“Baśniowe Zacisze” Retirement Home – about the names of centres for seniors in the axiolinguistic aspect
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.2.11Keywords:
axiolinguistics, names of old people’s homes, senior citizens, ageing, valuing in languageAbstract
The subject of the research was the names of centres for seniors. Over 300 units were recorded and subjected to axiolinguistic analyses. The description focused on three aspects: 1) axiological, 2) structural, 3) functional. The work also indicates the relations between axiology, semantics and linguistic pragmatics. The research has shown that names often disintegrate features stereotypically associated with old age. Moreover, it connotes commonly valued, desired and recognized attributes of social life, such as family or health. Intentionally chosen “speaking” names often refer to the religious context, referring to events and places known from the Bible, while foreign-language names are associated with a prosperous life and increase the prestige of the facility. In the examined material, attention was also paid to the structure of names and the functions they perform – descriptive, locating and informational, and pragmatic (marketing, persuasive).
Downloads
References
Bańko M., 2005, Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Bartmiński J., 1991, Projekt i założenia ogólne słownika aksjologicznego, w: J. Bartmiński, J. Puzynina (red.), „Język a Kultura”, t. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, s. 190–210.
Google Scholar
Chabior A., 1995, Rozumienie starości i jej akceptacja. Stan badań, „Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne”, t. 10, s. 123–133.
Google Scholar
Gałkowski A., 2008, Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Gibka M., 2018, Funkcje nazw własnych bohaterów w strukturze powieści: ujęcie teoretyczne i praktyczne zastosowanie, Koszalin: Wydawnictwo Politechnika Koszalińska.
Google Scholar
Handke R., 1992, Komunikacja aksjologiczna — nośniki wartości w dziele literackim, w: S. Sawicki (red.), Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 199–222.
Google Scholar
http://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pomoc-spoleczna-17087802/art-56 (dostęp: 10.01.2024).
Google Scholar
http://www.bibonom.ijp.pan.pl (dostęp: 8.05.2024).
Google Scholar
http://www.medonet.pl (dostęp: 5.02.2024).
Google Scholar
Kataryńczuk-Mania L., Gebreselassie J., 2018, Kompetencje komunikacyjne seniorów — wybrane wątki, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 19, s. 151–161. https://doi.org/10.34768/dma.vi19.50
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.34768/dma.vi19.50
Kielar-Turska M., Byczewska-Konieczny K., 2014, Specyficzne właściwości posługiwania się językiem przez osoby w wieku senioralnym, w: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 429–443.
Google Scholar
Kononowska A., 2006, Nazwy własne w wyrażaniu emocji, w: K. Michalewski (red.), Wyrażanie emocji, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 44–52.
Google Scholar
Krajowy Rejestr Domów Opieki, http://www.krdo.pl (dostęp: 25.02.2024).
Google Scholar
Kramkowska E., 2022, „Starość? Sama definicja? To jest skomplikowane…”. Wokół rozumienia pojęcia starości przez przedstawicieli różnych pokoleń, „Zeszyty Naukowe KUL”, t. 65, nr 3 (259), s. 7–29. https://doi.org/10.31743/znkul.14550
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31743/znkul.14550
Laskowska E., 1992, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar
Łuczyński E., 2018, Miejsce języka ludzi starszych wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Harmonia Iniversitas, s. 108–138.
Google Scholar
Milewski S., Kaczorowska-Bray K., 2015, Późna dorosłość jako przedmiot zainteresowania współczesnej logopedii – perspektywy badawcze, w: S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 153–170.
Google Scholar
Mrózek R., 2004, Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki, w: R. Mrózek (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 9–20.
Google Scholar
MSTiPF – Podsiad A., Więckowski Z. (oprac.), 1983, Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar
Nikołajczuk K., 2013, Czy »starość nie radość«? Polska frazeologia oznaczająca starość przez pryzmat teorii pól, „Język Polski”, nr 93 (3), s. 162–173. https://doi.org/10.31286/JP.93.3.3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31286/JP.93.3.3
Pajewska E., 2019, Tendencje w tworzeniu nazw własnych powiązanych z życiem i funkcjonowaniem seniorów w przestrzeni publicznej, w: A. Chomová, J. Krško, I. Valentová (red.), Konvergencie a divergencie w proprialnej sfére, Bratislava: Vydavatel’stvo Slovenskej akadémie vied, s. 490–502.
Google Scholar
Puzynina J., 1997, Lingwistyka a rozumienie tekstu, w: J. Puzynina (red.), Słowo — wartość — kultura, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, s. 35–51.
Google Scholar
Puzynina J., 2003, Wokół języka wartości, w: J. Bartmiński (red.), Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 25–34.
Google Scholar
Puzynina J., 2004, Problemy wartościowania w języku i w tekście, „Etnolingwistyka”, t. 16, s. 179–189.
Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M., 2016, Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Rutkowski M., 2001, Wstępna charakterystyka funkcji nazw własnych, „Onomastica”, t. 46, s. 7–29.
Google Scholar
Rutkowski M., Hącia A. (red.), 2022, Nazwy własne w języku i społeczeństwie, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Google Scholar
Rzadkiewicz M., Łazarewicz M., 2018, Komunikacja ze starszymi osobami w kontekście relacji społecznych, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Harmonia Iniversitas, s. 180–199.
Google Scholar
Siwiec A., 1998, Nazwy własne w prozie Michała Choromańskiego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Siwiec A., 2012, Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
SJP PWN — M. Szymczak (red.), 2002, Słownik języka polskiego PWN, Warszawa.
Google Scholar
Skowronek B., 2022, Nazwy zespołów i tytuły utworów disco polo. Rekonesans onomastyczno-kulturowy, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, t. 17, s. 235–244. https://doi.org/10.24917/20831765.17.18
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24917/20831765.17.18
Straś-Romanowska M., 2007, Późna dorosłość. Wiek starzenia się, w: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, Warszawa: PWN, s. 263–292.
Google Scholar
Sytuacja osób starszych w Polsce w 2022 roku (raport GUS), http://stat.gov.pl (dostęp: 10.02.2024).
Google Scholar
Sztompka P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Tłokiński W., 1990, Mowa ludzi u schyłku życia, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Tłokiński W., Olszewski H., 2014, Zaburzenia mowy związane z wiekiem, w: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 410–427.
Google Scholar
Tokarski R., 2001, Słownictwo jako interpretacja świata, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 343–370.
Google Scholar
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych (Dz.U. 2015 poz. 1705), Internetowy System Aktów Prawnych (dostęp: 14.02.2024).
Google Scholar
Witkowski J.M., 2018, Zmiany biologiczne zachodzące z wiekiem, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 36–58.
Google Scholar
WSJP – Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, http://www.wsjp.pl (dostęp: 1.03.2024).
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.