Organizacja systemu opieki nad seniorami wyzwaniem dla samorządów lokalnych

Anita Richert-Kaźmierska

doi:10.18778/0208-6018.348.02

Authors

Anita Richert-Kaźmierska Gdansk University of Technology, Faculty of Management and Economics https://orcid.org/0000-0001-9919-5984

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.348.02

Keywords:

population aging, care for older persons, senior policy on the local level

Abstract

A significant part of the activities undertaken so far under the senior policy, also at the local level, have been focused on seniors’ social (physical and educational) activation. The growing number of the oldest seniors, with limited independence, living alone in single‑person households, away from their families, will force the policy priorities to be reoriented in such a way as to develop efforts to provide different types of support and care for older citizens. The results of research carried out by different researchers confirm that the system of care for seniors with independence restrictions, based mainly on the family members support, is no longer applicable. However, finding a good solution in new conditions will be extremely difficult. First of all, due to the seniors’ preferences (the desire to spend old age in their own home, in familiar surroundings), social conditions and family relationships (singularization in old age, loosening family and social relationships, transferring social relationships into the virtual sphere inaccessible for many seniors), labor market situation (staff deficit in the care system) and public finances (the need to rationalize the growing public expenditure related to the provision of health and care services). The aim of the article is to present selected aspects of seniors’ care system organization in Poland in local territorial units’ perspective. In the article author presents the results of literature analysis of seniors’ care system in Poland, discusses the results of an interview conducted among the seniors of one of the Pomeranian communes regarding availability of care from the closest family members, as well as proposes the concept of organizing the local care system for seniors.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Blundell R., Meghir C., Smith S. (2000), Pension incentives and the pattern of early retirement, „Economic Journal”, t. 112, nr 478, s. C153–C170.
Google Scholar

Błędowski P. (2002), Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych, Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Google Scholar

Błędowski P., Szweda‑Lewandowska Z. (2016), Polityka wobec starości i starzenia się w Polsce w latach 2015–2035, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar

Brosz M. (2018), Sytuacja mieszkańców w wieku 60+ w wybranych jednostkach samorządu terytorialnego województwa pomorskiego. Raport z badań socjologicznych, Województwo Pomorskie, Gdańsk.
Google Scholar

Czekanowski P., Załęcki J., Brosz M. (2013), Gdańska starość. Portret socjologiczny mieszkańców Gdańska w wieku 65+, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk.
Google Scholar

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 940/2011/UE z dnia 14 września 2011 r. w sprawie Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (2012), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 246, 23.09.2011.
Google Scholar

Gajewska G. (2004), Pedagogika opiekuńcza i jej metodyka, PEKW Gaja, Zielona Góra.
Google Scholar

Gibson M. J., Gregory S. R., Pandya S. M. (2003), Long‑term care in developed nations: a brief overview, Working papers 2003–13, AARP Public Policy Institute, Washington.
Google Scholar

Harper S. (2014), Economic and social implications of aging societies, „Science”, t. 346(6209), s. 587–591, http://doi.org/10.1126/science.1254405
Google Scholar

Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto im jej udziela? (2019), Komunikat z badań nr 116, CBOS, Warszawa.
Google Scholar

Janowicz A. (2014), Rola opiekunów nieformalnych w opiece u kresu życia. Przyczynek do badań w ramach projektu European Palliative Care Academy (EUPCA), „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, t. 4(2), s. 161–167.
Google Scholar

Jurek Ł. (2012), Ekonomia starzejącego się społeczeństwa, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Krzyszkowski J. (2013), Pomoc społeczna wobec starzenia się społeczeństwa polskiego, „Przegląd Socjologiczny”, t. 62(2), s. 9–31.
Google Scholar

Muszyński H. (2008), Opieka w systemie pojęć, [w:] E. Jundziłł, R. Pawłowska (red.), Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk, s. 89–106.
Google Scholar

Nagarajan N. R., Teixeira A. A.C., Silva S. T. (2016), The impact of an ageing population on economic growth: an exploratory review of the main mechanisms, „Analise Social”, t. 218, LI(1), s. 4–35.
Google Scholar

Opiekunowie rodzinni osób starszych – problemy, potrzeby, wyzwania dla polityki społecznej. Raport z badania (2015), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, Kraków.
Google Scholar

Program „Opieka 75+” (2018), Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Racław M., Rosochacka‑Gmitrzak M., Sobiesiak P., Zalewska J. (2011), Zakończenie – wnioski i rekomendacje, [w:] M. Racław (red.), Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 287–299.
Google Scholar

Richert‑Kaźmierska A. (2017a), Portret mieszkańców gminy Kolbudy w wieku 60 lat i więcej. Raport z badania, Gmina Kolbudy, Kolbudy.
Google Scholar

Richert‑Kaźmierska A. (2017b), Teleopieka domowa w systemie opieki nad osobami starszymi – doświadczenia gmin województwa pomorskiego, „Studia Biura Analiz Sejmowych”, t. 2, nr 50, s. 169–189.
Google Scholar

Richert‑Kaźmierska A. (2018), Starzenie się ludności – perspektywa lokalna, „Humanities and Social Sciences”, t. XXIII, nr 25(2), s. 195–211.
Google Scholar

Richert‑Kaźmierska A. (2019), Polityka państwa wobec starzenia się ludności, CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar

Richert‑Kaźmierska A., Lechman E., Necel H. (2015), Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla pomorskich gmin. Koncepcja systemu opieki nad osobami starszymi w województwie pomorskim – obszar gmin pozametropolitalnych, Fundacja Promocji Inicjatyw Europejskich, Gdańsk.
Google Scholar

Riedel M., Kraus M. (2011), Informal care provision in Europe: regulation and profile of providers, ENEPRI Research Report nr 96.
Google Scholar

Stan faktyczny i perspektywy rozwoju opieki długoterminowej w Polsce (2012), Ministerstwo Zdrowia, Warszawa, http://oipip.opole.pl/wp-content/uploads/2014/04/pod_strategia.pdf (dostęp: 12.01.2018).
Google Scholar

Sytuacja materialna i dochodowa gospodarstw domowych emerytów i rencistów oraz gospodarstw domowych mających w swoim składzie osoby starsze w wieku 60 lat lub więcej w 2016 r. (W świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych) (2017), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

Szatur‑Jaworska B. (2016a), Polityka społeczna wobec starzenia się ludności. Propozycja konceptualizacji pojęcia, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, t. 4, nr 9, s. 7–27, https://www.researchgate.net/publication/311863923_Polityka_spoleczna_wobec_starzenia_sie_ludnosci_‑_propozycja_konceptualizacji_pojecia (dostęp: 12.01.2018).
Google Scholar

Szatur‑Jaworska B. (2016b), System wsparcia społecznego osób starszych w Polsce, [w:] B. Szatur‑Jaworska, P. Błędowski (red.), System wsparcia osób starszych w miejscu zamieszkania. Przegląd sytuacji. Propozycja modelu, Raport Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa, s. 65–108.
Google Scholar

Szweda‑Lewandowska Z. (2014), Modele opieki nad osobami niesamodzielnymi, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 197, s. 215–224.
Google Scholar

Towards carer‑friendly societies, https://eurocarers.org/country‑profiles/poland/ (dostęp: 5.03.2020).
Google Scholar

Uchwała nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność.
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593).
Google Scholar

Zalewska J. (2011), Szufladkowanie nie jest dobre. Ludzie starsi nie mogą żyć we własnym getcie. Wzorce działań na rzecz osób starszych w gminie A, [w:] M. Racław (red.), Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar