotożuaneria. Hermann Broch o sobie samym”, [in:] Paul M. Lützeler, Autobiografia duchowa, transl. S. Błaut, Czytelnik, Warsaw 2005.
Google Scholar

Lützeler Paul M., Nur eine Weltdemokratie kann uns retten, http://www.tagesspiegel.de/kultur/nur-eine-weltdemokratie-kann-uns-retten/4453704.html [accessed on: 17.02.2017].
Google Scholar

Mises Ludwig von, Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, transl. W. Falkowski, Instytut von Misesa, Warsaw 2007.
Google Scholar

The City of Man. A Declaration on World Democracy, ed. G.A. Borgese, ed. 4, New York, The Viking Press 1941.
Google Scholar

Wallace Donald L., The Death of Civilization. Ethics and Politics in the Work of Hermann Broch, University of California, San Diego 2006.
Google Scholar

Welan Manfried, Das Menschenrecht Hermann Brochs, WPR, Wien 2004 (Disskusionpapier 2004, No. 102-R-04).
Google Scholar

Opublikowane

2020-09-30

Jak cytować

Lichański, J. Z. (2020). The City of Man i krytyka faszyzmu: perspektywa Hermanna Brocha. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 58(3), 377–397. https://doi.org/10.18778/1505-9057.58.20