Magister, cura te ipsum

Barbara Klasińska; Aleksandra Klasińska

doi:10.18778/2450-4491.21.13

Autor

Barbara Klasińska Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0002-7017-8766
Aleksandra Klasińska Studentka Uniwersytetu Jagiellońskiego

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.21.13

Słowa kluczowe:

nauczyciel, profesjonalizm pedagogiczny, samokształcenie

Abstrakt

W niniejszym artykule wyłuskana została teza, iż profesjonalizm jest czymś, co nieustannie się kształtuje, co „jest zawsze przed nami, a więc każde samozadowolenie trzeba uznać za przedwczesne” (Witkowski 2018: 135). Wymaga on zatem ustawicznego samorozwoju zawodowego i osobistego oraz „stawania się” nauczycielem, co wzmagają dziś nie tylko liczne, ale i coraz częściej traumatyczne przemiany świata. Nauczyciel musi być otwarty i czuły na nie, przejawiać umiejętności radzenia sobie z niepewnością, dwoistością, ambiwalencją zjawisk i problemów życia. Ma uczyć, jak żyć, jak być, kim być, ku czemu zmierzać. Jakość i skuteczność działań w tym zakresie zapewnić mu może biegłość samokształcenia.

Biogramy autorów

Barbara Klasińska - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Barbara Klasińska – adiunkt w Zakładzie Edukacji Dorosłych Instytutu Pedagogiki UJK w Kielcach, interesuje się dydaktyką szkolną i akademicką, przedmiotem badań czyni także kwestie samokształcenia i samodoskonalenia oraz zainteresowań w całożyciowym rozwoju człowieka. Autorka kilku monografii, w tym Warsztatu pracy oraz nauki studentów pedagogiki (Kielce 2017), współredaktorka książki Uczyć się przez całe życie. Potrzeba czy konieczność (Toruń 2023).

Aleksandra Klasińska - Studentka Uniwersytetu Jagiellońskiego

Aleksandra Klasińska – studentka 2. roku studiów I. stopnia na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński.

Bibliografia

Andrukowicz W. (2014) Dynamiczny profesjonalizm nauczycieli akademickich w: Perspektywy zmian w praktyce kształcenia akademickiego, D. Ciechanowska (red.), Szczecin, Wydawnictwo Oddziału Regionalnego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie „Pedagogium”, s. 157–176.
Google Scholar

Batko R. (2015) Czytanie tekstów w: Metody badawcze w zarządzaniu humanistycznym, M. Kostera (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, s. 109–117.
Google Scholar

Combs A.W., Blume R., Newman A.J., Wass H.L. (1978) The Professional Education of Teachers. A Humanistic Approach to Teacher Preparation, Boston, Allyn and Bacon.
Google Scholar

Czerepaniak-Walczak M. (2012) Ile techne, ile praxis? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3 (59), s. 7–22.
Google Scholar

Dewe B., Ferchhoff W., Scherr A., Stüwe G. (2001) Professionelles soziales Handeln. Soziale Arbeit im Spannungsfeld zwichsen Theorie und Praxis, Weinheim, Juventa.
Google Scholar

Dróżka W. (2002) Odmiany profesjonalizmu nauczyciela a jego kompetencje pedagogiczne w: Nabywanie kompetencji nauczycielskich w toku studiów wyższych, T. Gumuła (red.), Kielce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, s. 61–65.
Google Scholar

Dróżka W. (2008) Generacja wielkiej zmiany. Studium autobiografii średniego pokolenia nauczycieli polskich 2004, Kielce, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego.
Google Scholar

Eder M. (2008) U źródeł aforystyki polskiej. Studium o „Przysłowiach...” Andrzeja Maksymiliana Fredry, Wrocław, Oficyna Wydawnicza ATUT.
Google Scholar

Elliot J. (1991) Action Research for Educational Change. Developing Teachers and Teaching, Philadelphia, Open University Press.
Google Scholar

Evans L. (2014) Professionalism, Professionality and the Development of Education Professional, „British Journal of Educational Studies”, nr 56(1), s. 20–38, https://doi.org/10.1111/j.1467-8527.2007.00392.x.
Google Scholar

Feldman A. (1997) Varieties of Wisdom in Practice of Teachers, „Teaching and Teacher Education”, nr 13 (7), s. 757–773, https://doi.org/10.1016/S0742-051X(97)00021-8.
Google Scholar

Fish D. (1988) Turning Teaching into Learning. TRIST and the Development of Professional Practice, London, West London Press.
Google Scholar

Fish D. (1989) Learning Through Practice in Initial Teacher Training. A Challenge for the Partners, London, Kogan Page.
Google Scholar

Giroux H. (1988) Teachers as Intellectuals. Towards a Critical Pedagogy of Learning, Westport, CT, Bergin & Garvey.
Google Scholar

Gołębniak B. D. (1998) Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność, Toruń–Poznań, Wydawnictwo EDYTOR.
Google Scholar

Gołębniak B. D., Zamorska B. (2014) Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSW.
Google Scholar

