O niebezpieczeństwach korzystania z urządzeń mobilnych w wychowaniu małych dzieci: wyniki badań i wnioski
DOI :
https://doi.org/10.18778/2450-4491.17.11Mots-clés :
dziecko, aktywność cyfrowa, urządzenia mobilne, rozumowanie małych dzieci, reprezentacje poznawcze (enaktywne, ikoniczne, symboliczne)Résumé
W tekście postawiono tezę, iż udostępnianie urządzeń mobilnych jest szczególnie groźne dla małych dzieci, które nie stworzyły w swoich umysłach zarysów reprezentacji trójwymiarowych obiektów oraz trójwymiarowej przestrzeni, w której funkcjonują. Deformacje w zarysach reprezentacji tworzonych w trakcie oglądania obiektów na ekranie tabletu lub smartfonu trudno naprawić w późniejszym czasie, gdyż następne doświadczenia poznawcze jedynie uzupełniają i wzbogacają posiadane już reprezentacje. By to udowodnić, przytoczono ważniejsze ustalenie zawarte w teorii reprezentacji J. S. Brunera, a następnie wyjaśniono, co sprawia, że niemowlaki i małe dzieci zadziwiająco sprawnie posługują się smartfonami i tabletami. Żeby pokazać niekorzystne różnice w reprezentacjach tworzonych przez dzieci z doświadczeń zgromadzonych w świecie realnych obiektów i świecie wirtualnym, przytoczono wyniki własnych badań, które sygnalizują fatalne skutki stosowania przez dorosłych urządzeń mobilnych w procesie wychowywania małych dzieci. Uzasadniono też konieczność podjęcia poważnych badań, których celem ma być ustalenie dalekosiężnych skutków udostępniania tabletów i smartfonów niemowlakom i małym dzieciom. Pomoże to oswoić wychowawczo i edukacyjnie te wspaniałe urządzenia, a także określić, kiedy i na jak długo można bezpiecznie dla rozwoju umysłowego dziecka udostępnić mu tablet i smartfon.
Références
Affolter F. (1997) Spostrzeganie, rzeczywistość, język, tłum. T. Duliński, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
View in Google Scholar
Bąk A. (2015) Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego, Warszawa, Fundacja Dzieci Niczyje.
View in Google Scholar
Bruner J. S. (1978) Poza dostarczone informacje: studia z psychologii poznania, tłum. B. Mroziak, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
View in Google Scholar
Gruszczyk-Kolczyńska E. (2013) Zgubne skutki zezwalania dzieciom na oglądanie ponad miarę telewizji, korzystania z komputerów i tabletów, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, nr 2(20), s. 7–26.
View in Google Scholar
Gruszczyk-Kolczyńska E. (2017) Tabletowe dzieci. Ile zła wyrządza małym dzieciom tablet reklamowany jako najlepsza zabawka dla twojego dziecka. Ku rozwadze dorosłym, którzy temu ulegają, „Szkoła Specjalna”, nr 5(291), s. 325–334.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.8327
Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E. (2015) Dziecięca matematyka – dwadzieścia lat później. Książka dla rodziców i nauczycieli starszych przedszkolaków, Kraków, Wydawnictwo CEBP.
View in Google Scholar
Piaget J., Inhelder B. (1967) Operacje umysłowe i ich rozwój w: Inteligencja, P. Oleron, J. Piaget, B. Inhelder, P. Grèco (red.), tłum. M. Przetacznikowa, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 143–201.
View in Google Scholar
Szuman S. (1985) Badania nad rozwojem i znaczeniem gestu wskazywania i ruchu rzucania za siebie oraz wykrzykników wskazujących i wyrazów stwierdzających nieobecność dziecka w: S. Szuman, Dzieła wybrane, t. 1, wybór i opracowanie M. Przetacznikowa i G. Makiełło-Jarża, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 183–203.
View in Google Scholar
Zdziarski M. (2015) Telewizor a dziecięca inteligencja. Rozmowa z prof. dr hab. Edytą Gruszczyk-Kolczyńską wykładowcą Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w: Uzależnienia behawioralne u dzieci i młodzieży. Rozmowy z ekspertami, Kraków, Instytut Łukasiewicza.
View in Google Scholar
Skrzypacz J. (2015) Naukowcy ostrzegają: tablet wrogiem dziecka [online:] https://prawy.pl/11222-naukowcy-ostrzegaja-tablet-wrogiem-dziecka/ (dostęp: 30.09.2023).
View in Google Scholar
Rowicka M., Bujalski M. (b.d.) Raport z badania: „Brzdąc w sieci – zjawisko korzystania z urządzeń mobilnych przez dzieci w wieku 0-6 lat”, [online:] https://kcpu.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/brzdac-w-sieci-zjawisko-korzystania-z-urzadzen-mobilnych-przez-dzieci-w-wieku-0-6-lat.pdf (dostęp: 30.09.2023).
View in Google Scholar