Recepcja teorii pedagogicznej Marii Montessori w wychowaniu przedszkolnym w Drugiej Rzeczypospolitej
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.11.09Słowa kluczowe:
teoria pedagogiczna Marii Montessori, wychowanie przedszkolne w Polsce, przedstawicielki edukacji przedszkolnej w okresie międzywojennym, czasopiśmiennictwo pedagogiczneAbstrakt
Nowatorski nurt w pedagogice, określany mianem „nowego wychowania”, który pojawił się w wielu krajach Europy w I połowie XX w., zmierzał do odnowy szkoły, warunków nauki i procesu uczenia się, wyznaczał nową rolę nauczycielowi, akcentował także nowe podejście do dziecka. Jedną z wielu przedstawicieli „nowego wychowania” była Maria Montessori (1870–1952), włoska lekarka i pedagog. Poznaniu teorii pedagogicznej M. Montessori w Polsce służyły publikacje książkowe jej autorstwa oraz literatura pedagogiczno-psychologiczna polskich pedagogów, w której nawiązywano do koncepcji wychowania Montessori. Celem artykułu jest ukazanie recepcji teorii pedagogicznej M. Montessori w wychowaniu przedszkolnym w latach 1918–1939.
Bibliografia
Bogdanko A., Kowolik P. (2007) Polskie Towarzystwo Badań nad Dziećmi (powstanie, zadania, funkcje i działalność), “Nauczyciel i Szkoła”, 1–2: 20–32.
Google Scholar
Bogdanowiczowa Z. (1928a) Znaczenie metody Montessori, “Wychowanie Przedszkolne”, 6: 121–124.
Google Scholar
Bogdanowiczowa Z. (1928b) Znaczenie metody Montessori, “Wychowanie Przedszkolne”, 7/8: 145–149.
Google Scholar
Cicimirska N. (1928) Moja ochronka. Podręcznik metodyczny. Zbiór pogadanek i pieśni, Lwów–Warszawa, Nakładem Księgarni Gubrynowicza i Syna.
Google Scholar
Czerwiński S. (1929/1930) Ramy programowe nauczania w państwowych seminariach ochroniarskich, “Zagadnienia Przedszkolne”, 9: 6–10.
Google Scholar
Ćwiczenie zmysłów (1925a) “Wychowanie Przedszkolne”, 10: 29–30.
Google Scholar
Ćwiczenie zmysłów (1925b) “Wychowanie Przedszkolne”, 11–12: 39.
Google Scholar
Darewska A. M. (1925) O ćwiczeniu zmysłów, “Wychowanie Przedszkolne”, 8–9: 24–25.
Google Scholar
Drynda D. (2000) Geneza Nowego Wychowania w Polsce in: Galicja i jej dziedzictwo, vol. 14, Cz. Majorek, A. Meissner (eds.), Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej: 36.
Google Scholar
Gawin M. (2014) Bilet do nowoczesności. O kulturze polskiej w XIX/XX wieku, Warszawa, Teologia Polityczna.
Google Scholar
Gustowiczówna A. (1918) System wychowawczy Dr Maryi Montessori, “Czasopismo Pedagogiczne”, 1–3: 176–212.
Google Scholar
Guz S. (ed.) (1994) Metoda Marii Montessori. Historia i współczesność, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar
Hessen S. (1935/1936) Pedagogika M. Montessori i jej losy, “Przedszkole”, 3–5.
Google Scholar
Hessen S. (1997a) O sprzecznościach i jedności wychowania, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Google Scholar
Hessen S. (1997b) Podstawy pedagogiki, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Google Scholar
Jamrożek W. (2011) Kongresy pedagogiczne w rozwoju myśli i praktyki edukacyjnej w II Rzeczypospolitej in: W kręgu dorobku edukacyjnego II Rzeczypospolitej, K. Jakubiak, T. Maliszewski (eds.), Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”: 15–28.
Google Scholar
Kabzińska Ł. (2002) Dziecko jako przedmiot poszukiwań badawczych w myśli pedagogicznej przełomu XIX/XX wieku in: Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, vol. II, eds. K. Jakubiak, W. Jamrożek, Bydgoszcz, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego: 21–49.
Google Scholar
Korzeniowska W. (2011) Myśl pedagogiczna na przestrzeni wieków. Chronologiczny słownik biograficzny, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Google Scholar
Kupisiewicz Cz. (1984) Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa, PWN.
Google Scholar
Kupisiewicz Cz. (2012) Z dziejów teorii i praktyki wychowania. Podręcznik akademicki, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Google Scholar
Łatacz E. (1995a) Jak wychowywać dzieci? Zarys teorii pedagogicznej Marii Montessori, Warszawa, Pracownia AA.
Google Scholar
Łatacz E. (1995b) Życie i działalność pedagogiczna Marii Montessori po roku 1910, “Acta Universitatis Lodziensis, Folia Paedagogica et Psychologica”, 35: 45–61.
Google Scholar
Łatacz E. (1996) Recepcja teorii pedagogicznej Marii Montessori w Polsce do roku 1939, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Mackiewiczówna N. (1926) Ćwiczenia zmysłów, “Wychowanie Przedszkolne”, 2: 11–12.
