Działalność oświatowa Heleny Radlińskiej w świetle „Ruchu Pedagogicznego” (1912–1933)
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.15.08Słowa kluczowe:
Helena Radlińska, działalność oświatowa, nauczyciel, „Ruch Pedagogiczny”, Henryk RowidAbstrakt
Celem prowadzonych badań historyczno-pedagogicznych było ustalenie wspólnej przestrzeni działania Heleny Radlińskiej i jej pokolenia historycznego na początku XX wieku w Krakowie. Pracę oświatową Radlińskiej analizowano w świetle treści zamieszczanych przez nią na łamach „Ruchu Pedagogicznego”, a także informacji o jej działalności publikowanych w tym czasopiśmie. Stwierdzono, że relacje Radlińskiej z osobami z Królestwa Polskiego i Galicji zajmującymi się pedagogiką, psychologią mogły pobudzać nauczycieli w Galicji do podejmowania prób zmiany ich pracy pedagogicznej. Pokolenie Radlińskiej przenosiło na grunt galicyjskiego szkolnictwa posiadaną wiedzę, doświadczenie, umiejętności. Uczestniczyło w procesie tworzenia szkoły na podwalinach nowoczesnej pedagogiki, tworzyło warsztat pracy nauczycielom dostrzegającym potrzebę wprowadzenia zmian.
Bibliografia
Barnaś-Baran E. (2018) Zaangażowanie „Ruchu Pedagogicznego” w popularyzację czytelnictwa książek dla dzieci wśród nauczycieli i rodziców w latach 1912–1939, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 19, s. 47–71.
Google Scholar
Głos w sprawie kursów Baranieckiego (1892), Kraków, W drukarni „Czasu” Franciszka Kluczyckiego i Spółki.
Google Scholar
Sprawozdanie dyrekcyi kursów wyższych dla kobiet im. A. Baranieckiego za rok szkolny 1899/1900, istnienia kursów XXXII, poprzedzone historyą zakładu od r. 1868 (1900), Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Wyższe kursa dla kobiet przy muzeum techniczno-przemysłowym w Krakowie (1892), Kraków, Czcionkami drukarni związkowej.
Google Scholar
Grabowska-Pieńkosz D. (2016) Zapisani w pamięci. Nauczyciele zaboru austriackiego w literaturze pamiętnikarskiej, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-914-8.20
Gumuła T. (2008) Radlińska Helena (1879–1954) pseud. H. Orsza, J. Strumiński w: Słownik biograficzny polskiej historii wychowania, A. Meissner i W. Szulakiewicz (red.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 689–695.
Google Scholar
H. R. [Rowid] (1912) W sprawie zakładania „kółek pedagogicznych” w Ogniskach nauczycielskich, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 18–19.
Google Scholar
H. R. [Rowid] (1912) Zapowiedziana reforma szkół wydziałowych w Galicyi, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 102–103.
Google Scholar
H. R. [Rowid] (1914) Nauka Rzeczy Ojczystych, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 59.
Google Scholar
h. r. [Rowid] (1914) Zależność stopnia inteligencyi dzieci od stanowiska społecznego rodziców, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 101–104.
Google Scholar
H. W. [Witkowska] (1922), Międzynarodowy Kongres Wychowania Moralnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 122–126.
Google Scholar
Hempel J. (1914) Praca oświatowa, „Codzienny Kurier Lubelski”, nr 52(157), s. 1.
Google Scholar
Jamrożek W. (2003) Kobiety polskie w ruchu oświatowym Galicji na przełomie XIX i XX wieku w: Działalność kobiet polskich na polu oświaty i nauki, W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk (red.), Poznań, Wydawnictwo Eruditus, s. 27–39.
Google Scholar
Kronika pedagogiczna (1914 a), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 111–112.
Google Scholar
Kronika pedagogiczna (1914 b), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 106–108.
Google Scholar
Kronika pedagogiczna (1918), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 23-24.
Google Scholar
Lepalczyk I. (2001) Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar
Łuczyńska B. (1991) Koło krakowskie TNSW na tle prac Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych 1884–1939, Kraków, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Marynowicz-Hetka E., Granosik M., Wolska-Prylińska D. (2007) Przedmowa. Co przedstawia książka, czyli o społecznej funkcji stowarzyszania się w: Badania w pracy socjalnej/społecznej – Przegląd dokonań i perspektywy, E. Marynowicz-Hetka, M. Granosik, D. Wolska-Prylińska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 5–17.
