„Gazeta Warszawska” o wielkiej wojnie wschodniej (kampania 1789 roku)
DOI:
https://doi.org/10.18778/1644-857X.17.02.06Słowa kluczowe:
„Gazeta Warszawska”, polska prasa informacyjna, Stefan Łuskina, wojna rosyjsko-turecka 1789–1792, kampania 1789 roku, XVIII wiekAbstrakt
Artykuł przybliża wybraną kampanię wielkiej wojny wschodniej, która toczyła się w latach 1787–1792 między Turcją a Rosją i sprzymierzoną z nią Austrią. Źródłem informacji wykorzystanych przez Autorkę są doniesienia „Gazety Warszawskiej” – czołowego pisma o charakterze informacyjnym, ukazującego się w latach 1774–1793 pod redakcją eks-jezuity, księdza Stefana Łuskiny. Przez cały okres trwania konfliktu łuskinowska gazeta regularnie (niemal w każdym numerze) relacjonowała działania na froncie wschodnim. Ksiądz redaktor był zwolennikiem orientacji prorosyjskiej, co nie pozostało bez wpływu na treść przekazywanych informacji. Publikowane w „Gazecie Warszawskiej” wiadomości z wojny wschodniej dobierał w taki sposób, aby wykazać wyższość oręża rosyjskiego nad flotą i armią osmańską oraz dowodzić nieuchronności klęski przeciwników carycy.
Pobrania
Bibliografia
Anthing F., History of the campaigns of Count Alexander Suworow Rymnikski, field-marshal-general in the service of His Imperial Majesty, the Emperor of all the Russias: with a preliminary sketch of his private life and character, vol. II, London 1799.
Google Scholar
Erläuterter Plan von der berühmten Schlacht bei Martinjestie in der Wallachey, in welcher unter den Befehlen sr. Durchlaucht des Herzogs Friedrich Josias von Sachsenkoburg, k.k. Generals der Kavallerie (nunmehrigen Feldmarschalls) und des militärischen Theresienordens Großkreuz, der Großvezier mit 100000 seiner besten Truppen am 22. Sept. 1789 entscheidend geschlagen wurde, Prag 1789.
Google Scholar
Hirtenfeld J., Der Militär-Maria-Theresien-Orden und seine Mitglieder: Nach authentischen quellin bearbeitet, Wien 1857.
Google Scholar
Oesterreichisches Militär-Konversations-Lexikon. Unter Mitwirkung mehrerer Offiziere der k.k. Armee, redigirt und hrsg. von J. Hirtenfeld, Bd. III (H–Kulm), Wien 1852.
Google Scholar
Taubmann F., Vita e fatti eroici del Barone Gedeone di Laudon, tradotta la prima volta dal tedesco, parte 1, Firenze 1790.
Google Scholar
„Gazeta Warszawska” 1788–1790.
Google Scholar
Andrusiewicz A., Katarzyna Wielka. Prawda i mit, Warszawa 2012.
Google Scholar
Bartoszewicz J., Gazeta księdza Łuskiny, [w:] J. Bartoszewicz, Znakomici mężowie Polscy w XVIII wieku. Wizerunki historycznych osób, t. I, Petersburg 1855, s. 261–330.
Google Scholar
Bobrowskij P.O., Kubanskij jegierskij korpus 1786–1796 gg., Pietierburg 1893.
Google Scholar
Giełżyński W., Prasa warszawska 1661–1914, Warszawa 1962.
Google Scholar
Gozdawa-Gołębiowski J., Wojny morskie 1775–1851, Warszawa 2001, s. 139.
Google Scholar
Kalinka W., Sejm Czteroletni, t. I, Warszawa 1991.
Google Scholar
Karkocha M., Początek wojny rosyjsko-tureckiej w świetle doniesień „Gazety Warszawskiej” księdza Łuskiny (1787–1788), [w:] Ab Occidente referunt… „Zachód” doby nowożytnej w badaniach historyków polskich, red. M. Markiewicz, K. Kuras, R. Niedziela, Kraków 2018, s. 87–109.
Google Scholar
Karkocha M., Wojna rosyjsko-turecka na łamach „Pamiętnika Historyczno-Politycznego” (1787–1788), [w:] Sic erat in votis. Europa i świat w czasach nowożytnych. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Karkocha, P. Robak, Łódź 2017, s. 311–342.
Google Scholar
Łojek J., „Gazeta Warszawska” księdza Łuskiny 1774–1793, Warszawa 1959.
Google Scholar
Łojek J., Historia prasy polskiej, Warszawa 1976.
Google Scholar
Madariaga I. de, Russia in the Age of Catherine the Great, London 1981.
Google Scholar
Malleson G.B., Loudon: A Sketch Of The Military Life Of Gideon Ernest, Freiherr Von Loudon, Sometimes Generalissimo Of The Austrian Forces, London 1884.
Google Scholar
Massie R.K., Katarzyna Wielka. Portret kobiety, Kraków 2012.
Google Scholar
Mayer M.Z., The price for Austria’s security: part I – Joseph II, the Russian Alliance, and the Ottoman War, 1787–1789, „International History Review” 2004, vol. XXVI, issue 2, s. 257–299.
Google Scholar
Montefiore S.S., Katarzyna Wielka i Potiomkin, Warszawa 2013.
Google Scholar
Montefiore S.S., Potiomkin, książę książąt, Warszawa 2000.
Google Scholar
Morawski W., Szawłowska S., Wojny rosyjsko-tureckie od XVII do XX wieku, Warszawa 2006.
Google Scholar
The New Encyclopædia Britannica, vol. I (A-ak–Bayes), 15th ed., Chicago 1998; vol. X (Reti–Solovets), Chicago 1998.
Google Scholar
Skałkowski A., Przełom w dziejach Europy wschodniej (1788–1795), [w:] Wielka historia powszechna, t. VI (Od wielkiej rewolucji do wojny światowej), cz. 1 (1789–1848), red. J. Dąbrowski, O. Halecki, M. Kukiel, S. Lam, Warszawa 1936, s. 173–219.
Google Scholar
Szczepaniec J., Łuskina Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVIII, Wrocław 1973, s. 577–579.
Google Scholar
Topaktaş H., Osmańsko-polskie stosunki dyplomatyczne. Poselstwo Franciszka Piotra Potockiego do Stambułu (1788–1793), Kraków 2017.
Google Scholar
Wieczorkiewicz P.P., Historia wojen morskich. Wiek żagla, t. I, Warszawa 1995.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil II (Bninski–Cordov), Wien 1857.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil VII (Habsburg [Magdalena–Wilhelmine] – Hartlieb), Wien 1861.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil IX–X (Hibler–Hysel und Zablonowski–Karolina), Wien 1863.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XI (Károlyi–Kiwisch und Nachträge), Wien 1864.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XII (Klácel–Korzistka), Wien 1864.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XIII (Kosarek–Lagkner), Wien 1865.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XVI (Londonia–Marlow), Wien 1867.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XXI (O’Donnell–Perényi), Wien 1870.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil XXVII (Rosenberg–Rzikowsky), Wien 1874.
Google Scholar
Wurzbach C. von, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Teil L (Ullik–Vassimon und Vastag–Villani), Wien 1884.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
