The 5 September 1939 battle for a bridge connecting Miłkowice and Popów in the light of Polish and German

Authors

  • Tomasz Wójcik Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny; nauczyciel historii, przewodniczący Rady Miejskiej w Uniejowie
  • Jacek Boraś Członek Koła Miłośników Dziejów i Tradycji Regionu w Kawęczynie

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-8403.10.04

Keywords:

Miłkowice, Popów, Second World War, September 1939

Abstract

This article aims to present and evaluate Polish-German fights in the vicinity of a bridge (not existing today) between Miłkowice and Popów, which took place on 5 September 1939. The first part highlights the general situation in the broadly understood place of the battle during the first days of the war, while the second part describes the course of the battle itself, largely as related by its participants, both Polish and German. The authors only add some information that the direct participants did not have, and supplement the relations by describing the fights in the air and the situation of Polish sub-units on the western bank of the river Warta. The last part provides the authors’ conclusions. The article is a result of research conducted by the authors concerning the September 1939 fights in the present districts of Turek and Poddębice. It refers to a text about defending a ford in Uniejów on 6–7 September 1939, published in “Biuletyn Uniejowski”. The authors made use of some previously unknown documents, which allowed them to formulate conclusions different from those presented earlier in literature.

References

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), Relacje: B.I.36.E17 DP – 70 pułk piechoty
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), Relacje: B.I.37.E25 DP – 9 baon strzelców
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), Relacje: B.I.48.A Kresowa Brygada Kawalerii ‒ Sztab
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), Relacje: B.I.48.D Kresowa Brygada Kawalerii – 6 pułk strzelców konnych
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie (PISM), Relacje: B.882 Historia z Kamp. Polskiej od 1.IX do 28.IX.1939 r. 4go Szw. „Zawarciańskiego” 6 P.S.K. – 1. P.KAW. K.O.P., Szkocja, sierpień 1940 roku
Google Scholar

Rosyjsko-niemiecki projekt digitalizacji niemieckich dokumentów w archiwach Federacji Rosyjskiej (Российско-германский проект по оцифровке германских документов в архивах Российской Федерации) https://milkowice.pl.tl https://wwii.germandocsinrussia.org/ [dostęp: 31.05.2021].
Google Scholar

Niemieckie Archiwum Federalne (Bundesarchiv, BArch), RH26-30/1, Kriegstagebuch Nr. 1. 30 Infanterie-Division
Google Scholar

Niemieckie Archiwum Federalne (Bundesarchiv, BArch), RH37/6582, Kriegstagebuch vom Polenfeldzug des M.G. – Bataillon 6 (mot.) u. später Krad SchtzBtl. 40
Google Scholar

Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe (CAW), II.13.12. Materiały z Kampanii Wrześniowej. Zespół akt Armii „Poznań”, Rozkazy i meldunki różne.
Google Scholar

Wojskowe Biuro Historyczne – Centralne Archiwum Wojskowe (CAW), IX.2.3.134, Kolekcja Akt Wojskowego Biura Badań Historycznych, Wojna obronna Polski 1939, 6 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego
Google Scholar

Bauer P., Polak B., Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982.
Google Scholar

Bielski M., Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939, Warszawa 1991.
Google Scholar

Cynk J.B., Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Die Geschichte der II./AR 66, [b.m.w.] 1983.
Google Scholar

Emmerling M., Luftwaffe nad Polską 1939, cz. 1, Jagdflieger, Gdynia 2002.
Google Scholar

Jarno W., Kozłowski W., 10 Dywizja Piechoty w wojnie 1939 roku, Pruszków 2016.
Google Scholar

Kaliński J., Motoryzacja a infrastruktura drogowa w Polsce po 1918 roku, [w:] T. Głowiński, R. Klementowski (red.), Na lądzie, w wodzie i w powietrzu… Z dziejów transportu i komunikacji na ziemiach polskich na przestrzeni wieków, Wrocław 2014, s. 138.
Google Scholar

Kozłowski W., Niedoszła akcja Armii „Poznań” między Prosną a Wartą w 1939 r., „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1981, nr 3, s. 117‒137.
Google Scholar

Kozłowski W., Wojskowe znaczenie ziemi łódzkiej w 1939 r., „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1981, nr 8, s. 93‒107.
Google Scholar

Kutrzeba T, Bitwa nad Bzurą (9‒22 września 1939 r.). Przyczynek do historii kampanii polsko-niemieckiej w obszarze Poznań–Warszawa we wrześniu 1939 r., Warszawa 1957.
Google Scholar

Łydżba Ł., O walce PZL.23B Karaś nad Pęczniewem, „Na Sieradzkich Szlakach” 2012, R. XXVII, nr 3/107, s. 13‒15.
Google Scholar

Majewski M., Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii 1939 roku, Warszawa 2011.
Google Scholar

