Krytycznie o twórczości i twórczo o krytycyzmie – uwarunkowania oraz aplikacje postawy konstruktywnie krytycznej
DOI :
https://doi.org/10.18778/2450-4491.07.05Mots-clés :
myślenie krytyczne, kreatywność, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnejRésumé
Celem artykułu będzie przedstawienie niektórych pytań oraz uwag w odniesieniu do problematyki rozwijania kreatywności, a także prezentacja nieco innego od stereotypowego rozumienia zagadnień krytycyzmu związanego z analizą uwarunkowań i potrzebą aplikacji orientacji konstruktywnie krytycznej. Przedstawione refleksje są wynikiem wieloletnich badań sondażowych i obserwacji nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Zbliżenie podejść związanych z twórczością i krytycyzmem winno zaowocować powstawaniem badań i projektów dotyczących możliwości rozwijania konstruktywnej krytyki i stać się ważnym obszarem rozwoju kreatologii.
Références
Arlin P. K. (1990) Wisdom: the art of problem finding w: Wisdom. Its nature, origins, and development, R. Sternberg (ed.), New York, Cambridge University Press, s. 230 –243.
View in Google Scholar
Bodnar J., Buła A. (2013) Miejsce oraz rola pytań uczniów i nauczycieli w wybranych dyskursach pedagogiki wczesnoszkolnej w: Poznać – zrozumieć – doświadczyć. Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, J. Bodnar, A. Buła (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 93–105.
View in Google Scholar
Buła A., Bodnar J. (2013) Dziecięce pytania w przedszkolnej i szkolnej przestrzeni edukacyjnej. Obecne i nieobecne potencjały w: Poznać – zrozumieć – doświadczyć. Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, J. Bodnar, A. Buła (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 107–127.
View in Google Scholar
Cotrell S. (2005) Critical Thinking Skills. Developing Effective Analysis and Argument, New York, Palgrave Macmillan.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2009) Jak i o co pyta nauczyciel? – determinanty ciekawości poznawczej i postawy badawczej w edukacji w: Edukacyjne zagrożenia i wyzwania młodego pokolenia. Edukacja XXI wieku, t. 18, A. Czajkowska, W. Otwinowski (red.), Poznań, Wydawnictwo WSB, s. 187–196.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2010) Nauczyciel w sytuacji krytyki w: Jakość wobec wyzwań i zagrożeń XXI wieku. Edukacja XXI wieku, N. Majchrzak, A. Zduniak (red.), Poznań, Wydawnictwo WSB, s. 39–54.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2013a) Krytycyzm – wartością czy antywartością edukacji? w: Wartości w teorii i praktyce edukacyjnej, I. Adamek, Z. Szarota, E. Żmijewska (red.), Kraków, Wydawnictwo Naukowe UP, s. 121–129.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2013b) Myślenie krytyczne w kontekstach edukacji wczesnoszkolnej – uwarunkowania nieobecności, Kraków, Wydawnictwo Naukowe UP.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2015) Odkrywanie i wspieranie wartości w procesie dziecięcej twórczości, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 2 (6), s. 61–71.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I. (2017) „Dobry” i „zły” uczeń w przedzałożeniach przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w: Dobro i zło w wychowaniu dziecka, t. 2, Przeciw złu, M. Głażewski i B. Muchacka (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 115–130.
View in Google Scholar
Czaja-Chudyba I., Muchacka B. (2016) Nauczyciele wczesnej edukacji, Kraków, Wydawnictwo Petrus.
View in Google Scholar
Czakon D. (2001) Wzajemne oczekiwania nauczycieli i uczniów, „Edukacja i Dialog”, nr 2 (125).
View in Google Scholar
Dennet D. C. (2017) Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów, tłum. K. Bielecka i M. Miłkowski, Kraków, Copernicus Center.
View in Google Scholar
Friedrich W., Sikora J. (2016) Wspieranie krytycznego myślenia jako cel w edukacji specjalistycznej z zakresu psychologii, „Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Pedagogika”, nr XXV, s. 175–185.
View in Google Scholar
Kwiatkowska H. (2005) Tożsamość nauczycieli, Gdańsk, GWP.
View in Google Scholar
Nęcka E. (1994) TRoP. Twórcze rozwiązywanie problemów, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Nęcka E. (1998) Trening twórczości, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Nęcka E. (1999) Proces twórczy i jego ograniczenia, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Nęcka E. (2001) Psychologia twórczości, Gdańsk, GWP.
View in Google Scholar
Nussbaum M. (2008) Kształcenie dla zysku, kształcenie dla wolności w: Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo, B. D. Gołębniak (red.), Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSW.
View in Google Scholar
Paul R. (1996) Dwie przeciwstawne teorie wiedzy, uczenia się i wykształcenia: dydaktyczna i krytyczna w: Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, B. Elwich, A. Łagodzka (red.), Warszawa, Fundacja Edukacja dla Demokracji.
View in Google Scholar
Paul R., Elder L. (2005) The Nature and Functions of Critical & Creative Thinking, Dillon Beach, CA, The Foundation for Critical Thinking.
View in Google Scholar
Paul R., Binker A. J. A., Weil D. (1995) Critical Thinking Handbook: K-3rd Grades, Santa Rosa, Foundation for Critical Thinking.
View in Google Scholar
Ruggiero V. R. (2003) Neglected Issues in the Field of Critical Thinking w: Critical Thinking and Reasoning. Current Research, Theory, and Practice, D. Fasco (ed.), Cresskill, New Jersey, Hampton Press, Inc.
View in Google Scholar
Starko A. J. (2005) Creativity in the classroom. Schools of Curious Delight, Mahwah, New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
View in Google Scholar
Stasińska M. (1990) Funkcjonowanie szkolne nauczycieli w: Systemowe uwarunkowania funkcjonowania zawodowego nauczycieli w Polsce, E. Nasalska, M. Stasińska (red.), Warszawa, Instytut Socjologii UW.
View in Google Scholar
Szmidt K. J. (2006) Teoretyczne i metodyczne podstawy procesu rozwijania zdolności „myślenia pytajnego” w: Edukacja artystyczna a potencjał twórczy człowieka, W. Limont, K. Nielek-Zawadzka (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Szmidt K. J. (2007) Pedagogika twórczości, Gdańsk, GWP.
View in Google Scholar
Szmidt K. J. (2009) Trening kreatywności, Gliwice, Wydawnictwo Helion.
View in Google Scholar
Szmidt K. J. (2017) Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności, Łódź, Wydawnictwo UŁ.
View in Google Scholar
Środa M. (2012) Rzecz o myśleniu (polemika z prezesem PZU Andrzejem Klesykiem), „Wprost”, nr 19/2012 (1525).
View in Google Scholar
Tyszka T. (1999) Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańsk, GWP.
View in Google Scholar
Wasilewska-Kamińska E. (2016) Myślenie krytyczne jako cel kształcenia, Warszawa, Uniwersytet Warszawski.
View in Google Scholar
Wiechnik R. (2000) Obraz ucznia idealnego w percepcji nauczycieli szkół podstawowych, „Psychologia Rozwojowa. Edukacja dla rozwoju twórczości”, t. 5, nr 3–4, s. 255–266.
View in Google Scholar
Wiechnik R. (2002) Obraz ucznia idealnego w relacji do obrazu ucznia twórczego w percepcji nauczycieli szkół podstawowych w: Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu, K. J. Szmidt, K. T. Piotrowski (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 111–122.
View in Google Scholar
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.