Zachowania językowe i komunikacyjne osób ze spektrum autyzmu w wybranych filmach fabularnych

Izabela Ejsmunt‑Wieczorek

doi:10.18778/2544-7238.06.03

Autor

Izabela Ejsmunt‑Wieczorek Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Zakład Dialektologii Polskiej i Logopedii, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź https://orcid.org/0000-0002-1802-0005

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.06.03

Słowa kluczowe:

język, mowa, komunikacja, spektrum autyzmu, film fabularny

Abstrakt

Język i mowa są niezbędne w życiu każdego człowieka. Od najmłodszych lat ludzie nabywają kompetencje językowe pomagające im tworzyć poprawne gramatycznie frazy oraz umiejętności językowe, dzięki którym potrafią dopasować przekaz do odbiorcy i sytuacji. Wszystko to pomaga budować ważne dla nas relacje. Niestety, osoby niepełnosprawne, poza dysfunkcjami fizycznymi i psychicznymi, charakteryzują się różnym poziomem sprawności językowej i komunikacyjnej. W artykule przedstawiono umiejętności językowe fikcyjnych bohaterów filmowych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Podjęto również próbę oceny trafności prawidłowego przedstawiania zaburzeń językowych u osób z dysfunkcjami przez reżyserów i bohaterów filmowych w odniesieniu do literatury fachowej, poświęconej opisywanemu spektrum autyzmu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adam, 2009, reż. M. Mayer.
Google Scholar

Nazywam się Khan, 2010, reż. K. Johar.
Google Scholar

Rain Man, 1998, reż. B. Levinson.
Google Scholar

Temple Grandin, 2010, reż. B. Levinsona.
Google Scholar

Attwood T., 2013, Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Baczała D., Błeszyński J., 2014, Terapia logopedyczna, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Bigas U., 2014, Autyzm – charakterystyka zachowań językowych w autystycznym spektrum zaburzeń, [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 361–378.
Google Scholar

Błeszyński J., 2011, Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju: Skala Oceny Zachowań Autystycznych, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Błeszyński J., 2020, Co osoby z autyzmem mówią nam o sobie: raport z badań, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Chomsky N., 2005, O naturze i języku, Poznań: Wydawnictwo Axis.
Google Scholar

Chomsky N., 2017, Jakimi istotami jesteśmy?, Kraków: Wydawnictwo Vis‑à‑vis/Etiuda.
Google Scholar

Donovan J., Zucker C., 2017, Według innego klucza. Opowieść o autyzmie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Firth U., 2008, Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Grabias S., 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
Google Scholar

Grabias S., 2012, Logopedia: teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
Google Scholar

Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Google Scholar

Korendo M., 2013, Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Kraków: Wydawnictwo Omega Stage System.
Google Scholar

Korendo M., 2018, Problemy diagnozy różnicowej autyzmu i zespołu Aspergera, „Forum Logopedy”, nr 23, s. 4–8.
Google Scholar

Milewski T., 1975, Językoznawstwo, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Moran P.J., 2017, Efektywna komunikacja z osobami ze spektrum autyzmu, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
Google Scholar

Pisula E., 2016, Autyzm: przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Porayski‑Pomsta J., 2009, Zagadnienie periodyzacji rozwoju mowy dziecka, „Logopeda”, nr 1(7), s. 7–31.
Google Scholar

Porayski‑Pomsta J., 2015, O rozwoju mowy. Dwa studia, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Google Scholar

Sacks O., 2008, Antropolog na Marsie, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S‑ka.
Google Scholar

Sadowska E., 2021, Osoba z ASD, osoba ze spektrum, autystyk, osoba autystyczna czy osoba z autyzmem? Współczesne tendencje w nazewnictwie osób z ASD, „Poradnik Językowy”, nr 6(4), s. 52–64.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33896/PorJ.2021.6.4

Silberman S., 2017, Neuroplemiona. Dziedzictwo autyzmu i przyszłość neuroróżnorodności, Białystok: Wydawnictwo Vivante.
Google Scholar

Whitcomb M.W., 2021, Samodzielne życie z autyzmem, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
Google Scholar

Wojciechowska A., 2011, Charakterystyka języka i komunikacji osób z autyzmem i zespołem Aspergera, [w:] M. Obrębska (red.), O utrudnieniach w porozumiewaniu się. Perspektywa języka i komunikacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 13–27.
Google Scholar

Wojciechowska A., 2022, Rozwój mowy, języka i komunikacji u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, [w:] T. Pietras, D. Podgórska‑Jachnik, K. Sipowicz, A. Witusik (red.), Spektrum autyzmu – od diagnozy i terapii do integracji i inkluzji, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Google Scholar