Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova

Anna Ginter

doi:10.18778/1731-8025.12.06

Autor

Anna Ginter Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1731-8025.12.06

Słowa kluczowe:

Vladimir Nabokov, synestezja, metafora synestezyjna

Abstrakt

Niniejszy artykuł poświęcony jest metaforom synestezyjnym w twórczości Nabokova. Uwaga skierowana jest głównie na metafory, w których zarówno domena źródłowa, jak i docelowa dotyczą wrażeń zmysłowych. Wiele przedstawionych podczas analizy konstrukcji dowodzi, że choć w pewnych przypadkach rodzaj modalności wydaje się określony w sposób oczywisty, to obrazowanie językowo odnosi się do jednej lub dwóch odmiennych modalności percepcyjnych.
Nabokovowskie konstrukcje metaforyczne zostały omówione w dwóch grupach: międzymodalne metafory z kolorem jako domeną źródłową oraz metafory z domeną źródłową związaną z percepcją dotykową. Konstrukcje te niewątpliwie przypominają synestezję, choć w przeciwieństwie do synestezji uwarunkowanej neuropsychologicznie, znaczenie metafor synestezyjnych powstaje w rezultacie procesów semantycznych. Interpretacja metafor międzyzmysłowych jest uwarunkowana kontekstualnie.

Bibliografia

Ginter A. (2015), Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat, Łódź.
Google Scholar

Marks L. E. (1975), On Colored-Hearing Synesthesia: Cross-Modal Translations of Sensory Dimensions, „Psychological Bulletin”, May 1975, vol. 82, No 3, s. 303–331.
Google Scholar

Martino G., Marks L. E. (2001), Synesthesia: Strong and Weak, „Current Directions in Psychological Science”, kwiecień 2001, vol. 10, No 2, s. 61–65, http://www.cogsci.ucsd.edu/~creel/COGS160/COGS160_files/MartinoMarks01.pdf (dostęp: 21.01.2015).
Google Scholar

Nikolić D. (2011), Is synaesthesia actually ideaesthesia? An inquiry into the nature of the phenomenon, Proceedings of the Third International Congress on Synaesthesia, Science & Art, Granada, Spain, April 26–29, 2009; http://www.dankonikolic.com/wp-content/uploads/2011/09/Synesthesia2009-Nikolic-Ideaesthesia.pdf (dostęp: 8.02.2015).
Google Scholar

Rader Ch., Tellegen A. (1981), A Comparison of Synesthetes and Nonsynesthetes, [w:] red. E. Klinger, Imagery, t. II, Concepts, Results and Applications, Plenum Press, New York, s. 153–163.
Google Scholar

Rogowska A. (2002), Związki synestezji z muzyką, „Muzyka”, nr 1, s. 85–95.
Google Scholar

Rogowska A. (2004), Czy synestetycy są wśród nas?, „Modelowe Nauczanie”, nr 7, s. 29–49.
Google Scholar

Simner J. (2012), Defining synaesthesia, „British Journal of Psychology”, vol. 103, s. 1–15, http://www.daysyn.com/Simner2012.pdf (dostęp: 8.07.2013).
Google Scholar

Werning M., Fleischhauer J., Beseoglu H. (2006), The Cognitive Accessibility of Synaesthetic Metaphors, [w:] red. R. Sun, N. Miyake, Proceedings of the Twenty Eighth Annual Conference of the Cognitive Science Society, London, s. 2365–70.
Google Scholar

Nabokov V. (1969), Ada or Ardor: A Family Chronicle, McGraw-Hill Book Company, New York–Toronto.
Google Scholar

Nabokov V. (1995), Lolita, Penguin Books, London.
Google Scholar

Набоков В. В. (2000), Волшебник, Изд. Сипмозиум, http://royallib.com/book/nabokov_vladimir/volshebnik.html (dostęp 10.12.2014).
Google Scholar

Набоков В. В. (1990а), Дар, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 3, Издательство «Правда», Москва, c. 3–330.
Google Scholar

Набоков В. В. (1990б), Машенька, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 1, Издательство «Правда», Москва, c. 33–112.
Google Scholar

Набоков В. В. (1990в), Подвиг, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 2, Издательство «Правда», Москва, c. 155–296.
Google Scholar

Набоков В. В. (1990г), Приглашение на казнь, [в:] ред. В. В. Ерофеев, Владимир Набоков. Собрание сочинений в четырех томах, т. 4, Издательство «Правда», Москва, c. 3–130.
Google Scholar

Набоков В. В. (2013), Полное собрание рассказов, составление текста и примечания – А. Бабиков, Изд. «Азбука-Аттикус», Санкт-Петербург.
Google Scholar