Jak zgadzają i nie zgadzają się dzieci. O (nie)równowadze sił i świadomej zgodzie w badaniach z dziećmi

Ewa Maciejewska-Mroczek; Maria Reimann

doi:10.18778/1733-8069.12.4.03

Autor

Ewa Maciejewska-Mroczek Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 Warszawa
Maria Reimann Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.12.4.03

Słowa kluczowe:

świadoma zgoda, dzieci, etyka badań

Abstrakt

Artykuł przedstawia kwestię świadomej zgody w badaniach z dziećmi w perspektywie etyki i metodologii badań. Bazując na własnych badaniach z udziałem dzieci, autorki przedstawiają rozważania na temat wagi takiej zgody, a następnie sposoby, w jakie dzieci mogą wyrazić zgodę lub jej nie udzielić. Udzielenie zgody na badanie przez dzieci zostało przedstawione jako proces, nie jednorazowy akt. Jednocześnie jednak autorki zwracają uwagę na to, że sam moment udzielenia zgody pełni ważną funkcję, wzmacniając pozycję dziecka w badaniu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Ewa Maciejewska-Mroczek - Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 Warszawa

Ewa Maciejewska-Mroczek, doktor socjologii, polonistka i amerykanistka. Pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Kieruje Interdyscyplinarnym Zespołem Badań nad Dzieciństwem. Interesuje się miejscem i rolą dzieci we współczesnej kulturze, a w szczególności tym, jak realizowane jest ich prawo do współtworzenia społeczeństwa. Autorka książki Mrówcza zabawa. Współczesne zabawki a społeczne konstruowanie dziecka.

Maria Reimann - Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Żurawia 4, 00-503 Warszawa

Maria Reimann, antropolożka, pisze doktorat z socjologii na Uniwersytecie im. Goethego we Frankfurcie, jest asystentką naukową w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego oraz członkinią Interdyscyplinarnego Zespołu Badań nad Dzieciństwem UW. W pracy naukowej interesuje się rodziną i bliskimi relacjami.

Bibliografia

Alderson Patricia, Morrow Virginia (2011) The Ethics of Research with Children and Young People: A Practical Handbook. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446268377

Christensen Pia, Prout Alan (2002) Working with Ethical Symmetry in Social Research with Children. „Childhood”, vol. 9, s. 477–497.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0907568202009004007

Dockett Sue, Perry Bob (2011) Researching with Young Children: Seeking Assent. „Child. Ind. Res.”, vol. 4, s. 231–247.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s12187-010-9084-0

Dockett Sue, Einarsdóttir Johanna, Perry Bob (2012) Young Children’s Decisions about Research Participation: Opting Out. „International Journal of Early Years Education”, vol. 20, no. 3, s. 244–256.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09669760.2012.715405

Fluehr-Lobban Carolyn (1994) Informed Consent in Anthropological Research: We Are Not Exempt. „Human Organisation”, vol. 53, no. 1, s. 1–10.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17730/humo.53.1.178jngk9n57vq685

Fluehr-Lobban Carolyn (2000) How Anthropology Should Respond to an Ethical Crisis. „Chronicle of Higher Education”, vol. 47 [dostęp 14 stycznia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://anthroniche.com/darkness_documents/0039.htm
Google Scholar

Gallacher Leslie-Ann, Gallagher Michael (2008) Methodological Immaturity of Research with Children? Thinking Through “Participatory Methods”. „Childhood”, vol. 15, no. 4, s. 499–516.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0907568208091672

Gallagher Michael (2008) „Power Is Not an Evil”. Rethinking Power in Participatory Methods. „Children’s Geographies”, vol. 6, no. 2, s. 137–150.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14733280801963045

Giesbertz Noor, Bredenoord Annelien, van Delden Johannes JM (2014) Clarifying Assent in Pediatric Research. „European Journal of Human Genetics”, vol. 22, s. 266–269.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1038/ejhg.2013.119

Graham Anne, Fitzgerald Robyn Margaret (2010) Progressing Children’s Participation: Exploring the Potential of a Dialogical Turn. „Childhood”, vol. 17, no. 3, s. 343–359.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0907568210369219

