Literary and biographical false start? About Gustaw Waliszewski’s letters to Julian Bartoszewicz from 1853–1855 (in the collection of the State Archives in Łódź)

Maria Berkan-Jabłońska

doi:10.18778/1505-9057.64.02

Authors

Maria Berkan-Jabłońska University of Lodz, Institute of Polish Philology and Speech-Language Pathology, Department of the Literature and Tradition of Romanticism, ul. Pomorska 171/173, 91-404 Łódź, Poland https://orcid.org/0000-0002-7137-6094

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.64.02

Keywords:

Julian Bartoszewicz, Gustaw Waliszewski, the Dziennik Warszawski, Warsaw historians, 19th century epistolography

Abstract

This article discusses several aspects of Gustaw Waliszewski’s letters to Julian Bartoszewicz from 1853–1855, which today are part of the Archive of the Bartoszewicz family maintained by the State Archives in Łódź. The letters, spanning 163 sheets, have been studied from several perspectives: (a) biographical, which offers insight into the personality of the young man only just starting his academic career, who dreamt of becoming the “national Thierry”; (b) genetic, which treats the letters as material documenting the creative process associated with historical studies and writing columns for the Dziennik Warszawski periodical, and which described the beginner scholar’s struggles with censorship limitations; and (c) that of press research – related to the broadly discussed in the letters topics of the development of the Dziennik Warszawski, its rivalry with the Gazeta Warszawska, and the fight for influence in the countryside. A series of memoir articles by Julian Bartoszewicz devoted to Waliszewski offer additional context; they complement the whole in the place of the lost set of Bartoszewicz’ responses to Waliszewski.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Maria Berkan-Jabłońska, University of Lodz, Institute of Polish Philology and Speech-Language Pathology, Department of the Literature and Tradition of Romanticism, ul. Pomorska 171/173, 91-404 Łódź, Poland

Maria Berkan-Jabłońska – studies 19th century literature, in particular the history of women writing, the prose of Polish Romanticism, and the Polish Biedermeier period. She is also interested in various topics in biographical writings and the broadly understood popular literature of the 19th century. Personally – enjoys browsing archives and reading crime stories. She is the author of: Wizje sztuki w twórczości Zbigniewa Herberta (2008); Arystokratka i biedermeier. Rzecz o Gabrieli z Güntherów Puzyninie (2015); Weredyczki, sawantki, marzycielki, damy… W kręgu kobiecego romantyzmu (2019); Pod wiatr… Czytanie życia Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej (2021); współredaktorka i redaktorka tomów: Mickiewicz wielu pokoleń twórców, badaczy i czytelników (2008); Przygody romantycznego „Ja”. Idee – strategie twórcze – rezonanse (2012); “Nie-do-czytane. Polski dramat romantyczny”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 1(27), 2015; “Kryminał w XIX wieku, XIX wiek w kryminale”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 4(50), 2018.

References

G.W. [Waliszewski Gustaw], “Korespondencja z Ciechocinka” (1), Dziennik Warszawski 1853, issue 215, pp. 3–4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Dwie szkoły historyczne”, Dziennik Warszawski 1853, issue 144, pp. 3–4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Galia pod Merowingami”, Dziennik Warszawski 1853, issue 307, p. 4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Galia pod Merowingami VII i VIII w.”, Dziennik Warszawski 1854, issue 106, pp. 7–8.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], inc. “Otóż jeszcze fakt jeden…” [Defense of J. Bartoszewicz against the Gazeta Warszawska], Dziennik Warszawski 1855, issue 36, pp. 1–2.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1854, issue 96, pp. 3–4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1854, issue 97, pp. 3–4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1854, issue 152, pp. 5–6.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1854, issue 287, p. 4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1855, issue 30, pp. 4–5,
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Korespondencje z powiatu włocławskiego”, Dziennik Warszawski 1855, issue 135, p. 4.
Google Scholar

[Waliszewski Gustaw], “Stosunek obyczajowy Swewów do Franków”, Dziennik Warszawski 1855, issue 70, p. 1.
Google Scholar

Waliszewski Gustaw, “Tradycja i przesąd”, Dziennik Warszawski 1855, issue 66, pp. 1–2.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 181, pp. 3–4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 182, p. 4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 183, p. 4
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 184, p. 4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 191, pp. 3–4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 192, p. 4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 193, p. 4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 194, pp. 3–4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 197, pp. 3–4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 206, p. 3.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 207, pp. 3–4.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 208, pp. 2–3.
Google Scholar

