This is an outdated version published on 2024-09-10. Read the most recent version.

Retelling Slavic myths and Polish legends in the works of Witold Jabłoński

Authors

Aleksandra Mikinka Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-6000-8157

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.68.11

Keywords:

Slavic fantasy, Slavic native faith, Witold Jabłoński, fantasy, Perun, Veles

Abstract

The article provides an overview of the profile of Witold Jabłoński, a contemporary Polish writer and translator from Lodz, known to enthusiasts of both historical fantasy and the recently popular genre of Slavic fantasy. The interpretative section is preceded by the writer’s biography, showcasing his lifelong connection to Lodz, where he resides and creates. In the second part of the article, we delve into pagan motifs in the novels from the Slavic Saga series, namely Dary Bogów, Popiel and Wanda, attempting to trace rich intertextual tropes in the re-telling narratives that characterize this author. Jabłoński is mentioned today alongside Andrzej Sapkowski and Andrzej Pilipiuk as one of the most widely read fantasy authors. The fact that Dary Bogów has been adapted into an audiobook on Audioteka.pl, featuring popular actors lending their voices to the characters, is indicative of his popularity. The article analyzes Jabłoński’s novels primarily using intertextual and cultural studies tools, but also draws upon religious studies, anthropology, and comparative religious studies.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Aleksandra Mikinka, Uniwersytet Łódzki

Aleksandra Mikinka, doktor nauk humanistycznych. Od 2018 r. zatrudniona jako adiunkt w grupie pracowników naukowo-badawczych w Zakładzie Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Łódzkiego. Zainteresowania naukowe: rekonstruowanie biografii XIX-wiecznych pisarzy minorum gentium, wpływ religii i filozofii Wschodu (szczególnie hinduizmu) na młodopolską twórczość artystyczną, literatura kobieca, XIX-wieczna literatura dziecięca i dydaktyczna (w tym elementarze dla dzieci) oraz odnajdywanie archetypu Wielkiej Bogini (Magna Mater) w literaturze przełomu XIX i XX wieku.

References

Bajko Marcin, Okrucieństwo ducha w Królu-Duchu Juliusza Słowackiego, „Bibliotekarz Podlaski” 2017, nr 4.
Google Scholar

Berwiński Ryszard, Bogunka na Gople, [w:] R. Berwiński, Powieści wielkopolskie, t. 1, Wrocław 1840, s. 117–126.
Google Scholar

Bodanko Anatol, Życie i działalność naukowa Witelona, „Nauczyciel i Szkoła” 2012, nr 1(51).
Google Scholar

Całek Anita, Retelling w literaturze fantasy: od renarracji do metafikcji, [w:] Tekstowe światy fantastyki, red. M.M. Leś, W. Łaszkiewicz, P. Stasiewicz, Wydawnictwo Prymat, Białystok 2017, s. 45–66.
Google Scholar

Dragan Anna Justyna, Demony kobiece w polskiej prozie fantasy XXI wieku na wybranych przykładach (w kontekście słowackim i czeskim), rozprawa doktorska, Olomouc 2017.
Google Scholar

Gruda Szymon, Inspiracje mitologią nordycką w prozie Neila Gaimana, [w:] Łapacz snów: studia o twórczości Neila Gaimana, red. W. Kostecka, A. Mik, M. Skowera, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2018, s. 209–219.
Google Scholar

Inspiracje ludowe w literaturach słowiańskich XI–XXI wieku, red. I. Rzepnikowska, Wydawnictwo UMK, Toruń 2009.
Google Scholar

Jabłoński Witold, Dary Bogów, Wydawnictwo Genius Greations, Bydgoszcz 2019.
Google Scholar

Jabłoński Witold, Popiel, Wydawnictwo Genius Creations, Bydgoszcz 2020.
Google Scholar

Jabłoński Witold, Wanda, Wydawnictwo Genius Creations, Białystok 2021.
Google Scholar

Jestem z natury poganinem. Wywiad z Witoldem Jabłońskim, „Esencja” 2011, https://esensja.pl/ksiazka/wywiady/tekst.html?id=1643 [dostęp: 24.01.2024]
Google Scholar

Juliusz Słowacki w kontekstach kulturowych dawnych i współczesnych, red. E. Dąbrowska, I. Jokiel, WUO, Opole 2012.
Google Scholar

Kaźmierczyk Zbigniew, Irański dualizm w kosmogonii Słowian – stan badań, [w:] Wiktor Choriew in memoriam, red. A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok 2013.
Google Scholar

Kowalik Artur, Kosmologia dawnych Słowian. Prolegomena do teologii politycznej dawnych Słowian, Wydawnictwo Nomos, Kraków 2004.
Google Scholar

Krzyżanowski Julian, Polska bajka ludowa. II: Bajka magiczna, Wydawnictwo PAN, Warszawa 1947.
Google Scholar

Kurczak Justyna, Historiozofia nadziei. Romantyczne słowianofilstwo polskie, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2000.
Google Scholar

Majewska Renata, Arkadia Północy. Mity Eddaiczne w „Lilli Wenedzie” i „Królu-Duchu” Juliusza Słowackiego, Białystok 2013.
Google Scholar

Maślanka Julian, Literatura a dzieje bajeczne, PWN, Warszawa 1984.
Google Scholar

Mazurkiewicz Adam, Historia, kreacja i opowieść, która je łączy. Sposoby funkcjonowania wątków słowiańskich we współczesnej rodzimej fantasy, „Polonistyka. Innowacje” 2022, nr 16.
Google Scholar

