Uczestnictwo poprzez obrazowanie? Z historii wizualności w praktyce etnograficznej

Anna Niedźwiedź

doi:10.18778/1506-6541.S2024.15

Авторы

Anna Niedźwiedź Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Historyczny, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej https://orcid.org/0000-0002-2299-2288

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.S2024.15

Ключевые слова:

antropologia wizualna, fotografia, Afryka, obraz etnograficzny

Аннотация

W artykule omawiam wybrane przykłady z historii użycia obrazów w praktyce etnograficznej i w antropologicznym dyskursie. Skupiam się na nieoczywistej, wieloznacznej naturze obrazu, którego wytwarzanie można uznać za formę uczestnictwa w kulturze i konkretnej etnograficznej sytuacji. W sposób szczególny skupiam się na obrazowaniu i wykonywaniu fotografii w kontekście kolonialnym w Afryce, przywołując między innymi działalność Kazimierza Zagórskiego. Omawiam również przykłady twórczości wizualnej Edwarda S. Curtisa i Roberta Flaherty’ego w Ameryce Północnej. Historia wizualności etnograficznej dobrze oddaje zmieniające się paradygmaty antropologii. Dziś oglądane obrazy, będące wynikiem etnograficznych praktyk wizualnych doby kolonialnej, podkreślają kreacyjną oraz niestabilną naturę obrazu.

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.

Библиографические ссылки

Bentkowski A., Ostatni aborygeni Europy, „op.cit. Maszyna Interpretacyjna. Pismo Kulturalno-Społeczne” 2005, nr 5.
View in Google Scholar

Burton J.W., Thompson C.W., Nanook and the Kirwinians: Deception, authenticity, and the birth of modern ethnographic representation, „Film History” 2002, R. XIV.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2979/FIL.2002.14.1.74

Egan S., ‘Yet in a Primitive Condition’: Edward S. Curtis’s North American Indian, „American Art” 2006, t. 20, nr 3.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/511095

Gidley M., Pictorialist Elements in Edward S. Curtis’s Photographic Representation of American Indians, „The Yearbook of English Studies” 1994, t. 24.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/3507890

Grimshaw A., The Ethnographer’s Eye: Ways of Seeing in Modern Anthropology, Cambridge–New York 2001.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511817670

Grimshaw A., The Eye in the Door: Anthropology, Film and the Exploration of Interior Space, [w:] Rethinking Visual Anthropology, red. M. Banks, H. Morphy, New Haven–London 1997.
View in Google Scholar

Grąbczewska M.M., W krainie młodych boginek, „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” 2014, R. VII.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2014.7.1094

Grzesiewicz-Sałacińska M., Afryka utrwalona, Tom II. Karty pocztowe Kazimierza Zagórskiego z kolekcji Witolda Grzesiewicza, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Marien M.W., Photography: A Cultural History, London 2006.
View in Google Scholar

Marks D., Ethnography and Ethnographic Film: From Flaherty to Asch and After, „American Anthropologist. New Series” 1995, nr 2.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/aa.1995.97.2.02a00110

MacDougall D., The Corporeal Image: Film, Ethnography, and the Senses, Princeton–Oxford 2006.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781400831562

Niedźwiedź A., Afrykański strój, europejskie tkaniny i katolicka moda w Ghanie, [w:] Wymiary antropologicznego poznawania Afryki. Szkice z badań ostatnich, red. M. Ząbek, Warszawa 2022.
View in Google Scholar

Nowicki W., Dno oka. Eseje o fotografii, Wołowiec 2010.
View in Google Scholar

Pinney Ch., Photography and Anthropology, London 2011.
View in Google Scholar

Rovine V.L., Afican Fashion, Global Style: Histories, Innovations, and Ideas You Can Wear, Bloomington–Indianapolis 2015.
View in Google Scholar

Schneider J., The Topography of the Early History of African Photography, „History of Photography” 2010, t. 34(2).
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/03087290903361498

Sikora S., Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii, Warszawa 2012.
View in Google Scholar

Sontag S., O fotografii, Kraków 2009.
View in Google Scholar

Stanisławska O., Zobaczyć Afrykę, to być oślepionym, „Tygodnik Powszechny”, 18 X 2005, nr 42.
View in Google Scholar

Vokes R., Newbury D., Photography and African Futures. Editorial, „Visual Studies” 2018, t. 33, nr 1.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/1472586X.2018.1424988

Wieczorkiewicz A., Czarna kobieta na białym tle – dyptyk biograficzny, Kraków 2013.
View in Google Scholar

Zeller J., Weiße Blicke – Schwarze Körper. Afrikaner im Spiegel westlicher Alltagskultur. Bilder aus der Sammlugn Peter Weiss, Erfurt 2010.
View in Google Scholar

Coming to Light (2000), reż. A. Makepeace.
View in Google Scholar

Czarna Wenus (2010), reż. A. Kechiche.
View in Google Scholar

Nanook of the North (1922), reż. R. Flaherty.
View in Google Scholar