Programy resocjalizacyjne realizowane w polskich zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz ich ewaluacja

Résumé

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej scharakteryzowano rodzaje programów resocjalizacyjnych realizowanych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich na terenie całego kraju. Bogactwu pomysłów, wielkiej różnorodności, szeroko realizowanej współpracy ze środowiskiem otwartym nie towarzyszy równie wysoki poziom ewaluacji programów. Autorzy prezentowanych programów, pisząc o efektywności resocjalizacyjnej swoich programów (jej analizie poświęcona jest część druga tekstu), powołują się na następujące jej wskaźniki: nabycie przez wychowanków określonej wiedzy, nowych i przydatnych umiejętności oraz określonych kompetencji społecznych. Odnotowanie tych wskaźników jest dla autorów programów jednoznaczne z uzyskaniem satysfakcjonującego rezultatu w procesie resocjalizacji. Formą rejestracji wskaźników jest w większości przypadków zastosowanie obserwacji niekontrolowanej (niestandaryzowanej). Tylko 9 programów na 59 posiadało formę ewaluacji opartą o narzędzia, które nie są obarczone takimi niedostatkami metodologicznymi, jak obserwacja niekontrolowana i były to: ankieta, test oraz studium indywidualnych przypadków. 9 programów nie posiadało żadnej formy ewaluacji, zaś w 20 zastosowano obserwację żywiołową (potoczną).