Molski J., Przez pobojowiska lotniczego Września 1939: Wędrówki z notatnikiem i łopatą, Czerwonak 2015.
Google Scholar

Pionier-Bataillon 30, Geschichte 1936–1945, Pionier-Kameradschaft, Lübeck [b.d.w.].
Google Scholar

Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I, Kampania wrześniowa 1939, cz. 2, Przebieg działań od 1 do 8 września, Londyn 1986.
Google Scholar

Porczyński W., Kronika działań Kresowej Brygady Kawalerii w kampanii wrześniowej 1939 roku, [w:] Boje nad Wartą. 10 Kaniowska Dywizja Piechoty i Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej, t. 1, Opracowania i dokumenty, A. Wesołowski i in. (red.), Warszawa‒Sochaczew‒Zduńska Wola 2021, s. 441.
Google Scholar

Porwit M., Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, cz. I, Plany i ich załamanie się, Warszawa 1969.
Google Scholar

Rezmer W., Armia „Poznań” 1939, Warszawa 1992.
Google Scholar

Rómmel J., Za honor i Ojczyznę. Wspomnienia dowódcy Armii „Łódź” i „Warszawa”, Warszawa 1991.
Google Scholar

Sawicka-Miszewska D., Sawicki L., Sawicki R., Tadeusz Sawicki (1912–1939) – lotnik poległy na ziemi szadkowskiej. Wspomnienie rodziny, „Biuletyn Szadkowski” 2017, t. 17, s. 135‒148. https://doi.org/10.18778/1643-0700.17.09
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.17.09

Siła-Nowicki W., Wspomnienia i dokumenty, t. 1, Wrocław 2002.
Google Scholar

Stulczewski J., RWD‒14B „Czapla” i jego załoga zestrzelona w Górach Prusinowskich we wrześniu 1939 r. – prace eksploracyjne i upamiętnienie, „Biuletyn Szadkowski” 2018, t. 18, s. 79‒90. https://doi.org/10.18778/1643-0700.18.06
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.18.06

Szepietowski K., 60 pułk piechoty na szlaku bojowym Ostrów Wlkp. ‒ Warszawa, [w:] Żołnierze września, Warszawa 1971, s. 116‒117.
Google Scholar

Tym J.S., Działania w rejonie Popowa 5 września 1939 roku, [w:] 6 Pułk Strzelców Konnych, Warszawa 2013, s. 67 i 71.
Google Scholar

Wawrzecki W., Historyczny „Biuletyn Lotniczy” poświęcony pamięci lotników 32 Eskadry Rozpoznawczej poległych 5 września 1939 r. w Wylazłowie koło Pęczniewa, Łódź 2008.
Google Scholar

Wesołowski A. i in. (red.), Boje nad Wartą. 10 Kaniowska Dywizja Piechoty i Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej, t. 1, Opracowania i dokumenty, Warszawa‒Sochaczew‒Zduńska Wola 2021.
Google Scholar

Wójcik T., Skrwawione miasto. Uniejów i jego region w czasie wojny obronnej 1939 roku, „Biuletyn Uniejowski” 2018, t. 7, s. 41‒63. https://doi.org/10.18778/2299-8403.07.04
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.07.04

Wójcik T., Boraś J., Walki Oddziału Wydzielonego ppłk. Mariana Frydrycha z jednostkami 30 Dywizji Piechoty Wehrmachtu o utrzymanie przeprawy mostowej w Uniejowie w dn. 6–7 września 1939 roku, „Biuletyn Uniejowski” 2020, t. 9, s. 23‒57. https://doi.org/10.18778/2299-8403.09.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2299-8403.09.02

Wróblewski J., Armia „Łódź” 1939, Warszawa 1975.
Google Scholar

Die Gliederungeiner Aufklärungs-Abteilung der Wehrmacht, [online] http://lexikon-wehrmacht.de/Gliederungen/AufklAbt/Gliederung.htm [dostęp: 18.04.2021].
Google Scholar

Gliederung und Stellenbesetzung der Wehrmacht, [online] http://gliederungundstellenbesetzung.blogspot.com [dostęp: 31.05.2021].
Google Scholar

Serwis internetowy Heleny Studzińskiej o wsi Miłkowice, [online] https://milkowice.pl.tl/ [dostęp: 20.04.2021].
Google Scholar

Serwis internetowy Komendy Powiatowej Policji w Poddębicach, [online] http://www.poddebice.policja.gov.pl [dostęp: 21.03.2021].
Google Scholar

Published

2021-11-30

How to Cite

Wójcik, T., & Boraś, J. (2021). The 5 September 1939 battle for a bridge connecting Miłkowice and Popów in the light of Polish and German. Biuletyn Uniejowski, 10, 97–148. https://doi.org/10.18778/2299-8403.10.04

Issue

Section

Articles