Google Scholar
Marciszewska-Posadzowa S. (1924) Z metodyki wychowania przedszkolnego, Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin, Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar
Miąso J. (ed.) (1980) Historia wychowania: wiek XX, t. 1, Warszawa, PWN.
Google Scholar
Międzynarodowy Kongres Nowego Wychowania w Nicei (1932) “Wychowanie Przedszkolne”, 6: 170–173.
Google Scholar
Miksza M. (2010) Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Google Scholar
Montessori M. (2005) Domy Dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak” [publication on the basis of an Italian language copy 1913].
Google Scholar
Montessori M. (2014) Odkrycie dziecka, Łódź, transl. by Aleksandra Pluta, Wydawnictwo Palatum [original published in Italian 1948].
Google Scholar
Od Redakcji (1926) “Wychowanie Przedszkolne”, 1: 1.
Google Scholar
Pawłowska J. (1935/1936a) Z życia przedszkoli. Ankieta w sprawie postępów dzieci szkolnych, które otrzymały wychowanie przedszkolne, “Przedszkole”, 8–9: 198–199.
Google Scholar
Pawłowska J. (1935/1936b) Z życia przedszkoli. Przedszkole i dom, wzajemne oddziaływanie oraz wpływy, Cz. I, “Przedszkole”, 6: 135–138.
Google Scholar
Pawłowska J. (1935/1936c) Z życia przedszkoli. Przedszkole i dom, wzajemne oddziaływanie oraz wpływy, Cz. II, “Przedszkole”, 7: 162–166.
Google Scholar
Pinesowa F. (1931) System wychowawczy dr Marji Montessori, Warszawa, Dom Książki Polskiej.
Google Scholar
Prace samorządu łódzkiego na polu oświaty i kultury (1931) “Dziennik Zarządu Miasta Łodzi”, 35: 668.
Google Scholar
Samsel A. (2003) Wychowanie przedszkolne w latach 1918–1939 (część II), “Wychowanie w Przedszkolu”, 9: 519–523.
Google Scholar
Schätzel I. M. (1919) Idea wychowania przedszkolnego. Casa dei Bambini jako szkółka wszechstronnej pracy dziecka, Lwów, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Google Scholar
Sobczak J. (1998) "Nowe Wychowanie" w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczpospolitej 1918–1939, Bydgoszcz, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Google Scholar
Sosnowska J. (2014) Instytucje wychowania przedszkolnego w wielokulturowej Łodzi w latach 1924–1939. Organizacja, zadania, formy działania, “Wychowanie w Rodzinie”, IX.: 281–306.
Google Scholar
Sosnowska J. (2016a) Janina Pawłowska (1895–1972) i jej koncepcja wychowania oraz opieki nad dziećmi w międzywojennej Łodzi in: Obywatelki na obcasach. Kobiety w życiu publicznym (XIX–XXI w.) Vol. I, U. Kozłowska, T. Sikorski (eds.), A. Wątor, Radzymin–Warszawa, Wydawnictwo von borowiecky: 281–297.
Google Scholar
Sosnowska J. (2016b) Wydawcy polskich czasopism pedagogicznych adresowanych do wychowawczyń przedszkoli i ich rola w popularyzowaniu idei wychowania przedszkolnego w II Rzeczypospolitej in: Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XX i pierwszych latach XXI wieku, I. Michalska i G. Michalski (eds.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 31–55.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-914-8.03
Sośnicki K. (1967) Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Google Scholar
Sprawozdanie z Wystawy “Wychowanie Przedszkolne” (1926), “Wychowanie Przedszkolne”, 5: 11–14.
Google Scholar
Strzemeska J., Weryho M. (1920) Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcznik dla wychowawców, Poznań–Lublin–Łódź, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie.
Google Scholar
Surma B. (2008) Pedagogika Montessori – podstawy teoretyczne i twórcze inspiracje w praktyce, Łódź, Wydawnictwo Palatum.
Google Scholar
Śliwerski B (2006) Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. 1, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Śliwerski B. (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Uklejska M. (1932) Zagadnienie pracy w wychowaniu przedszkolnem, “Wychowanie Przedszkolne”, 1: 1–6.
Google Scholar
Weryho-Radziwiłłowiczowa M. (1931) Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcznik dla wychowawców, Lwów–Warszawa, Wydawnictwo Książnica–Atlas.
Google Scholar
Winiarzowa A. (1918) Pierwsze lata polskiego dziecka, “Ruch Pedagogiczny”, 8–10: 184.
Google Scholar
Wróbel M. (1967) Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1918–1939, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Google Scholar
W. S. (1928) Tydzień Dziecka, “Wychowanie Przedszkolne”, 10: 193–196.
Google Scholar
Żukiewiczowa Z. (1935) Dydaktyka przedszkola, Warszawa, Nasza Księgarnia.
Google Scholar
Żukiewiczowa Z. (1935/1936a) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 5: 103–107.
Google Scholar
Żukiewiczowa Z. (1935/1936b) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 6: 126–131.
Google Scholar
Żukiewiczowa Z. (1935/1936c) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 7: 148–156.
Google Scholar
Żukiewiczowa Z. (1935/1936d) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 8/9: 175–188.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
