Ubóstwo w wybranych krajach Europy. Analiza przestrzenno-czasowa w latach 2003–2020

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1508-2008.26.22

Słowa kluczowe:

ubóstwo, deprywacja, podobieństwo przestrzenne, zmiany strukturalne

Abstrakt

Problem ubóstwa, zarówno w teorii, jak i w praktyce, nabrał nowego znaczenia m.in. wraz z początkiem transformacji wybranych gospodarek europejskich z centralnie planowanej do gospodarki rynkowej. Transformacja systemowa i towarzyszące jej zmiany własnościowe wywołały zmiany w rozkładzie dochodów, co wpłynęło na wzrost rozwarstwienia społeczeństwa pod względem sytuacji materialnej i pogorszenie warunków życia niektórych grup społecznych. Projektowanie i ocenę programów walki z ubóstwem powinna poprzedzać identyfikacja, kto jest uważany za biednego bądź żyjącego w ubóstwie. Zdefiniowanie ubóstwa to zatem pierwszy i kluczowy krok w pomiarze jego cech, np. jego natężenia, stąd wybór konkretnej definicji zjawiska ma fundamentalne znaczenie dla uzyskanych wyników tego pomiaru.

Celem artykułu jest ocena sytuacji materialnej społeczeństw europejskich w kontekście zmian ubóstwa w ujęciu holistycznym, z uwzględnieniem wszystkich informacji dostępnych w krajowych i międzynarodowych statystykach dotyczących tego problemu. Realizując cel badawczy dla poziomu danych regionalnych, poprzez zastosowanie miary dekompozycji zmian struktury (URi), oszacowano kierunki i natężenie zmian w strukturze ubóstwa rejestrowanego. W dalszej kolejności oceniono, czy przemiany w sferze analizowanego zjawiska pokrywają się czasowo i przestrzennie. Zastosowanie odległości Hellingera (HD) pozwoliło na określenie znaczenia trendów zmian w strukturze ubóstwa, szczególnie w latach pandemii COVID–19, kiedy to w analizowanych regionach NUTS–2 zidentyfikowano wzrost znaczenia poszczególnych składowych strukturalnych ubóstwa. Dla niektórych gospodarek procesy transformacji były także konsekwencją pojawiających się w Europie kryzysów gospodarczych lub ważnych wydarzeń o znaczeniu międzynarodowym, np. sportowych czy przystępowaniu krajów do struktur UE.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

COM, Communication from the Commission (2010), EUROPE 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth, Brussels.
Google Scholar

Dhongde, S., Pattanaik, P.K., Xu, Y. (2019), Well‐Being, Deprivation, and the Great Recession in the US: A Study in A Multidimensional Framework, “Review of Income and Wealth”, 65, pp. S281–S306, https://doi.org/10.1111/roiw.12411
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/roiw.12411

European Commission (2019), Towards a sustainable Europe by 2030. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth, Brussels.
Google Scholar

Hunt, P., Nowak, M., Osmai, S. (2004), Human rights and poverty reduction: A conceptual framework, United Nations, New York–Geneva.
Google Scholar

Jewczak, M., Korczak, K. (2019), The diversity and intensity of poverty in Poland, [in:] M. Papież, S. Śmiech (eds.), The 13th Professor Aleksander Zelias International Conference on Modelling and Forecasting of Socio-Economic Phenomena, Conference Proceedings, C.H. Beck, Warszawa, pp. 97–105.
Google Scholar

Kailath, T. (1967), The divergence and Bhattacharyya distance measures in signal selection, “IEEE Transactions on Communication Technology”, 15 (1), pp. 52–60, https://doi.org/10.1109/TCOM.1967.1089532
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1109/TCOM.1967.1089532

Krzysztofik, R., Dymitrow, M., Grzelak-Kostulska, E., Biegańska, E. (2017), Poverty and social exclusion: An alternative spatial explanation, [in:] K. Rogatka, D. Szymańska (eds.), Poverty and social exclusion: An alternative spatial explanation, “Bulletin of Geography. Socio-economic Series”, 35, pp. 45–64, https://doi.org/10.1515/bog-2017-0004
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/bog-2017-0004

Markowska, M. (2016), Identifying the Importance of Countries in the EU Economy Using a Measure for Structural Changes Decomposition, “Cracow Review of Economics and Management”, 957 (09), pp. 71–87, https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0957.0905
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0957.0905

Myck, M., Najsztub, M., Oczkowska, M. (2015), Measuring social deprivation and social exclusion, [in:] A. Börsch Supan, T. Kneip, H. Litwin, M. Myck, G. Weber (eds.), Ageing in Europe: Supporting policies for an inclusive society, de Gruyter, Berlin, pp. 67–78, https://doi.org/10.1515/9783110444414–008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110444414-008

Saltkjel, T., Malmberg‐Heimonen, I. (2017), Welfare generosity in Europe: A multi‐level study of material deprivation and income poverty among disadvantaged groups, “Social Policy & Administration”, 51 (7), pp. 1287–1310, https://doi.org/10.1111/spol.12217
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/spol.12217

Saunders, P. (2013), Researching poverty: Methods, results and impact, “The Economic and Labour Relations Review”, 24 (2), pp. 205–218, https://doi.org/10.1177/1035304613482652
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1035304613482652

Sen, A. (1976), Poverty: an ordinal approach to measurement, “Econometrica: Journal of the Econometric Society”, 44 (2), pp. 219–231, https://doi.org/10.2307/1912718
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1912718

Sowell, T. (2016), Wealth, Poverty and Politics, Basic Books, New York.
Google Scholar

Spicker, P. (2007), Definitions of poverty: twelve clusters of meaning, [in:] P. Spicker, J.M. Franzoni, S.A. Leguizamón, D. Gordon, T. Pogge (eds.), Poverty: an international glossary, 1, Zed Books, London, pp. 84277–84824.
Google Scholar

Spicker, P. (2012), Why refer to poverty as a proportion of median income?, “Journal of Poverty and Social Justice”, 20 (2), pp. 163–175, https://doi.org/10.1332/175982712X652069
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1332/175982712X652069

Suchecki, B. (ed.) (2010), Ekonometria przestrzenna: metody i modele analizy danych przestrzennych, C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Szarfenberg, R. (2021), Poverty Watch 2021. Monitoring ubóstwa finansowego i polityki społecznej przeciw ubóstwu w Polsce 2021 r., Wspólnota robocza związków organizacji socjalnych WRZOS, Warszawa.
Google Scholar

Tobler, W.R. (1970), A computer movie simulating urban growth in the Detroit region, “Economic Geography”, 46 (1), pp. 234–240, https://doi.org/10.2307/143141
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/143141

Townsend, P. (1987), Deprivation, “Journal of Social Policy”, 16, pp. 125–146, https://doi.org/10.1017/S0047279400020341
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0047279400020341

White, H. (2002), Combining quantitative and qualitative approaches in poverty analysis, “World Development”, 30 (3), pp. 511–522, https://doi.org/10.1016/S0305-750X(01)00114-0
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0305-750X(01)00114-0

Opublikowane

2023-09-29

Jak cytować

Jewczak, M., & Korczak, K. (2023). Ubóstwo w wybranych krajach Europy. Analiza przestrzenno-czasowa w latach 2003–2020. Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, 26(3), 87–105. https://doi.org/10.18778/1508-2008.26.22

Numer

Dział

Artykuły