Przeszłości fragmentaryczne, czyli... Jak powracają minione krajobrazy? Wybrane przykłady z popularyzacji archeologii

Anna Majewska

doi:10.18778/1733-3180.25.04

Autor

Anna Majewska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych, ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.25.04

Słowa kluczowe:

geografia historyczna, archeologia współczesności, krajobraz dziedzictwa, turystyka historyczna, skansen, odtwórstwo historyczne

Abstrakt

W opracowaniu poddano rozważaniu problematykę, posiadających reprezentacje przestrzennie, formy popularyzowania archeologii i jej dorobku. Na wybranych przykładach dokonano krytycznego omówienia dominujących narracji w popularyzacji archeologii, ze szczególnym uwzględnieniem ich aspektu krajobrazowego, za sprawą włączenia do analizy perspektywy geograficznej (geografii historycznej). Wyróżniono podział na stałe i efemeryczne przestrzenie zachowanych reliktowo i/lub konstruowanych krajobrazów dziedzictwa (heritagescape).

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Badji J., Majewska A., (b.d.), Archeologia współczesności i etnografia. Współpraca, doświadczenia, korzyści – przykład badań na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (w druku).
Google Scholar

Bailey G., 2007, Time perspectives, palimpsests and the archaeology of time, „Journal of Anthropological Archaeology”, 26: 198–223.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaa.2006.08.002

Chlebowska D., 2004, Trwała ruina w Polsce koniecznym świadkiem historycznego krajobrazu, ,,Wiadomości Konserwatorskie”, 16: 76–83.
Google Scholar

Domańska E., 2006, Historie niekonwencjonalne, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Google Scholar

Domańska E., 2008, Problem rzeczy we współczesnej archeologii, [w:] Kowalewski J., Piasek W., Śliwa M. (red.), Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn: 27–60.
Google Scholar

Faracik R., 2000, Zabytki archeologiczne jako obiekty zainteresowania turystycznego na przykładzie Krakowa i okolic, „Prace Geograficzne”, 106: 141–149.
Google Scholar

Garden M.-C.E., 2004, The Heritagescape: Exploring the Phenomenon of the Heritage Site, University of Cambridge (PhD thesis).
Google Scholar

Garden M.-C.E., 2006, The Heritagescape: Looking at Landscapes of the Past, „International Journal of Heritage Studies”, 12 (5): 394–411.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13527250600821621

Golka M., 2009, Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa.
Google Scholar

Graham B., Ashworth G.J., Tunbridge J.E., 2000, A Geography of Heritage, Oxford University Press, New York.
Google Scholar

Hodder I., 2012, Entangled. An Archaeology of the Relationships between Humans and Things, Wiley-Blackwell.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9781118241912

Kaczmarek K., 2010, Turystyka archeologiczna, „Turystyka Kulturowa”, 1: 4–13.
Google Scholar

Kajda K., Pawleta M., Marciniak A., 2017, Archeologia, dziedzictwo archeologiczne i ich społeczne znaczenie w oczach współczesnych Polaków, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, 22: 71–84.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2017.22.04

Kijowska J., Kijowski A., Rączkowski W., 2011, Krajobraz i polityka – wybrane aspekty wpływu decyzji politycznych na zmiany krajobrazu w Polsce, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego. Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych”, 15, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 103–115.
Google Scholar

Kobiałka D., 2018, 100 years later: the dark heritage of the Great War at a prisioner-of-war camp in Czersk, Poland, „Antiquity”, 92 (363): 772–787.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2018.67

Kobiałka D., Kajda K., 2017, Archeologie współczesności jako odpowiedź na kryzys dyscypliny, „Ochrona Zabytków”, 2 (271): 27–45.
Google Scholar

Kołodziejczyk P., 2014, Archeolog w labiryncie popkultury, „Perspektywy Kultury”, 10: 7–24.
Google Scholar

Mocior E., Franczak P., Hibner J., Krąż P., Nowak A., Rechciński M., Tokarczyk N., 2014, Typologia naturalnych krajobrazów efemerycznych w świetle dotychczasowych badań, [w:] Krąż P. (red.), Współczesne problemy i kierunki badawcze geografii. T. 2, Kraków: 77–101.
Google Scholar

Olsen B., 2010, In Defense of Things: Archaeology and the Ontology of Objects (Archaeology in Society), Rowman Altamira, Stanford.
Google Scholar

Pawleta M., 2012, Rekonstrukcje i inscenizacje przeszłości w perspektywie turystyki archeologicznej w Polsce, [w:] Garncarski J. (red.), Skanseny archeologiczne i archeologia eksperymentalna szansą na rozwój turystyki, Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Krosno: 364–387.
Google Scholar

Pawleta M., 2015, Wybrane aspekty społecznego funkcjonowania wytworów wiedzy archeologicznej i archeologii we współczesnej Polsce, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, 20: 373–396.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2015.20.21

Pawleta M., 2016, Przeszłość we współczesności. Studium metodologiczne archeologicznie kreowanej przeszłości w przestrzeni społecznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Wejland A.P., Ławrynowicz O. (red.), 2016, Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, T. 1: Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Google Scholar

Werczyński D., 2011, Archeoturystyka na Dolnym Śląsku. Stan zagospodarowania obiektów i perspektywy rozwoju, [w:] Widawski K. (red.), Turystyka kulturowa na Dolnym Śląsku – wybrane aspekty, T. 2, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 9–32.
Google Scholar

Zalewska A., 2011, Archeologiczny „palimpsest” jako specyficzna postać interakcji teraźniejszości z…, [w:] Marciniak A., Minta-Tworzowska D., Pawleta M. (red.), Współczesne oblicza przeszłości, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań: 115–130.
Google Scholar

Zalewska A., 2014, Prospołeczna, partycypacyjna i „wspólnotowa” archeologia bliskiej przeszłości jako sposób na nadawanie sensu trwaniu (ludzi i rzeczy) oraz jako antidotum na niedostatki wiedzy i trywializację przeszłości, „Studia Humanistyczne AGH”, 13 (2): 19–39.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7494/human.2014.13.2.19

Zalewska A., 2015, Między złem a dobrem kultury. Niematerialne wartości materialnych pozostałości po XX-wiecznych konfliktach, [w:] Kobyliński Z., Wysocki J. (red.), Konserwacja zapobiegawcza środowiska. Dziedzictwo niematerialne i pamięć, Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej, Warszawa: 157–164.
Google Scholar

Zalewska A.I., 2017, Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce, „Ochrona Zabytków”, 2 (271): 47–77.
Google Scholar

Zdziebłowski Sz. (red.), 2014, Cyfrowy Archeolog – podręcznik promocji archeologii w nowych mediach, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie. Materialne pozostałości życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury (1914–2014), www.archeomemory.pl (dostęp: 15.06.2018).
Google Scholar

Miasto i gmina uzdrowiskowa Muszyna: Muszyna.pl, http://muszyna.pl/pl/965/2540/wiesci-muszynskie-wyd-2.html (dostęp: 4.08.2018).
Google Scholar

Na Jurze, http://najurze.uni.lodz.pl/ (dostęp: 3.11.2018).
Google Scholar