Potencjał poradnictwa gerontologicznego
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.21.09Słowa kluczowe:
starzenie się populacji, problemy i potrzeby starszych dorosłych, model poradnictwa gerontologicznegoAbstrakt
Dynamiczne starzenie się Polaków implikuje nowe problemy i konieczności, w tym rozwój poradnictwa senioralnego. Celem podjętych analiz była identyfikacja potrzeb i oczekiwań osób starszych w odniesieniu do poradnictwa, diagnoza stanu poradnictwa senioralnego oraz zaproponowanie modelu poradnictwa gerontologicznego, uwzględniającego aktualne konteksty społeczne. W badaniu realizowanym w paradygmacie interpretatywnym wykorzystałam przegląd literatury oraz przeprowadziłam wywiady eksperckie i swobodne. Diagnoza wskazuje na brak spójnego, interdyscyplinarnego systemu, wspierającego osoby starsze. Wyniki badań dostarczają podstaw do aplikacyjnych działań w kierunku budowy systemu poradnictwa oraz edukacji doradców geragogicznych. W zaproponowanym modelu zakładam integrację poradnictwa z polityką senioralną. W opracowaniu podnoszę postulat profesjonalizacji doradców gerontologicznych i proponuję wstępny opis sylwetki absolwenta studiów akademickich.
Bibliografia
Blando J. (2011) Counseling Older Adults, New York – London, Routledge, Taylor and Francis Groupe.
Google Scholar
Boll T. (2022) Learning and Teaching Geropsychology in: International Handbook of Psychology Learning and Teaching, series: Springer International Handbooks of Education, J. Zumbach, D. Bernstein, S. Narciss, G. Marsico (eds.), Cham, Springer, pp. 1041–1076, https://doi.org/10.1007/978-3-030-28745-0_50.
Google Scholar
Chabior A., Leszczyńska-Rejchert A., Szarota Z. (2021) Uniwersyteckie kształcenie gerontologiczne na kierunku pedagogika, „Exlibris Biblioteka Gerontologii Społecznej”, no. 20(1), pp. 9–24, https://doi.org/10.24917/27199045.201.1.
Google Scholar
Czerniawska O. (1988) Poradnictwo dla osób starszych in: Perspektywy rozwoju teorii i praktyki poradnictwa, M. Jędrzejczak, A. Kargulowa (eds.), Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 13–27.
Google Scholar
Czerniawska O. (1995) Poradnictwo dla osób starszych in: Poradnictwo w okresie transformacji kulturowej, A. Kargulowa (ed.), Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 193–197.
Google Scholar
Czerniawska O. (1996) Nieformalne doradztwo dla ludzi starszych in: Dramaturgia poradnictwa, A. Kargulowa (ed.), Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 59–63.
Google Scholar
Dębska E. (2010) Mentor, coach, facylitator – trzy role doradcy zawodu, “Edukacja Dorosłych”, no. 1(62), pp. 78–89.
Google Scholar
Dębska E. (2020) Profile refleksyjności i typy karier. Perspektywa poradoznawcza, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, https://doi.org/10.31338/uw.9788323546092.
Google Scholar
Dubas E. (2005) Geragogika – dyscyplina pedagogiczna o edukacji w starości i do starości in: Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie, A. Fabiś (ed.), Sosnowiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, pp. 133–142.
Google Scholar
Fabiś A. (2018) Troski egzystencjalne w starości. Podejście geragogiczne, Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Halicki J. (2007) Starzenie się społeczeństwa jako wyzwanie dla andragogiki, “Gerontologia Społeczna”, no 1(2), pp. 17–24.
Google Scholar
Jamshidi S., Hashemi S. (2024) The Scientific Landscape of the Aging-in-Place Literature: A Bibliometric Analysis, “Journal Ageing Longevity”, no. 4, pp. 417–432, https://doi.org/10.3390/jal4040030.
Google Scholar
Kargulowa A. (2005) O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kargulowa A. (2015) Profesor Olgi Czerniawskiej wizja poradnictwa andragogicznego i gerontologicznego in: Oświata dorosłych. Inspiracje i wyzwania, E. Woźnicka (ed.), series Biblioteka Edukacji Dorosłych, vol. 46, Warszawa – Łódź, Wydawnictwo AHE w Łodzi, pp. 47–60.
Google Scholar
Kargulowa A. (2016) Kilka uwag o poradnictwie, “Edukacja Dorosłych”, no. 1(74), pp. 135–150.
