The Issue of Popular Education in Selected Socio-Cultural Journals of the Kingdom of Poland in the 1905–1918 Period

Joanna Falkowska

doi:10.18778/2450-4491.11.12

Autor

Joanna Falkowska Nicolaus Copernicus University in Toruń https://orcid.org/0000-0002-6895-3014

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.11.12

Słowa kluczowe:

oświata ludu, popularyzacja oświaty, praca oświatowa, czasopisma społeczno-kulturalne, Królestwo Polskie

Abstrakt

Problematyka oświaty ludu na terenach Królestwa Polskiego zaczęła się pojawiać już w latach 1858–1860. Analizując czasopisma społeczno-kulturalne tego okresu, można dostrzec, że pojawiały się na ich łamach artykuły i korespondencje nawołujące społeczeństwo do krzewienia oświaty ludu (zakładania bibliotek, kształcenia nauczycieli szkół ludowych, propagowania zrzeszania się młodzieży, edukacji kobiet itd.). Redaktorzy analizowanych pism, jak i autorzy piszący na ten temat wyrażali przekonanie, że chcąc wprowadzić postęp i pomyślność na wsi, można tego dokonać tylko jedynie przez rozwinięcie szerokiej działalności oświatowej wśród ludu.

Biogram autora

Joanna Falkowska - Nicolaus Copernicus University in Toruń

Falkowska Joanna – pedagog, doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracuje w Katedrze Historii i Teorii Wychowania w Instytucie Nauk Pedagogicznych na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych. Zainteresowania badawcze koncentrują się na zagadnieniach historii myśli pedagogicznej na ziemiach polskich, głównie XIX i początków XX w., biografistyki pedagogicznej, pedeutologii historycznej, źródeł w badaniach historyczno-pedagogicznych, dziejów historii wychowania.

Bibliografia

Belmont L. (1907) Zamknięta Macierz, “Wolne Słowo”, 4: 1–3.
Google Scholar

Biblioteki szkolne, (1907), “Sztandar”, 19: 5–6.
Google Scholar

Biernacka M. (1984) Oświata w rozwoju kulturowym polskiej wsi, Wrocław, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Bojarska S. (1917) Dowód mocy ludowej, “Wyzwolenie”, 18: 191–192.
Google Scholar

Bojarska S. (1918) Sami sobie budują lepszą przyszłość (Wieści z ziemi pułtuskiej), “Wyzwolenie”, 1: 4–5.
Google Scholar

Czytelnik W.A. (1917) Szkoła Ludowa im. Tadeusza Kościuszki, “Wyzwolenie”, 46: 442.
Google Scholar

Do czego pijaństwo doprowadzi. Odstraszające przykłady, (1907), “Dzwonek Częstochowski”, 6 (67): 86–90.
Google Scholar

Domy ludowe i uniwersytety powszechne w Anglii, (1907), “Sztandar”, 20: 15–16.
Google Scholar

E. B. (1907) Listy z nad Prosny (Opieka nad dziatwą), “Sztandar”, 16: 7–8.
Google Scholar

Gębarski S. (1907a) O otruciach, “Dzwonek Częstochowski”, 3 (64): 100–104.
Google Scholar

Gębarski S. (1907b) Pomoc doraźna w przypadkach krwotoku, “Dzwonek Częstochowski”, 2 (63): 90–92.
Google Scholar

Głos z Podola (1907) Przez ochronkę do szkoły, przez ochroniarki do nauczycielek, “Sztandar”, 17: 7–8.
Google Scholar

Huzarski J. (1913) O czem się dziś nie mówi: Niewyzyskane siły, “Polemista”, 12: 15–16.
Google Scholar

Instrukcje dla nauczycieli szkół ludowych (1905), “Ogniwo”, 35: 920.
Google Scholar

Kamieński J. (1910) Nasz język, “Odrodzenie”, 25: 377–379.
Google Scholar

Karczewska W. (1917) Na nowy rok szkolny, “Wyzwolenie”, 37: 371–372.
Google Scholar

Kmiecik Z. (1976) Prasa polska w latach 1864–1918, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kozikowski E. (1917a) Uświadamiajmy lud, “Wyzwolenie”, 9: 102.
Google Scholar

Kozikowski E. (1917b) Walka z ciemnotą, “Wyzwolenie”, 6: 66–67.
Google Scholar

Ludowiec (1918) Ciemnota największy nasz wróg, “Wyzwolenie”, 6: 56–57.
Google Scholar

Lutosławski W. (1910) Wpisy szkolne, “Świat”, 6: 3–5.
Google Scholar

Mańkowski J. (1907) Strzeżmy własnej kultury, “Sztandar”, 21: 1–2.
Google Scholar

Nasiłowski A. (1917) Parę słów w sprawie zdrowia ludu, “Wyzwolenie”, 43: 416.
Google Scholar

Niektóre przyczyny pijaństwa (1905), “Dzwonek Częstochowski”, 6 (48): 122–124.
Google Scholar

Perej St. (1907) Seminarium dla nauczycielek ludowych, “Sztandar”, 7: 6–7.
Google Scholar

Ołdakowski M. (1917) W sprawie Kół młodzieży wiejskiej, “Wyzwolenie”, 51: 481.
Google Scholar

Oświata. (Co się w niej robi a jeszcze robić trzeba) (1907), “Sztandar”, 19: 3.
Google Scholar

Owidzki L. (1917) Do szkół, “Wyzwolenie”, 24: 251.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2973573

Poznański K. (1964) Opinia publiczna Królestwa Polskiego wobec sprawy oświaty ludu w 1861 roku, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 7: 70.
Google Scholar

Przeciszewska M. M. (2015) Tygodnik ilustrowany “Oświata” jako narzędzie formowania “cesarskiego chłopa” w Królestwie Polskim w latach 1900–1905, “Rocznik Biblioteki Narodowej”, XLVI: 197–220.
Google Scholar

Przykład do naśladowania (1907) “Wyzwolenie”, 44: 424–425.
Google Scholar

Rolnik (1907) Partyjność a oświata, “Sztandar”, 26: 3–4.
Google Scholar

Siostra z nad Nidy (1917) Pomyśleć o tym, “Wyzwolenie”, 22: 231–232.
Google Scholar

Smoła J. (1917) Do was druhowie i druhnie, “Wyzwolenie”, 49: 465–466.
Google Scholar

Wasz kolega Sokołowiak z pod Łomży (1917) Sokołowiak do sokołowiaków i młodzieży ziemi łomżyńskiej, “Wyzwolenie”, 28: 290–291.
Google Scholar

Wilczkowski K. (1906) Na Kresach (List z Polesia i Wołynia), “Sztandar”, 14: 4.
Google Scholar

Wołoszyn S. (1998) Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Kielce, Dom Wydawniczy Strzelec.
Google Scholar

Wódka szkodzi zdrowiu i przyśpiesza śmierć, (1905), “Dzwonek Częstochowski”, 3 (45): 105–106.
Google Scholar

Wymowa cyfr (1913), “Wolne Słowo”, 191: 20.
Google Scholar

Zadania szkoły ludowej (1917), “Wyzwolenie”, 19: 199–200.
Google Scholar