Nierówności w zdrowiu w świetle wyników projektu „problem zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne w Polsce. Próba analizy socjomedycznej”

Włodzimierz Piątkowski; Anna Sadowska; Marcin Stanisław Bobiński; Wiesława Bednarek

doi:10.18778/0208-600X.55.09

Authors

Włodzimierz Piątkowski Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Nauk Humanistycznych, Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny
Anna Sadowska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny; Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Nauk Humanistycznych, Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny
Marcin Stanisław Bobiński Uniwersytet Medyczny w Lublinie, I Wydział Lekarski, I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii
Wiesława Bednarek Uniwersytet Medyczny w Lublinie, I Wydział Lekarski, I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.55.09

Keywords:

social inequalities, gynaecological prophylaxis, medical sociology

Abstract

Low attendance of women to free cytology tests under the “Population Program of Prevention and Early Detection of Cervical Cancer” (PPPWWRSM) is an issue that requires an in-depth analysis. The presented project is one of the first representative sociological inquiries concerning this subject. The main goal of the project was to describe and interpret the attitude of women towards preventive smear tests and the diagnosis of the reasons for avoidance/postponement in time of such tests. Because of the complexity of the object of research two kinds of analysis were employed: qualitative and quantitative. 80 free interviews were conducted, the conclusions having been used at the stage of preparing the instrument for quantitative research. Personal interviews (CAPI) were conducted in the autumn of 2014 on the nationwide representative sample of 500 women aged 25–59 years (the population covered by the PPPWWRSM). The result of research is the knowledge about the health behaviors of Polish women and their social determinants. Especially worth noting are different behavior patterns resulting from social-cultural diversity (inter alia age, place of residence, education), which manifest themselves in the use of gynecological care, knowledge about prevention and its sources, and in motivation for undertaking pro-health activities.

References

Cockerham W. C. (2004), Medical Sociology, 9th ed., Pearson, Upper Saddle River.
Google Scholar

Daykin N., Naidoo J. (2005), Feminist Critiques of Health Promotion, [w:] R. Bunton, S. Nettleton, Burrows R. (eds.), The Sociology of Health Promotion. Critical Analyses of Consumption, Lifestyle and Risk, Routledge, London–New York–Paris.
Google Scholar

Estes C. L., Linkins K. W. (2000), Critical Perspective in Health and Aging, [w:] G. L. Albrecht, R. Fitzpatrick, S. C. Scrimshaw (eds.), The Handbook of Social Sciences and Medicine, Sage Publications, London.
Google Scholar

Kempińska-Mirosławska B. (2012), Szczepionka na raka szyjki macicy – skuteczna profilaktyka czy płonne nadzieje na fali medialnego szumu?, [w:] M. Gałuszka, M. Wieczorkowska (red.), Społeczne, kulturowe i polityczne uwarunkowania ryzyka zdrowotnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź, s. 211–237.
Google Scholar

Mumford E. (1983), Medical Sociology. Patients, Providers and Policies, Random House, New York.
Google Scholar

Nettleton S. (2009), The Sociology of Health and Illness, 2nd ed., Polity Press, Cambridge.
Google Scholar

Ostrowska A. (2011), Profilaktyka zdrowotna: interpretacje, definicje sytuacji, racjonalności (przypadek profilaktyki ginekologicznej kobiet), „Studia Socjologiczne”, nr 3 (202), s. 73–94.
Google Scholar

Sowa A. (2011), Społeczne uwarunkowania stanu zdrowia w Polsce, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie”, T. IX, nr 2, s. 28–37.
Google Scholar

Spaczyński M., Nowak-Markwitz E., Januszek-Michalecka L., Karowicz-Bilińska A. (2009), Profil socjalny kobiet i ich udział w Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy w Polsce, „Ginekologia Polska”, nr 80, s. 833–838.
Google Scholar

Synowiec-Piłat M. (2012a), Kampanie społeczne na rzecz pacjentów onkologicznych i ich najbliższych. Główne obszary działania, [w:] M. Synowiec-Piła t, A. Olchowska-Kotala (red.), Socjologia i psychologia dla pacjenta – wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 66–83.
Google Scholar

Synowiec-Piłat M. (2012b), Realizacja idei upodmiotowienia na rzecz zdrowia w kampaniach społecznych dotyczących problematyki onkologicznej, [w:] M. Synowiec-Piłat, A. Olchowska-Kotala (red.), Socjologia i psychologia dla pacjenta – wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 84–105.
Google Scholar