Michalski Maciej, O kilku sposobach przywoływania słowiańskiej przeszłości Polaków w pierwszej połowie XIX wieku, [w:] Oblicza mediewalizmu, red. A. Dąbrówka, M. Michalski, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2013.
Google Scholar

Mikinka Aleksandra, Retelling mitów i legend w słowiańskiej fantastyce, „Ruch Literacki” 2020, R. LXI, z. 5(362).
Google Scholar

Mikinka Aleksandra, Wiedźmy, wojowniczki, opiekunki – bohaterki polskiej „fantastyki słowiańskiej”, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura” 2021, nr 13(3).
Google Scholar

Olszański Tomasz, Tropy słowiańskiej fantasy, „Nowa Fantastyka” 1995, nr 7.
Google Scholar

Retelling: srategie przestrzenne, red. D. Ciesielska, M. Kozyra i A. Łozińska, Wydawnictwo Wielokropek, Kraków 2019.
Google Scholar

Rozum i świat. Herder i filozofia XVIII, XIX i XX wieku, red. M. Heinz, Warszawa 2004.
Google Scholar

Rudaś-Grodzka Monika, Nurt neopogański w romantyzmie polskim i legenda o Wandzie – narodziny romantycznego imaginarium słowiańskiego, [w:] Prawda i ekonomika. Aktualne problemy palnistyki, WTTA, Mińsk 2007, s. 119–129.
Google Scholar

Rudaś-Grodzka Monika, Zerwane więzi, czyli figura Słowianina w powieściach J.I. Kraszewskiego, [w:] Obrazy kultury polskiej w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, red. Barbara Czwórnóg-Jadczak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
Google Scholar

Saja Krystian, Retelling w historiach alternatywnych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” 2021, nr 9, s. 120–138.
Google Scholar

Sapkowski Andrzej, Piróg albo Nie ma złota w Szarych Górach, „Nowa Fantastyka” 1993, nr 5(128).
Google Scholar

Siwiec Magdalena, Legenda o Wandzie i jej romantyczne reinterpretacje. Interferencje polsko-francuskie, „Rocznik Komparatystyczny” 2021, nr 12.
Google Scholar

Skowera Maciej, Postmodernistyczny retelling baśni – garść uwag terminologicznych, „Creatio Fantastica” 2016, nr 53.2, s. 41–56
Google Scholar

Słowiańskaja fantastika. Zbirnik naukowych prac, red. D. Ajdačić, G.F. Semenjuk, O.Ł. Pałamarczuk, S.S. Ermoljenko, Kijów 2016.
Google Scholar

Struzik Anna, Trickster – definicje, stan badań, rekonesans, „Roczniki Humanistyczne” 2013, t. LXI, z. 4, s. 241–251.
Google Scholar

Szulc Kazimierz, Mityczna historia polska i mitologia słowiańska, Wydawnictwo Armoryka, Sandomierz 2014.
Google Scholar

Szyjewski Andrzej, Religa Słowian, Wydawnictwo WAM, Kraków 2003.
Google Scholar

Tomicka Janina, Tomicki Ryszard, Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1975.
Google Scholar

Toporow Vladimir, Wokół rekonstrukcji mitu o jaju kosmicznym (na podstawie baśni rosyjskich), [w:] Semiotyka kultury, red. E. Janus, M.R. Mayenowa, PIW, Warszawa 1977.
Google Scholar

Trocha Bogdan, Renarracje słowiańskich motywów ludowych we współczesnej fantastyce, [w:] Savremena srpska folkloristika, 8, Zbornik radova: Slovenski folklor i kn̂iževna fantastika, red. D. Ajdacić. B. Suvaǰd̂ić, Beograd 2020.
Google Scholar

Trocha Bogdan, Spekulacyjna i diagnostyczna funkcja słowiańskiej fantastyki w perspektywie własnej tradycji, Kn̂iževnaistoriǰa 2016, nr 48(160).
Google Scholar

Turzański Adrian, Wywiad z Witoldem Jabłońskim, https://www.kawerna.pl/biblioteka/wywiady-biblioteka/wywiad-z-witoldem-jablonskim-autorem-slowa-i-miecza-gwiazdy-wenus-gwiazdy-lucyfer-oraz-darow-bogow/ [dostęp: 24.02.2024].
Google Scholar

Witkowska Alina, „Ja, głupi Słowianin”. Antologia, Kraków 1980.
Google Scholar

Witold Adam Jabłoński, Wirtualna Encyklopedia Fantastyki, https://encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=Witold_Jab%C5%82o%C5%84ski [dostęp: 24.02.2024].
Google Scholar

Wywiad z Witoldem Jabłońskim, SlavicBook – książki z motywami słowiańskich wierzeń, https://slavicbook.pl/baba-jaga-popiel-i-sluchowiska-rozmowa-z-witoldem-jablonskim/ [dostęp: 24.02.2024]
Google Scholar

Żukowska Elżbieta, Mityczne struktury słowiańskiej fantasy, [w:] Fantastyczność i cudowność. Wokół źródeł fantasy, red. T. Ratajczak, B. Trocha, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra 2009.
Google Scholar

Żukowska Elżbieta, Typologia polskiego piroga, czyli o fantasy słowiańskiej piętnaście lat później, „Czas Fantastyki” 2008, nr 3.
Google Scholar

Downloads

PDF (Język polski)

Published

2024-09-10

Versions

2024-10-14 (2)
2024-09-10 (1)

How to Cite

Mikinka, A. (2024). Retelling Slavic myths and Polish legends in the works of Witold Jabłoński. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 68(1), 207–223. https://doi.org/10.18778/1505-9057.68.11