Google Scholar
Meissner A. (2000) Droga Henryka Rowida do „szkoły twórczej” w: Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Podstawowe przejawy i współczesne odniesienia, t. 14, A. Meissner, Cz. Majorek (red.), Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, s. 91–103.
Google Scholar
Myśli Hugona Kołłątaja o podstawach i zadaniach wychowania (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 2, s. 25–28.
Google Scholar
Myśli pedagogiczne wielkiego pedagoga i myśliciela z powodu 200 letniej rocznicy (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 7, s. 129–131.
Google Scholar
Od redakcji (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 1–2.
Google Scholar
Od Redakcji (1933), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 36.
Google Scholar
Od Redakcji (1933/34), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 188.
Google Scholar
Orsza H. (1912a) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 5–9.
Google Scholar
Orsza H. (1912b) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 4, s. 71–75.
Google Scholar
Orsza H. (1912c) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 145–147.
Google Scholar
Orsza H. (1912d) W sprawie książek dla dzieci i młodzieży, „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 192–193.
Google Scholar
Orsza H. (1922) Nauka o Polsce współczesnej, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 105–109.
Google Scholar
O.–R. H. [Radlińska] (1924) W sprawie nauczania historii, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3–4, s. 77–78. 78.
Google Scholar
Orsza-Radlińska H. (1925) Zagadnienie nowych szkół w Polsce, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 181–186.
Google Scholar
Program wakacyjnych kursów uniwersyteckich (1924), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s.142–144.
Google Scholar
Radlińska H. (1933/34) Planowanie pracy wychowawczej na tle środowiska, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 157–168.
Google Scholar
Radlińska H. (1928) Potrzeba badania czytelnictwa młodzieży szkolnej, metoda i program tych badań, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 244–246.
Google Scholar
Rowid H. (1912 a) Rzut oka na rozwój pedologii w Polsce i za granicą, „Ruch Pedagogiczny”, nr 6, s. 108–116.
Google Scholar
Rowid H. (1912b) Ideały naszych uczniów (dokończenie), „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 183–192.
Google Scholar
Rowid H. (1912c) Próby polskiej szkoły nowego typu, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 89–96.
Google Scholar
Rowid H. (1912d) Rzut oka na rozwój pedologii w Polsce i za granicą, „Ruch Pedagogiczny”, nr 6, s. 108–116.
Google Scholar
Rowid H. (1913) Z podróży pedagogicznej. Wrażenia i refleksje, „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 199.
Google Scholar
Rowid H. (1914) Jan Władysław Dawid, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1–2, s. 1–9.
Google Scholar
Rowid H. (1922) Dziesięciolecie „Ruchu Pedagogicznego”, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1–2, s. 1–7.
Google Scholar
Rowid H. (1923) Dziesięciolecie Wakacyjnych Kursów Uniwersyteckich 1913–1923, „Ruch Pedagogiczny”, nr 7–8, s. 175–184.
Google Scholar
Rowid H. (1925) Ustrój szkolnictwa w Polsce, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 251–259.
Google Scholar
Rowid H. (1932) W dwudziestolecie Ruchu Pedagogicznego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 1–7.
Google Scholar
Sroka Ł. T. (2015) Trzy stolice: Lwów, Poznań, Warszawa i priorytety ich władz w XIX wieku, w: Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo w latach 1772–1918, W. Łazuga, D. Szymczak (red.), Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 9–24.
Google Scholar
Stinia M. (2014) Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”.
Google Scholar
Theiss W. (1984) Radlińska, Warszawa, Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
Google Scholar
Uroczyste posiedzenie ku uczczeniu ś.p. J. Wł. Dawida (1914), „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 42–47.
Google Scholar
Wakacyjne Kursy Uniwersyteckie dla nauczycielstwa (1921), „Ruch Pedagogiczny”, nr 6–8, s. 65–70.
Google Scholar
Z ruchu pedagogicznego (1913), „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 211–212.
Google Scholar
Z ruchu pedagogicznego w Polsce i za granicą (1912a), „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 61–64.
Google Scholar
Z ruchu pedagogicznego w Polsce i za granicą (1912b), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 103.
Google Scholar
Żukiewicz A. (2019) Helena Radlińska w walce o Polskę (1914–1918), Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