Google Scholar
Kargulowa A. (2023) Cztery podejścia w budowaniu poradoznawstwa. Wkład polskich badaczy w tworzenie nowej dziedziny wiedzy, “Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy”, no. 12, pp. 11–37.
Google Scholar
Lifanova T. E., Stakanova M. V., Golenkova O. V., Kyshtymova A. A. (2024) Obrazovatelʹnyj aspekt socialʹno-psikhologicheskogo konsulʹtirovanija v rabote s pozhilymi ljudʹmi [Educational Aspect of Socio-Psychological Counseling in Working with the Elderly], “Uprawlenije obrazowanijem: tieorija i praktika / Education Management Review”, no. 14(1–1), pp. 147–156, https://doi.org/10.25726/g1940-7567-8909-c.
Google Scholar
Malec-Rawiński M., Piasecka-Robak A. (2017) Poradnictwo gerontologiczne w: Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności, vol. 3., A. A. Zych. (ed.), Katowice, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae – Skarb Śląski, pp. 73–77.
Google Scholar
McDonald P. A., Haney M. (1988) Counseling the Older Adult: A Training Manual in Clinical Gerontology, San Francisco, CA, Jossey-Bass Publishers.
Google Scholar
Mieskes H. (1971) Geragogik – ihr Begriff und ihre Aufgaben innerhalb der Gerontologie, ”Aktuelle Gerontologie”, vol. 1, no. 5, pp. 279–283.
Google Scholar
Mois G., Fortuna K. (2020) Visioning the Future of Gerontological Digital Social Work, “Journal of Gerontological Social Work”, no. 63, pp. 412–427, https://doi.org/10.1080/01634372.2020.1772436.
Google Scholar
Muszyński M. (2024) Uczenie się stawania się osobą starą, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, https://doi.org/10.18778/8331-419-8.
Google Scholar
O`Leary E., Barry N. (2013) Poradnictwo dla osób starszych in: Psychoterapia i poradnictwo. Problemy pacjentów. Modele terapeutyczne. Rodzaje interwencji, vol. 2, C. Feltham, I. Horton (eds.), trans. E. Zaremba, Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Piasecka-Robak A. (2018) Wsparcie społeczne i poradnictwo dla seniorów, “Niepełnosprawność”, no. 30, pp. 268–280, https://doi.org/10.4467/25439561.NP.18.030.9868.
Google Scholar
Rizza F. T., Langer N. (2009) The Gerontologist: Counselor and Coach, “Educational Gerontology”, no. 36(1), pp. 46–51, https://doi.org/10.1080/03601270902917836.
Google Scholar
Siarkiewicz E. (2023) Imersja. Wgląd w poradnictwo na łamach Studiów Poradoznawczych/Journal of Counsellogy 2012–2022, “Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy”, no. 12, pp. 38–53, https://doi.org/10.34862/sp.2023.2
Google Scholar
Stead A., Flahive M., Fitzgerald C., Frost M. (2017) Generational Considerations for Counseling Older Adults, “Perspectives of the ASHA Special Interest Groups”, no. 2(15), pp. 42–52, https://doi.org/10.1044/persp2.SIG15.42.
Google Scholar
Szarota Z. (2004) Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Kraków, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Google Scholar
Szarota Z. (2010) Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia, Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar
Szarota Z. (2015) Uczenie się starości, “Edukacja Dorosłych”, no. 1(72), pp. 23–36.
Google Scholar
Szarota Z., Perek-Białas J. (2017) Four Types of Gerontological Education in Poland: the Current Situation and Needs for Future, “Studia Edukacyjne”, no. 46, pp. 207–223, https://doi.org/10.14746/se.2017.46.13.
Google Scholar
Szumigraj M. (2013) O potrzebie zmiany w kształceniu przyszłych doradców, “Dyskursy Młodych Andragogów”, no. 14, pp. 215–227, https://doi.org/10.34768/dma.vi14.193.
Google Scholar
Wojtasik B. (1993) Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa, Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Ehrmann M. (1927) Dezyderata, https://www.fuw.edu.pl/~jziel/dezyderata.html; https://www.desiderata.com (accessed: 7.01.2025).
Google Scholar
Pell G. (2015) Meet the Perennials, https://www.thewhatlist.com/daily/meet-the-perennials (accessed: 10.01.2025).
Google Scholar
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