Bartoszewicz Julian, “Gustaw Waliszewski”, Dziennik Warszawski 1855, issue 209, p. 3.
Google Scholar

Berkan-Jabłońska Maria, “Wokół listu Józefy ze Śmigielskich Dobieszewskiej (1820–1899) do Juliana Bartoszewicza (1821–1870) z roku 1856. Kilka uwag z dziejów dziewiętnastowiecznej emancypacji”, Ruch Literacki 2013, issue 6, pp. 701–715. https://doi.org/10.2478/v10273-012-0095-y
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/v10273-012-0095-y

Florczak Ilona, “Julian Bartoszewicz jako współpracownik Biblioteki Warszawskiej”, Rocznik Łódzki 2014, vol. 61, pp. 105–117.
Google Scholar

Florczak Ilona, “Nauczyciel w służbie państwowej. Między poczuciem obowiązku a własnymi aspiracjami. Przypadek Juliana Bartoszewicza (1821–1870),” [in:] Między irredentą a kolaboracją. Ugoda, legalizm, lojalizm. „Dusza urzędnika” – ludzie i ich kariery, A. Szmyt (ed.), Olsztyn 2015, pp. 51–65.
Google Scholar

Florczak Iwona, “Dokumenty dotyczące miast i województw w Archiwum rodziny Bartoszewiczów: próba charakterystyki”, Przegląd Nauk Historycznych 2013, issue 12/2, pp. 221–235.
Google Scholar

Florczak Iwona, “Z listów Zygmunta Glogera do Juliana Bartoszewicza”, Przegląd Nauk Historycznych 2016, Year 15, issue 1, pp. 277–295. https://doi.org/10.18778/1644-857X.15.01.11
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.15.01.11

Florczak Iwona, “Źródła do dziejów Podlasia w Archiwum rodziny Bartoszewiczów”, Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej 2015, vol. 15, pp. 161–176. https://doi.org/10.18778/2080-8313.15.10
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.15.10

Gloger Zygmunt, “Julian Bartoszewicz 1821–1870”, Przegląd Polski vol. III, IV; reprinted: Pisma rozproszone, t. 1: 1863–1876, J. Ławski, J. Leończuk (eds.), Białystok 2014, pp. 385–412.
Google Scholar

Krasicki Ignacy, Dzieła. Dziesięć tomów w jednym, Paris 1830.
Google Scholar

Maternicki Jerzy, “Julian Bartoszewicz (1821–1870)”, [in:] Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, A. Gieysztor, J. Maternicki and H. Samsonowicz (eds.), Warsaw 1986, pp. 77–91.
Google Scholar

Szymanowski Wacław, inc. “Wczorajszej nocy umarł Gustaw Waliszewski” [“Wiadomości krajowe”], Dziennik Warszawski 1855, issue 160, pp. 1–2.
Google Scholar

Ugorowicz Izabela, “Z Krakowa do Łodzi. Dzieje i zawartość Archiwum rodziny Bartoszewiczów”, Rocznik Łódzki 2013, vol. 60, pp. 185–204.
Google Scholar

Wieczorkowski Władysław, “Gustaw Waliszewski”, Gazeta Codzienna 1855, issue 166, pp. 3–4.
Google Scholar

Wilkońska Paulina, Moje wspomnienia o życiu towarzyskim Warszawy, Z. Lewinówna (comp.), J.W. Gomulicki (ed.), Warsaw 1959.
Google Scholar

Wrzosek Stefan, “Julian Bartoszewicz. Człowiek, dzieło, znaczenie”, [in:] Intelektualiści rodem z Podlasia, J. Sekuła (ed.), Siedlce 1997, pp. 126–138.
Google Scholar

Wrzosek Stefan, “Juliana Bartoszewicza dzieło niemożliwe: «przeliczyć do końca»”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny 1998, issue 4, pp. 31–42. https://doi.org/10.1006/icar.1996.5636
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1006/icar.1996.5636

Zielińska-Klimkiewicz Zofia, “Księgozbiór Bartoszewiczów – przeszłość i teraźniejszość”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum 1998, issue 8, pp. 63–98.
Google Scholar