Ocena utraconych lat życia z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w populacji osób starszych w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.343.05Słowa kluczowe:
standardowe utracone lata życia, ludzie starzy, choroby sercowo-naczyniowe, trendy umieralności, PolskaAbstrakt
Celem artykułu jest ocena trendów umieralności z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w grupie osób w wieku 65 lat i więcej w Polsce w latach 2000-2014 na podstawie danych o utraconych standardowych oczekiwanych latach życia. W badaniu wykorzystano bazę danych zawierającą 2 148 871 kart zgonów starszych mieszkańców Polski, którzy zmarli w latach 2000-2014 z powodu chorób układu krążenia. Utracone lata życia obliczono, stosując wskaźniki SEYLLp (Standard Expected Years of Life Lost per living person). Do analizy trendów wykorzystano modele joinpoint. Współczynnik SEYLLp (na 10 000 ludności) z powodu chorób sercowo‑naczyniowych w Polsce w populacji osób w wieku 65 lat i więcej zmniejszył się w analizowanym okresie. Wśród mężczyzn z 4619,0 w 2000 roku do 3067,0 w 2014 roku (AAPC = –2,4%, p < 0,05), a w grupie kobiet z 3038,0 do 2065,0 (AAPC = –2,5%, p < 0,05). W 2014 roku największą liczbę utraconych lat życia wśród mężczyzn spowodowała choroba niedokrwienna serca (819,0), natomiast wśród kobiet choroby tętnic, tętniczek i naczyń włosowatych (489,0). Niekorzystne trendy (w grupie mężczyzn i kobiet) odnotowano dla niewydolności serca (AAPC odpowiednio 3,3% i 2,8%; p < 0,05). Mimo pozytywnej tendencji badanego zjawiska należy zwiększyć nacisk na problemy kardiologiczne osób starszych w celu niwelowania nierówności w zdrowiu i niekorzystnych różnic w przeciętnym dalszym trwaniu życia.
Pobrania
Bibliografia
Bromley D. B. (1969), Psychologia starzenia się, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Burzyńska M., Marcinkowski J. T., Bryła M., Maniecka‑Bryła I. (2010), Life Expectancy i Healthy Life Years jako podstawowe miary oceny sytuacji zdrowotnej ludności, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 91, nr 4, s. 530–536.
Google Scholar
Gryglewska B. (2006), Medycyna przeciwstarzeniowa, [w:] T. Grodzicki (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk.
Google Scholar
Grzelak‑Kostulska E., Hołowiecka B. (2009), Zmiany czasu trwania życia w Polsce na tle Europy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 231, s. 491–512.
Google Scholar
Herd P., Schoeni R. F., House J. S. (2008), Upstream solutions: does the supplemental security income program reduce disability in the elderly?, „The Milbank Quarterly”, t. 86, nr 1, s. 5–45.
Google Scholar
Imiela J. (2006), Wybrane problemy kardiologiczne u chorych w wieku podeszłym, przewlekle leczonych hemodializami, Akademia Medyczna w Warszawie. Warszawa.
Google Scholar
Jackson F. E., Wenger N. K. (2011), Cardiovascular diseases among elderly, „Revista Espanola de Cardiologica”, t. 64, nr 8, s. 697–712.
Google Scholar
Joinpoint Trend Analysis Software, https://surveillance.cancer.gov/joinpoint/ [dostęp: 2.10.2018].
Google Scholar
Kim H., Fay M. P., Feuer E. J., Midthune D. N. (2000), Permutation tests for joinpoint regression with applications to cancer rates, „Statistics in Medicine”, t. 19, nr 3, s. 335–351.
Google Scholar
Maniecka‑Bryła I. (2006), Zmiany w stanie zdrowia mieszkańców Łodzi w okresie transformacji społeczno‑ekonomicznej (na przykładzie ludności w wieku 65–74 lata), Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego, Łódź.
Google Scholar
Marshall R. J. (2009), Standard Expected Years of Life Lost as a measure of disease burden: An investigation of its presentation, meaning and interpretation, [w:] V. R. Preedy, R. R. Watson (red.), Handbook of disease burdens and quality of life measures, Springer, Berlin.
Google Scholar
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD–10, X Rewizja (2008), t. I, WHO, Genewa.
Google Scholar
Miller M., Gębska‑Kuczerowska A. (2009), Epidemiologia – metoda pomiaru stanu zdrowia zbiorowości, „Postępy Nauk Medycznych”, t. 4, s. 290–297.
Google Scholar
Murray C. J., Lopez A. D. (2000), Global burden of diseases, cz. 1, Wydawnictwo „Vesalius”, Warszawa.
Google Scholar
People in the EU – population projections (2017), Luxembourg, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/People_in_the_EU_-_population_projections [dostęp: 8.10.2018].
Google Scholar
Pikala M., Maniecka‑Bryła I. (2017), Fifteen‑year mortality trends due to cardiovascular diseases in Poland using standard expected years of life lost, 2000–2014, „Kardiologia Polska”, t. 75, nr 10, s. 1033–1040.
Google Scholar
Razzaque A., Nahar L., Khanam M. A. (2010), Socio‑demographic differentials of adult health indicators in Matlab, Bangladesh: self‑rated health, health state, quality of life and disability level, „Global Health Action”, t. 3, nr 2, s. 70–77.
Google Scholar
Rocznik statystyczny 2016 (2017), GUS, Warszawa.
Google Scholar
Stiefel C. M., Perla R. J., Zell B. L. (2010), A healthy bottom line: Healthy Life Expectancy as an outcome measure for health improvement efforts, „The Milbank Quarterly”, t. 88, nr 1, s. 30–53.
Google Scholar
Szostak W., Cybulska B. (1999), Racjonalne żywienie w profilaktyce miażdżycy – mniej smarujesz, szybciej dojedziesz do Unii Europejskiej, „Medycyna Metaboliczna”, t. 3, s. 5–9.
Google Scholar
Waśkiewicz A., Piotrowski W., Sygnowska E. (2006), Czy korzystne tendencje w spożyciu żywności zaobserwowane w latach 1984–2001 przyczyniły się do spadku umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia? Badanie Pol‑MONICA Warszawa, „Kardiologia Polska”, t. 64, nr 1, s. 16–23.
Google Scholar
WHO methods and data sources for global burden of disease estimates 2000–2011 (2013), Department of Health Statistics and Information Systems WHO, Geneva.
Google Scholar
Wojtyniak B., Stokwiszewski J. (2015), Trendy czasowe umieralności ogółem oraz z powodu głównych grup przyczyn: chorób układu krążenia, nowotworów złośliwych oraz przyczyn zewnętrznych w Polsce na tle sytuacji w krajach UE15, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie”, t. 13, nr 4, s. 316–327.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
