Nauki o wychowaniu a pedagogika
Mots-clés :
pedagogika, metapedagogika, metateoria wychowania, nauki o wychowaniu, paradygmat badań, wychowanie, metodologia badań pedagogicznychRésumé
Punktem odniesienia do analizy relacji między naukami o wychowaniu a pedagogiką jest niemiecka pedagogika, gdyż to w tym kraju nauki o wychowaniu stanowią odrębną dziedzinę badań. Odwołuję się do genezy powstania nauki o wychowaniu w krajach niemieckojęzycznych, ale ukazuję ich rozwój i status w Polsce. Proponuję trzy perspektywy poznawcze w polskim podejściu do nauk o wychowaniu, gdzie można je rozwijać w roli: 1) pedagogiki jako nauki o wychowaniu, której przedmiotem badań jest wychowanie człowieka; 2) nauki o wychowaniu, czyli pedagogicznej metanauki albo metateorii wychowania i 3) nauki nauk o wychowaniu, a więc nauki integrującej wyniki badań dyscyplin z różnych obszarów i dziedzin nauki, które czynią przedmiotem swoich badań wychowanie.
Références
Beck U. (2005) Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, przeł. J. Łoziński, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
View in Google Scholar
Benner D. (2008) Edukacja jako kształcenie i kształtowanie. Moralność, kultura, demokracja, religia, przeł. D. Stępkowski SDB, Warszawa, Wydawnictwo UKSW.
View in Google Scholar
Brezinka W. (2007) Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki, przeł. H. Machoń, Kraków, Wydawnictwo WAM.
View in Google Scholar
Brzeziński J. (1978) Elementy metodologii badań psychologicznych, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
View in Google Scholar
Burchill S. (2006) Wstęp, w: S. Burchill i in., Teorie stosunków międzynarodowych, przeł. Paweł Frankowski, Warszawa, Wydawnictwo Książka i Wiedza, s.46-96.
View in Google Scholar
Cichosz M. (2014) Pedagogika społeczna. Zarys problematyki, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Giroux H. A., Witkowski L. (2010) Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Heid H. (2003) Interdyscyplinarność, w: Podstawowe pojęcia pedagogiczne. Agresja-Interdyscyplinarność, D. Lenzen (red.), tłum. J. F. Materne, P. W. Materne, Berlin – Szczecin, Wydawnictwo Mater, s. 301-315.
View in Google Scholar
Hejnicka-Bezwińska T. (1997) Tożsamość pedagogiki. Od ortodoksji ku heterogeniczności, Warszawa, Wydawnictwo 69.
View in Google Scholar
Hermann U. (1996) Pädagogisches Argumentieren und Erziehungswissenschaftliche Forschung: zur Verhältnisbestimmung der beiden Wissens- und Diskursformen ‘Pädagogik’ und ‘Erziehungswissenschaft’, w: Bilanz der Paradigmendiskussion in der Erziehungswissenschaft. Leistungen, Defizite, Grejzen, D. Hoffmann (red.), 2. Auflage, Weinheim, Deutscher Studien Verlag, s. 185-198.
View in Google Scholar
Jaworska-Witkowska M., Kwieciński Z. (2011) Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Kaiser A., Kaiserivá R. (1993) Učebnica pedagogiky. Základné a požadovanévedomosti, tłum. L. Maršalová, Bratislava, SPN.
View in Google Scholar
Kaufmann J. C. (2004) Ego. Socjologia jednostki. Inna wizja człowieka i konstrukcji podmiotu, przeł. K. Wakar, Warszawa, Oficyna Naukowa.
View in Google Scholar
Kościuszko K. (2006), O pluralizmie filozofii – polemika z Lyotardem, w: Pluralizm filozofii. Filozofia wobec pluralizmu, S. Richert (red.), Olsztyn, Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Olsztynie, s. 39-47.
View in Google Scholar
Kowalik S. (2005) O możliwościach stosowania metody eksperymentalnej w pedagogice, „Przegląd Badań Edukacyjnych” nr 1, s. 119-134.
View in Google Scholar
Krause A. (2010) Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Kron F. W. (2012) Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Pojęcia. Procesy. Modele, przeł. E. Cieślik, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
View in Google Scholar
Krüger H., Lenzen D., (1998) Allgemeine Erziehungswissenschaft und andere Teildisziplinen, „Zeitschrift für Erziehungswissenschaft“ Heft 2.
View in Google Scholar
Kunowski S. (1981) Podstawy współczesnej pedagogiki, Łódź, Wydawnictwo Salezjańskie.
View in Google Scholar
Lenzen D. (1989) (red.) Pädagogische Grundbegriffe. Band 1: Agression bis Interdisziplinarität, Reinbek bei Hamburg, Rowohlt Taschenbuch Verlag.
View in Google Scholar
Lenzen D. (1994) Erziehungswissenschaft — Pädagogik, Geschichte, Konzepte, Fachrichtungen, w: Erziehungswissenschaft — Ein Grundkurs, D. Lenzen (red.), Reinbek bei Hamburg, Rowohlt Taschenbuch Verlag, s. 11-41.
View in Google Scholar
Lenzen D. (1999) Orientierung Erziehungswissenschaft. Was sie kann, was sie will, Reinbek bei Hamburg, Rowohlt Taschenbuch Verlag.