Greene Sheila, Hill Malcolm (2005) Researching Children’s Experience: Methods and Methodological Issues [w:] Sheila Greene, Diane Hogan, eds., Researching Children’s Experiences. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: Sage, s. 1–21.
Google Scholar

Hill Malcolm (2005) Ethical Considerations in Researching Children’s Experiences [w:] Sheila Greene, Diane Hogan, eds., Researching Children’s Experiences. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: Sage, s. 61–86.
Google Scholar

Hoonaard Will van den (2001) Is Ethics Review a Moral Panic? „The Canadian Review of Sociology and Anthropology”, vol. 38, no. 1, s. 19–35.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1755-618X.2001.tb00601.x

Israel Marc, Hay Ian (2006) Research Ethics for Social Scientists. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781849209779

James Allison (2007) Giving Voice to Children’s Voices: Practices and Problems, Pitfalls and Potentials. „American Anthropologist”, vol. 109, no. 2, s. 261–272.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/aa.2007.109.2.261

James Allison, Adrian James (2008) Key Concepts in Childhood Studies. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: Sage.
Google Scholar

Konwencja o prawach dziecka (1991) [dostęp 15 stycznia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://brpd.gov.pl/konwencja-o-prawach-dziecka
Google Scholar

Lisek-Michalska Jolanta (2012) Etyczne aspekty badań fokusowych z udziałem dzieci i młodzieży. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 42, s. 33–61.
Google Scholar

Maciejewska-Mroczek Ewa (2015) Po co antropologom zabawa? O zabawowych aspektach badań antropologiczno-kulturowych, „Lud”, t. 99, s. 253–270.
Google Scholar

Punch Samantha (2002) Research with Children. The Same or Different from Research with Adults? „Childhood”, vol. 9, s. 321–341.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0907568202009003005

Reinharz Shulamit (1992) Feminist Methods in Social Research. New York, Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Ruiz-Cesares Mónica, Jennifer Thompson (2016) Obtaining Meaningful Informed Consent: Preliminary Results of a Study to Develop Visual Informed Consent Forms with Children. „Children’s Geographies”, vol. 14, no. 1, s. 35–45.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14733285.2014.971713

Tillman Klaus-Jurgen (2013) Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Przełożyli Grzegorz Bluszcz, Bartek Miracki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Vaele Angela (2005) Creative Methodologies in Participatory Research with Children [w:] Sheila Greene, Diane Hogan, eds., Researching Children’s Experience. Los Angeles, London, New Delhi: SAGE, s. 253–272.
Google Scholar

Waligóra Marcin (2011) Prawo dziecka do odmowy udziału w eksperymencie medycznym [w:] Jan Hartman, Marcin Waligóra, red., Etyczne aspekty decyzji medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer, s. 89–95.
Google Scholar

Waligóra Marcin, Dranseika Vilius, Piasecki Jan (2014) Child’s Assent in Research: Age Threshold or Personalization? „BMC Medical Ethics”, vol. 15, DOI: 10.1186/1472-6939-15-44.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1186/1472-6939-15-44

Walkerdine Valerie (2008) Psychologia rozwojowa i badania dzieciństwa [w:] Mary Jane Kehily, red., Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, przełożył Marek Kościelniak. Kraków: WAM, s. 135–150.
Google Scholar

Warming Hanne (2011) Getting Under Their Skins? Accessing Young Children’s Perspectives Through Ethnographic Fieldwork. „Childhood”, vol. 18, s. 39–53.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0907568210364666

Watkins Joe (2002) Roles, Responsibilities, and Relationships between Anthropologists and Indigenous People in the Anthropological Enterprise [w:] „El Dorado Task Force Papers”, vol. 2. Arlington, VA: American Anthropological Association, s. 64–79 [dostęp 15 stycznia 2016 r.]. Dostępny w Internecie http://www.aaanet.org/edtf/final/vol_two.pdf
Google Scholar

Woodhead Martin, Faulkner Dorothy (2008) Subjects, Objects or Participants? Dilemmas of Psychological Research with Children [w:] Pia Christensen, Allison James, eds., Research with Children: Perspectives and Practices. Abington, New York: Routledge, s. 10–39.
Google Scholar