Hejnicka-Bezwińska T. (2015) Pedagogika. Podręcznik dla pierwszego stopnia kształcenia na poziomie wyższym, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Hoyle E. (1974) Professionality, Professionalism and the Control of Teaching, „London Educational Review”, nr 3 (2), s. 13–19.
Google Scholar

Hoyle E. (1975) Professionality, Professionalism and Control in Teaching w: Management of Organizations and Individuals, V. Houghton, R. McHugh, C. Morgan (red.), London, Ward Lock Educational in association with Open University Press.
Google Scholar

Jakimiuk B. (2019) Sukcesy zawodowe i profesjonalizm w doświadczeniach nauczycieli, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia”, nr 32(4), s. 117–131, https://doi.org/10.17951/j.2019.32.4.117-131.
Google Scholar

Jaworska M., Witkowski L. (2007) Przeżycie – przebudzenie – przemiana. Inicjacyjne dynamizmy egzystencji ludzkiej w prozie Hermanna Hessego (tropy i kategorie pedagogiczne), Bydgoszcz–Kraków–Szczecin, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Google Scholar

Kaliszewska M., Klasińska B. (2018) Kompetencje hermeneutyczne w teorii i praktyce akademickiej, Kielce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Google Scholar

Kincheloe J. (1993) Towards a Critical Politics of Teacher Thinking. Mapping the Postmodern, Westport, CT, Bergin & Garvey.
Google Scholar

Klasińska B. (2023) Nauczyciel – czuły narrator i tkliwy obserwator. Rozważania snute na kanwie mocnego profesjonalizmu w pedagogice w: Edukacja wczoraj, dziś, jutro, M. Adamowicz, E. Pasterniak-Kobyłecka, A. Famuła-Jurczak (red.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 154–169.
Google Scholar

Kłosińska K. (2004) Słownik przysłów, czyli przysłownik. Pochodzenie, znaczenie, zastosowanie, Warszawa, Wydawnictwo Świat Książki.
Google Scholar

Kozioł-Chrzanowska E. (2014) Antyprzysłowia, memy, antyslogany. Kontrmówienie jako strategia komunikacji, „Socjolingwistyka”, nr 28, s. 49–66.
Google Scholar

Koziołek K. (2020) Nadmiar czytania, niedobór lektury, „Filoteknos”, nr 1, s. 103–107.
Google Scholar

Kwiatkowska H. (2008) Pedeutologia, Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Krzyżanowski J. (red.) (1969) Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych, t. 1, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Madalińska-Michalak J. (2021) Pedeutologia. Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.31338/uw.9788323550105.
Google Scholar

Mizerek H. (1999) Dyskursy współczesnej edukacji nauczycielskiej. Między tradycjonalizmem a ponowoczesnością, Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Google Scholar

Nowak-Dziemianowicz M. (2001) Oblicza nauczyciela, oblicza szkoły, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Potulicka E. (2016) Zmiana koncepcji kształcenia nauczycieli jako podstawa reform edukacji, „Studia Edukacyjne”, nr 38, s. 215–226.
Google Scholar

Schön D. A. (1983) The Reflective Practitioner. How Professionals Think in Action, New York, NY, Basic Books.
Google Scholar

Sikora K. (2016) „Komu Pan Bóg rozum odbiera” – czyli kilka uwag na temat pragmatyki przysłów w: Słowiańska frazeologia gwarowa, M. Rak, K. Sikora (red.), seria Biblioteka LingVariów, t. 23, s. 43–52, Kraków, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Google Scholar

Szempruch J. (2013) Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Szkolak-Stępień A., Ir E. (2024) Edukacja całożyciowa nauczycieli. Trwałość a zmiana, Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Google Scholar

Szpila G. (2003) Krótko o przysłowiu, Kraków, Wydawnictwo Collegium Columbinum.
Google Scholar

Trentowski B. F. (1970) Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, t. 2, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Tripp D. (1996) Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu, tłum. K. Kruszewski, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Whitty G. (2008) Changing Modes of Teacher Professionalism. Traditional, Managerial, Collaborative and Democratic w: Exploring Professionalism, B. Cunningham (red.), London, Institute of Education, University of London, s. 28–49, https://researchspace.bathspa.ac.uk/id/eprint/4850 (dostęp: 17.01.2025).
Google Scholar

Witkowski L. (2010) O dwoistościach autorytetu pracownika socjalnego (w kształceniu profesjonalnym i jako wyzwania praktycznego w: Praca socjalna. Kształcenie – działanie – konteksty, A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 21–44.
Google Scholar

Witkowski L. (2018) Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls” i Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
Google Scholar

Wróblewska W. (2002) Samokształcenie wyzwaniem cywilizacji XXI wieku w: Kreatorzy edukacyjnego dialogu. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Niemcowi – Mistrzowi edukacyjnego dialogu z okazji Jego Jubileuszu, A. Karpińska, (red.), Białystok, Wydawnictwo Trans Humana, s. 247–258.
Google Scholar

Wyżykiewicz-Maksimow R. (2012) Językowy obraz człowieka – charakter i osobowość w paremiologii polskiej, serbskiej i chorwackiej, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar