Relacja na temat kościoła parafialnego w Nawarzycach i nieistniejącej świątyni w Lubczy z roku 1898

Małgorzata Karkocha

doi:10.18778/1644-857X.20.02.09

Authors

Małgorzata Karkocha University of Lodz https://orcid.org/0000-0002-7747-949X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.02.09

Keywords:

Nawarzyce parish, Lubcza parish, Kielce diocese, source edition, 1898

Abstract

The Roman Catholic parish in Nawarzyce (the Świętokrzyskie Province, the Kielce Diocese) has a medieval origins (first mentioned in 1345). There is situated a brick church of St. Andrew the Apostle and St. Anna, built in the mid-seventeenth century as the foundation of the abbot of Jędrzejów, Bernard Łaszewski. The decoration of the temple is mostly from around 1780 and is in the Baroque and Rococo style. The interior hides several unique monuments, such as a stone bowl-shaped baptismal font, supported on the backs of lions, and a wooden boatshaped pulpit supported by four naked mermaids. The document being the basis for below edition is stored in the Diocesan Archives in Kielce. This manuscript has not yet been published and exploited to a greater extent by historians. It is valuable because it contains many interesting, hitherto unknown facts about the church in Lubcza, destroyed by Calvinists during the Reformation, as well as the parish itself – incorporated into the Nawarzyce parish in 1690.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Małgorzata Karkocha, University of Lodz

Dr Małgorzata Karkocha – adiunkt w Katedrze Historii Nowożytnej, w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego.

Zainteresowania naukowe: historia nowożytna powszechna XVI–XVIII w., dzieje kultury i sztuki XVI–XVIII w., Francja w dobie Wielkiej Rewolucji (1789–1799), prasa okresu stanisławowskiego, epigrafika, kampanologia.

References

Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK], Akta konsystorskie. Dzwonów zabranie podczas wojny 1831–1922, sygn. OG-10/12.
Google Scholar

Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK], Akta konsystorskie. Opis kościołów dekanatu jędrzejowskiego 1884–1898, sygn. OD-8/3.
Google Scholar

Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK], Akta konsystorskie parafii Nawarzyce 1806–1937, sygn. PN-5/1.
Google Scholar

Archiwum Diecezjalne w Kielcach [ADK], Akta konsystorskie. Status cleri 1847–1929, sygn. OP-X/13.
Google Scholar

Corpus inscriptionu Poliniae, t. I (Województwo kieleckie), red. J. Szymański, z. 2 (Jędrzejów i region jędrzejowski), wydała, wstępem i komentarzem opatrzyła B. Trelińska, Kielce 1978.
Google Scholar

Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia (= Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie), vol. VIII (Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis nunc primum e codice autographo editus, t. II), ed. A. Przeździecki, Cracoviae 1864.
Google Scholar

Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław 1968, Materiały Komisji Nauk Historycznych, nr 13.
Google Scholar

Naruszewicz A., Historya narodu polskiego, t. VII, wyd. J. N. Bobrowicz, Lipsk 1836.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, t. IX, wyd. J. N. Bobrowicz, Lipsk 1842.
Google Scholar

Baczkowska W., Szczygielski W., Potkański Franciszek, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 722–724.
Google Scholar

Bieniak J., Pakosław Stary, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXV, Wrocław 1980, s. 38–42.
Google Scholar

Bieniarzówna J., Oborski Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIII, Wrocław 1978, s. 449–450.
Google Scholar

Borkiewicz S., Linowski Z., Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce 1937.
Google Scholar

Br. Ch. [Bronisław Chlebowski], Nawarzyce, [w:] Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. VI, Warszawa 1885, s. 936.
Google Scholar

Budkowa Z., Maur (Maurus), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XX, Wrocław 1975, s. 261–262.
Google Scholar

Bukowski W., Katalog opatów jędrzejowskich. Próba ustalenia chronologii, [w:] Cystersi w Polsce. W 850-lecie fundacji opactwa jędrzejowskiego, red. D. Olszewski, Kielce 1990, s. 179–204.
Google Scholar

Ihnatowicz I., Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1962, t. VII, s. 99–124.
Google Scholar

Kaniewska I., Spinek (Wspinek) Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLI, Warszawa–Kraków 2002, s. 107–109.
Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. III (Województwo kieleckie), red. J. Z. Łoziński, B. Wolff, z. 3 (Powiat jędrzejowski), oprac. T. Przypkowski, Warszawa 1957.
Google Scholar

Kobierecki M., Walewscy herbu Kolumna w XVII–XVIII wieku. Genealogia. Majętności. Działalność publiczna, Łódź 2008.
Google Scholar

Kowalski M. D., Zapomniany kalendarz-nekrolog kapituły krakowskiej z XV wieku, „Nasza Przeszłość” 1997, t. LXXXVII, s. 123–145.
Google Scholar

Kowalski T., Ambona łodziowa w Sierpcu – geneza zjawiska artystycznego i jego sierpeckie echa, „Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2015, t. LX, nr 1(242), s. 16–21.
Google Scholar

Kozłowska-Budkowa Z., Bolesław (1159–1195), [w:] Polski słownik biograficzny, t. II, Kraków 1936, s. 262.
Google Scholar

Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnej Małej Polsce, Poznań 1853.
Google Scholar

Mitkowski J., Trawkowski S., Pełka (Fulko), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXV, Wrocław 1980, s. 571–574.
Google Scholar

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, Warszawa 2000.
Google Scholar

Pożar kościoła, „Przegląd Katolicki”, 8 VI 1893, R. XXXI, nr 23, s. 363.
Google Scholar

Prokop K. R., Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999.
Google Scholar

S. S. [Stefan Stuczeń?], Pożar kościoła, „Słowo”, 27 V 1893, R. XII, nr 119, s. 2.
Google Scholar

Samek J., Ambony naves et naviculae w Polsce, [w:] Rokoko. Studia nad sztuką I połowy XVIII wieku. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki zorganizowanej wspólnie z Muzeum Śląskim we Wrocławiu, Wrocław, październik 1968, Warszawa 1970, s. 219–250 http://www.samkoviana.pl/1970-50-ambony-naves-et-naviculae-w-polsce/ (dostęp: 15 VIII 2021).
Google Scholar

Szczepański J., Sylwetki biskupów kieleckich, [w:] Pamiętnik Świętokrzyski. Studia z dziejów kultury chrześcijańskiej, red. L. Kaczanowski, A. Massalski, D. Olszewski, J. Szczepański,, Kielce 1991, s. 329–343.
Google Scholar

Szymański D., Wezwania kościołów parafialnych w diecezji krakowskiej w końcu XVI w., „Roczniki Humanistyczne” 1993, t. XLI, z. 2, s. 83–159.
Google Scholar

Trawkowski S., Prędota (Prandota), mylnie Jan P-a, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984–1985, s. 447–452.
Google Scholar

Umiński J., Andrzej I h. Gryf zw. Krakowczykiem, [w:] Polski słownik biograficzny, t. I, Kraków 1935, s. 102.
Google Scholar

Urban W., Kazimirski (Kazimierski) Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1967, s. 292–293.
Google Scholar

Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem, Marjówka 1930 (reprint: Kielce 2000).
Google Scholar

Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1928.
Google Scholar

Wojciechowski D., Działalność duszpasterska biskupa kieleckiego Tomasza Kulińskiego (1870–1907), „Nasza Przeszłość” 1982, t. LVII, s. 9–44.
Google Scholar

Wójcik M. L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenie, Wrocław 1993.
Google Scholar

Wróblewska E., Ludwisarnie Benningków, Wittwercków i Anthonych: studium z dziejów gdańskiego cechu odlewniczego, Warszawa 1999.
Google Scholar

Zdanek M., Opat Teodoryk i cystersi jędrzejowscy w 1. połowie XIII wieku, [w:] Cystersi – Jędrzejów – Ziemia Jędrzejowska. Wspólne dziedzictwo, red. K. Ślusarek, Jędrzejów–Kraków 2006, s. 51–67.
Google Scholar

Żywczyński M., Kuliński Tomasz Teofil (1823–1907), [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVI, Wrocław 1971, s. 160.
Google Scholar