View in Google Scholar
Madsen B. K. (1980) Współczesne teorie motywacji. Naukoznawcza analiza porównawcza, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
View in Google Scholar
Marynowicz-Hetka E. (2006) Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. Wykład. Tom 1, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Marzec J. (2002) Dyskurs. Tekst. Narracja. Szkice o kulturze ponowoczesnej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Melosik Z. (1995) Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji, Toruń — Poznań, Wydawnictwo EDYTOR.
View in Google Scholar
Melosik Z. (2007) Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Melosik Z. (2013) Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Milerski B. (2011) Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe ChAT.
View in Google Scholar
Murzyn A. (2004) Johann Herbart i jego miejsce w kontekście pokantowskiej myśli idealistycznej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Nalaskowski S. (2004) Metody badań i diagnozowania edukacji, Toruń, Wydawnictwo Akapit.
View in Google Scholar
Nowak M. (2012) Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa, Lublin, Wydawnictwo KUL.
View in Google Scholar
Oelkers J. (1986) Niemiecka nauka o wychowaniu. Główne prądy i podstawowe koncepcje, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” t. 36, Oddział PAN w Krakowie.
View in Google Scholar
Oleś P. (2010) Interdyscyplinarność — wyzwanie i konieczność, „Rocznik Pedagogiczny” nr 33, s. 41-47.
View in Google Scholar
Palka S. (1987) Kierunki rozwoju pedagogiki i ich metodologiczne konsekwencje, w: Teoretyczne podstawy pedagogiki, S. Palka (red.), Kraków, Wydawnictwo UJ, s 11-24.
View in Google Scholar
Palouš R. (1991) K filosofii výchovy (východiska fundamentální agogiky), Praha, SPN.
View in Google Scholar
Pedagogická Encyklopedie (2009) J. Průcha (red.), Praha, Nakladatelství Portál.
View in Google Scholar
Piotrowski P. (2008) Badania porównawcze w metateoretycznie zorientowanej refleksji nad wychowaniem. Zarys problematyki metodologicznej, w: Prace Naukowe Katedry UNESCO, Olsztyn, Wydawnictwo UMW, s. 69-80.
View in Google Scholar
Piotrowski P. (2012) W poszukiwaniu rozumu pedagogicznego. Wybrane zagadnienia metapedagogiki, Olsztyn, Wydział Nauk Społecznych UWM.
View in Google Scholar
Průcha J., Walterová E., Mareš J. (2009) Pedagogický Slovník. Nové, rozšiřené a aktualizované vydání, Praha, Nakladatelství Portál.
View in Google Scholar
Stępkowski D. (2010) Pedagogika ogólna i religia. (Re)konstrukcja zapomnianego wątku na podstawie teorii Johanna F. Herbarta i Friedricha D. E. Schleiermachera, Warszawa, Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
View in Google Scholar
Suchodolski B. (1970) Trzy pedagogiki, Warszawa, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (1993) Kontrowersje wokół badań porównawczych teorii wychowania, w: Kontestacje pedagogiczne, B. Śliwerski (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 29-49.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (1998) Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (2009) Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia. Klasyfikacje. Badania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (2012) Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Śliwerski B. (2014) Czas na rozwój metapedagogiki, w: Edukacja jutra. Od tradycji do nowoczesności. Aksjologia w edukacji jutra, K. Denek, A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Sosnowiec, Wyższa Szkoła Humanitas, s. 49-74.
View in Google Scholar
Švec Š. i in. (2009) (red.) Metodologie vĕd o výchovĕ. Kvantitativné – scientické a kvalitativnĕ-humanitní přístupy v edukačním výzkumu, Brno, Paido.
View in Google Scholar
Tchorzewski A. de (1995) Pedagogika ogólna czy metapedagogika?, w: Pedagogika ogólna. Tradycja, teraźniejszość, nowe wyzwania. (Materiały pokonferencyjne), T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Bydgoszcz, Wydawnictwo WSP, s. 151-158.
View in Google Scholar
Výkladový Slovník z pedagogiky. 583 vybraných hesel (2012) Z. Kolař i in. (red.), Praha, Nakladatelství Grada Publishing.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2000a) Edukacja i humanistyka. Nowe konteksty humanistyczne dla nowoczesnych nauczycieli, Warszawa, Wydawnictwo IBE.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2000b) Uniwersalizm pogranicza. O semiotyce Michała Bachtina w kontekście edukacji, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2009) Wyzwania autorytetu (przechadzki krytyczne w poszukiwaniu dyskursu dla teorii), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2010) Tożsamość i zmiana. Epistemologia i rozwojowe profile w edukacji, przedm. Z. Kwieciński, wyd. II zmienione i uzupełnione, Wrocław, Wydawnictwo DSW.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2011) Historie autorytetu wobec kultury i edukacji, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2013) Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
View in Google Scholar
Zaczyński W. P. (1991) O potrzebie teorii w badaniach pedagogicznych i dydaktycznych, „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 3, s. 97-106.
View in Google Scholar
Ziółkowski M. (2006) Teoria socjologiczna początku XXI wieku, w: Współczesne teorie socjologiczne. Tom 1, A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 15-31.
View in Google Scholar
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.
Le site web de la revue, hébergé par l'équipe éditoriale de NOWIS se trouve sur la plate-forme Index Copernicus: 
