Logos i metanoia

Bogusław Maryniak

doi:10.18778/2544-7238.02.09

Autor

Bogusław Maryniak Publiczne Liceum Ogólnokształcące Uniwersytetu Łódzkiego im. Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, 90–236 Łódź, ul. Pomorska 161

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.02.09

Słowa kluczowe:

filozofia klasyczna, logos, metanoia, język, „drugie żeglowanie”, strumień świadomości

Abstrakt

Celem artykułu jest rozważenie znaczenia dwóch tytułowych pojęć, które można znaleźć u podstaw myśli europejskiej. Nawiązując do pracy Giovanniego Reale, włoskiego historyka filozofii przełomu dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku, autor dokonuje próby rekonstrukcji greckiej refleksji o przemianie duchowej. Zaczynając od Odysei Homera i wybranych dzieł Platona, dokonana zostaje prezentacja „drugiego żeglowania”. W przypadku Platona szczególnie ważną rolę odgrywają Listy, wyraźnie prezentujące to pojęcie. Następnie zostaje omówiona przemiana tego pojęcia w neoplatonizmie Filona z Aleksandrii i Plotyna. Ponadto autor przypomina dwa greckie pojęcia czasu: Kronosa i Kairosa. Prowadzi to do odniesień wziętych ze współczesnej filozofii i literatury. Z jednej strony „drugie żeglowanie” nabiera nowego znaczenia w świetle koncepcji strumienia świadomości Wiliama Jamesa. Z drugiej zaś strumień świadomości został świadomie zastosowany w Ulissesie Jamesa Joyce’a do opisu sytuacji, w której nie dochodzi do „drugiego żeglowania”. W ten oto sposób na nowo może być reinterpretowana historia duchowej przemiany Odysa i Stefana Dedalusa z Ulissesa Jamesa Joyce’a.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Buczyńska-Garewicz Hanna, 1973, James, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Filon z Aleksandrii, 1986, Pisma, t. 1, tłum. L. Joachimowicz, Warszawa: Wydawnictwo PAX.
Google Scholar

Graves Robert, 1967, Mity greckie, tłum. H. Krzeczkowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Hadot Pierre, 1992, Konwersja, [w:] tenże, Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, s. 171–181.
Google Scholar

Homer, 1956, Wybór z „Odysei” Homera, tłum. J. Parandowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Joyce James, 1992, Ulisses, tłum. M. Słomczyński, Bydgoszcz: Wydawnictwo Pomorze.
Google Scholar

Kitto H. D.F., 2003, Tragedia grecka. Studium literackie, tłum. J. Margański, Kraków: Homini.
Google Scholar

Ong Walter Jackson, 1992, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. J. Japola, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Platon, 1987, Listy, tłum. M. Maykowska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Platon, 2002, Fedon, tłum. R. Legutko, Warszawa: Znak.
Google Scholar

Plotyn, 1959, Enneady, tłum. A. Krokiewicz, t. I–II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Reale Giovanni, 1993, Historia filozofii starożytnej. II. Platon i Arystoteles, tłum. E. I. Zieliński, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Świeżawski Stefan, 2000, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar