Etyka wydawnicza

Kolegium redakcyjne „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” jest zobowiązane zapewnić najwyższe standardy etyczne na każdym etapie procedury redakcyjnej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” jest członkiem Committee on Publication Ethics (COPE) od 2019 roku i ściśle przestrzega zasad tej organizacji. Recenzja tekstów prowadzona jest w formacie double blind review. Każdy artykuł sprawdzany jest przez przynajmniej dwóch recenzentów. 

Szczegółowe informacje zawarte są poniżej oraz w sekcjach: Dla autorów i Dla recenzentów. 

Procedura redakcyjna – plan

ksty przyjmowane są do czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” za pośrednictwem strony czasopisma przez platformę OJS (Zob.: Zgłoś artykuł).   

Do przesłanego tekstu wyznaczony zostaje redaktor prowadzący (przypisany w systemie OJS). Ponadto redakcja po lekturze tekstu ocenia, czy nie zachodzą okoliczności łamiące zasady etyczne bądź inne przesłanki powodujące konieczność odmowy przyjęcia tekstu do dalszej procedury.   

Podczas zebrania kolegium redakcyjnego redaktor naczelny wraz z kolegium redakcyjnym omawiają nadesłane teksty, decydują o wdrożeniu dalszej procedury bądź odmowie przyjęcia tekstu. Każdemu tekstowi przypisanych zostaje dwóch recenzentów (recenzja podwójnie ślepa). Prośby o recenzje kierowane są do potencjalnych recenzentów poprzez system OJS, gdzie można śledzić postępy w pracach redakcyjnych. Na platformie OJS prowadzona jest również korespondencja z autorkami i autorami.   

Po otrzymaniu kompletu recenzji redaktor prowadzący, redaktor naczelny i kolegium redakcyjne zapoznają się z ich treścią. W razie otrzymania dwóch recenzji negatywnych tekst zostaje odrzucony. W razie otrzymania jednej recenzji pozytywnej i jednej negatywnej redakcja może zdecydować o powołaniu trzeciego recenzenta.   

Redaktor prowadzący udostępnia autorowi treść recenzji i uwagi recenzentów, a po otrzymaniu poprawionego artykułu redaktor naczelny i kolegium redakcyjne ocenia, czy uwagi recenzentów zostały należycie uwzględnione przez autora artykułu.   

Redaktorzy prowadzący gromadzą zaakceptowane, finalne wersje tekstów, sporządzają ostateczny spis treści, oddają po akceptacji przez redaktora naczelnego całość tomu czasopisma do wydawcy.   

W przygotowanie zeszytów tematycznych mogą brać udział również redaktorzy gościnni, którzy są specjalistami w danym obszarze naukowo badawczym. Współuczestniczą oni w procesie publikacyjnym opiniując złożone do redakcji teksty. Sugerują również zewnętrznych recenzentów, do których mogą być przesłane artykuły.   

Po zakończeniu procesu recenzji redaktor gościnny wraz z redaktorem naczelnym i Redaktorem Prowadzącym sprawdzają czy autor we właściwy sposób uwzględnił sugestie i uwagi zawarte w recenzjach.   

Ostateczną decyzję o publikacji artykułów wybranych do numeru specjalnego podejmuje redaktor naczelny czasopisma w porozumieniu z redaktorem gościnnym i redaktorem prowadzącym.  

Redaktor naczelny i zespół redakcyjny zastrzegają sobie jednak prawo do wycofania artykułu, jeśli wykracza on poza zakres tematyczny czasopisma, nie spełnia definicji artykułu naukowego, zawiera nieprawdziwe informacje lub jeśli autor naruszył zasady etyczne przyjęte przez czasopismo.  

Redaktor naczelny i kolegium redakcyjne dbają o terminowe umieszczenie nowego tomu w bazach referencyjnych i indeksacyjnych.    

Poniższe zasady są zgodne z rekomendacjami COPE

Zasady dotyczące autorów 

  1. Autorzy zgłaszający oryginalne prace do publikacji na łamach czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników i ich znaczenia dla dyscypliny socjologii. Zgłoszenia powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających weryfikację, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych oraz wyników przeprowadzonych badań jest niedopuszczalne i skutkować może wycofaniem tekstu. 
  2. Na łamach „ Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”publikowane są wyłącznie oryginalne teksty naukowe. Autorzy są zatem zobowiązani do zgłaszania oryginalnych treści i w przypadku korzystania z badań i/lub słów innych osób, do stosowania odpowiednich oznaczeń wskazujących na cytowanie. 
  3. Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Równoczesne zgłaszanie tych samych prac do publikacji w wielu czasopismach uznawane jest za nieetyczne i nie będzie akceptowane przez redakcję „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”.
  4. Przez cały czas należy odpowiednio potwierdzać pracę innych. Autorzy tekstów zgłaszanych do czasopisma powinni również cytować publikacje, które miały wpływ na określenie charakteruzgłaszanej pracy.
  5. Zaleca się, by ograniczyć listę autorów lub współautorów wyłącznie do osób, które faktycznie miały znaczący udział w powstaniu projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu oraz interpretacji wyników w zgłoszonej pracy. Autor korespondencyjny jest zobowiązany, by upewnić się, że wszyscy odpowiedni współautorzy (charakteryzowani zgodnie z powyższą definicją) znajdują się na liście autorów manuskryptu. Pozostałe osoby uczestniczące w poszczególnych etapach projektu badawczego powinny zostać wymienione w sekcji podziękowań.
  6. Wszyscy współautorzy powinni przeczytać i zatwierdzić ostateczną wersję pracy oraz wyrazić zgodę na złożenie jej do publikacji w „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”.
  7. Autorzy zgłaszający tekst do publikacji w „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”powinni ujawnić wszelkie finansowe lub inne istotne (handlowe, prawne, zawodowe) konflikty interesów, które mogą mieć wpływ na wyniki prezentowanych badań lub ich interpretację. Należy poinformować w zgłoszeniu o wszystkich źródła wsparcia finansowego projektu. 
  8. Jeśli autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są do niezwłocznego powiadomienia redakcji „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”i współpracy z zespołem redakcyjnym i wydawcą w celu wycofania tekstu bądź skorygowania zaistniałych błędów i publikacji erraty.
  9. W przypadku publikacji wizerunku na zdjęciach osób, które nie są powszechnie znane (pełnienie funkcji publicznych) i które nie zostały przedstawione na tle krajobrazu lub uwiecznione wśród innych osób podczas publicznego wydarzenia, należy uzyskać ich zgodę na rozpowszechnianie wizerunku i przetwarzanie danych osobowych (obowiązek informacyjny RODO).
  10. W przypadku publikacji badań (w tym ankietowych) gromadzących dane osobowe, również dotyczących mediów społecznościowych, wymagane jest ich zatwierdzenie i uzyskanie pozytywnej opinii komisji etycznej przy jednostce, na której afiliowany jest Autor. W przypadku Autorów afiliowanych na Uniwersytecie Łódzkim konieczne jest uzyskanie pozytywnej opinii instytucjonalnej komisji rewizyjnej UŁ jako formy nadzoru w celu ustalenia standardów etyki i sugerowanych formularzy (np. w kontekście pytań wrażliwych). Autorzy powinni przedstawić Zespołowi redakcyjnemu potwierdzenie, że badania zostały przeprowadzone za zgodą ankietowanych a dane zostały pozyskane zgodnie z Rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO)).
  11. W przypadku publikacji wizerunku na zdjęciach osób, które nie są powszechnie znane (pełnienie funkcji publicznych) i które nie zostały przedstawione na tle krajobrazu lub uwiecznione wśród innych osób podczas publicznego wydarzenia, należy uzyskać ich zgodę na rozpowszechnianie wizerunku i przetwarzanie danych osobowych (obowiązek informacyjny RODO)
  12. Zgłaszany artykuł nie narusza praw osób trzecich, w szczególności innych praw autorskich, a wszelkie niezbędne pozwolenia dotyczące wykorzystania materiałów objętych prawami autorskimi zostały uzyskane przez Autora/Autorów i przedłożone do wglądu Zespołu redakcyjnego.
  13. Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do wskazanych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.

Zasady dotyczące członków redakcji

Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 

  1. Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”jest odpowiedzialny za decyzję o tym, które z przysłanych artykułów zostaną skierowane do publikacji oraz ponosi odpowiedzialność za wszystkie treści umieszczane w czasopiśmie
  2. Redaktor, podejmując decyzję o publikacji, może konsultować się z pozostałymi członkami zespołu.
  3. Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”dba o spójność publikowanych materiałów, wyklucza jakiekolwiek naukowe bądź etyczne kompromisy oraz umożliwia publikowanie korekt, errat i sprostowań, gdy zaistnieje taka potrzeba.
  4. Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”powinien oceniać zgłoszenia używając kryteriów merytorycznych bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, obywatelstwo lub filozofię polityczną autora(ów). 
  5. Wszelkie informacje o procedowanym zgłoszeniu nie mogą zostać ujawnione nikomu poza autorem (autorami), recenzentami i potencjalnymi recenzentami, a w wybranych przypadkach członkami redakcji i rady naukowej, a także wydawcą.
  6. Niepublikowane materiały zawarte w przesłanym zgłoszeniu nie mogą być wykorzystywane przez redaktorów we własnych badaniach bez wyraźnej pisemnej zgody autora. 
  7. Zastrzeżone informacje lub pomysły uzyskane w wyniku procesu recenzji muszą być traktowane jako poufne i nie mogą być wykorzystywane dla osobistych korzyści członków zespołu redakcyjnego.
  8. Redaktorzy „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”powinni dążyć do zapewnienia sprawiedliwego i stosownego procesu recenzyjnego. 
  9. Redaktor „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”powinien wycofać się z procesu redakcyjnego w przypadku wystąpienia konfliktu interesów, wynikającego z relacji konkurencyjnych, współpracy lub innych związków z dowolnymi autorami, firmami lub (ewentualnie) instytucjami związanymi ze zgłoszonym artykułem.
  10. Wpływy z reklam, przedruków lub inne korzyści komercyjne nie powinny mieć wpływu na decyzje zespołu redakcyjnego.
  11. Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”zachęca wszystkich zainteresowanych do przesyłania uwag i opinii dotyczących opublikowanego materiału. Osoby zgłaszające uwagi proszone są o udzielenie zespołowi redakcyjnemu pomocy w zarejestrowaniu i udokumentowanie roszczenia (np. manipulacja danymi lub fabrykowanie, recykling tekstu, plagiat, niewłaściwe postępowanie w badaniach). Zawiadomienie powinno zawierać: 
    – szczegółowe informacje o sprawie (kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego), 
    – w przypadku plagiatu i recyklingu tekstów należy podać szczegóły dotyczące odpowiednich tekstów/artykułów. 
  12. Wobec skarg dotyczących złamania standardów etycznych w zgłoszonych pracach lub artykułach opublikowanych w „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”redaktor powinien podjąć stosowne środki zaradcze.Rozważając wycofanie artykułu bądź publikację sprostowania lub erraty zespół redakcyjny będzie kierować się wytycznymi COPE dotyczącymi wycofywania artykułów. 
  13. Zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”powinien strzec integralności opublikowanego materiału, publikując w razie potrzeby stosowne korekty i sprostowania. 
  14. Jeśli konflikt interesów zostanie odkryty po publikacji artykułu, zespół redakcyjny powinien ujawnić wszystkie informacje i podjąć odpowiednie działania, publikując sprostowania oraz stosowne korekty. 
  15. Zespół redakcyjny powinien zbadać i podjąć odpowiednie kroki w każdym przypadku podejrzenia lub domniemania uchybień etycznych w badaniach i publikacjach, jak również w przypadku podejrzenia złamania standardów etycznych w procesie redakcyjnym i recenzyjnym. 
  16. Redaktor zobowiązany jest do poinformowania pozostałych członków zespołu redakcyjnego i rady naukowejo wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub  zwierząt). W takiej sytuacji redaktor zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).
  17. Członkowie redakcji „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, którzy są autorami i/lub współautorami artykułu naukowego zgłoszonego do publikacji, nie mogą uczestniczyć w procesie jego wewnętrznej oraz zewnętrznej recenzji, aby zapobiec konfliktowi interesów.

Zasady dotyczące redaktorów gościnnych

  1. Wybrane zeszyty mogą być redagowane przez redaktorów gościnnych, których do współpracy z czasopismem zaprasza zespół redakcyjny, uwzględniając ich kompetencje oraz obszary zainteresowań naukowych.
  2. Wszystkie zgłoszenia nadzorowane przez redaktorów gościnnych muszą być zgodne z ogólnymi wytycznymi redakcyjnymi i powinny być przesyłane za pośrednictwem platformy redakcyjnej.
  3. Redaktorzy gościnni są odpowiedzialni za wysyłanie zaproszeń do recenzji, zbieranie recenzji do artykułów wybranych do publikacji oraz informowanie redaktora naczelnego i zespołu redakcyjnego o postępach w procesie recenzyjnym.
  4. Po zakończeniu procesu recenzji i uwzględnieniu zaleceń recenzentów przez autorów oraz redaktora gościnnego, artykuły wraz z kompletnymi formularzami recenzji są przekazywane do zespołu redakcyjnego.
  5. Redaktor naczelny oraz redaktorzy prowadzący weryfikują zgodność treści artykułów z profilem tematycznym czasopisma oraz prawidłowość przeprowadzenia procesu recenzyjnego.
  6. Ostateczną decyzję o publikacji artykułów wybranych przez redaktorów gościnnych podejmuje redaktor naczelny czasopisma w porozumieniu z redaktorem gościnnym.
  7. Redaktor naczelny oraz zespół redakcyjny zastrzegają sobie jednak prawo do wycofania artykułu w przypadku, gdy jego treść wykracza poza zakres tematyczny czasopisma, nie spełnia on definicji artykułu naukowego, zawiera nieprawdziwe informacje lub gdy autor naruszył zasady etyczne przyjęte przez czasopismo.
  8. We wszystkich pozostałych kwestiach obowiązują zasady etyki publikacyjnej przyjęte przez Zespół Redakcyjny (zob. powyżej: „Procedura redakcyjna – plan” oraz „Zasady dotyczące członków redakcji”).

 

Zasady dotyczące recenzentów

Proces recenzyjny w czasopiśmie „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” odbywa się w systemie double-blind review. Do każdego tekstu przypisuje się przynajmniej dwóch recenzentów. 

  1. Recenzenci artykułów współpracują z zespołem redakcyjnym i poprzez komunikację prowadzoną w procesie recenzyjnym mogą mieć wpływ ostateczny kształt publikowanych prac.
  2. Jeżeli badacze zaproszeni do zrecenzowania artykułu nie są w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji ze względów merytorycznych, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny, by umożliwić mu jak najszybsze zaproszenie kolejnego recenzenta. 
  3. Recenzenci zobowiązani są, by wszystkie teksty przedłożone do oceny traktować jak materiały poufne. Udostępnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych przez zespół redakcyjny „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”).
  4. Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Uwagi personalne dotyczące autorów są niedopuszczalne. Wszystkie spostrzeżenia i rekomendacje recenzenta powinny zostać rzeczowo uargumentowane.
  5. Recenzenci powinni wskazać publikacje, które istotnie wpłynęły na stan badań w wybranym zakresie tematycznym, ale nie zostały przywołane przez autora ocenianego tekstu. Jeśli w tekście zwarto sformułowania, obserwacje i wnioski podobne do tych, które pojawiały się już w innych pracach, należy wskazać w recenzji adresy bibliograficzne źródeł.
  6. Recenzenci powinni wskazać w ocenie wszelkie istotne podobieństwa do innych prac oraz ocenić, czy w tekście nie wykorzystano elementów cudzego utworu. Recenzent zobowiązany jest zawiadomić redakcję „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”o możliwości popełnienia plagiatu.
  7. Zastrzeżone informacje lub pomysły uzyskane w wyniku procesu recenzji muszą być traktowane jako poufne i nie mogą być wykorzystywane dla osobistych korzyści recenzenta. 
  8. Recenzent powinien wycofać się z procesu recenzyjnego w przypadku wystąpienia konfliktu interesów, wynikającego z relacji konkurencyjnych, współpracy lub innych związków z dowolnymi autorami, firmami lub (ewentualnie) instytucjami związanymi ze zgłoszonym artykułem.
  9. Recenzent zobowiązany jest do poinformowania zespołu redakcyjnego „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” o wszelkich wątpliwościach natury etycznej dotyczących tekstów zgłoszonych do publikacji (brak zgody albo zastrzeżenia komisji etycznej dotyczące ochrony wizerunku, danych osobowych, praw pacjenta lub  zwierząt). W takiej sytuacji zespół redakcyjny zobowiązany jest do tego, aby poprosić autora o dostarczenie odpowiednich zaświadczeń i dokumentów. Gdy odpowiedź jest satysfakcjonująca, możliwe jest wznowienie procesu wydawniczego, zaś w przypadku braku odpowiedzi, bądź w razie jakichkolwiek zastrzeżeń należy wstrzymać procedowanie artykułu, a przypadek złamania standardów etycznych – zgłosić do COPE i/lub osób odpowiedzialnych za nadzór nad badaniami w odpowiedniej instytucji wydającej na nie zgodę. Jeśli sprawa nie zostanie wyjaśniona w ciągu 3–6 miesięcy należy zgłosić ją do kolejnych instytucji (np. rejestru badań medycznych, komisji etycznej, rzecznika dyscyplinarnego uczelni, w której autor jest afiliowany).

Zasady dotyczące wydawcy

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego zobowiązane jest do dokumentowania, archiwizowania i udzielania zespołowi redakcyjnemu wszelkich informacji o skargach w stosunku do „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, redakcji i rady naukowej czasopisma oraz samego Wydawnictwa. Wydawca jest również zobowiązany do poinformowania COPE, o naruszeniach standardów etyki publikacyjnej oraz pozostałych zasad etycznych obowiązujących w Uniwersytecie Łódzkim. 

Źródło: https://publicationethics.org/guidance