O uleganiu pokusie

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.54.12

Słowa kluczowe:

osobowość, pokusa, legalizm moralny i prawny, normy społeczne

Abstrakt

Fenomen ulegania pokusie doczekał się wielu opracowań na gruncie badań etnograficznych, socjologicznych czy też nauki o moralności. Inaczej rzecz ta wygląda w przypadku rozważań prowadzonych na gruncie psychologii społecznej. Dokonany przeze mnie przegląd literatury w tym zakresie wskazuje na istnienie dwóch dominujących perspektyw badawczych, przyjmowanych w badaniach nad sytuacją ulegania pokusie: perspektywy właściwej psychologii resocjalizacyjnej, ujmującej zjawisko w kategoriach zachowań, oraz perspektywy psychologii moralności. Wyniki badań pokazujące, iż ludzie w większości przypadków skłonni są np. ulegać pokusom łatwych korzyści, mimo deklarowanego uznania dla norm prawnych i etycznych zakazujących zawłaszczania cudzego mienia, stały się punktem wyjścia rozważań autorki niniejszego artykułu. Co jeszcze, jeśli nie legalizm prawny, może być buforem powstrzymującym człowieka w sytuacji pokusy? Jaką rolę w tym zakresie odgrywa nasza osobowość? Artykuł prezentuje wyniki badań nad zależnością pomiędzy zmiennymi osobowościowymi a uleganiem pokusie przez człowieka.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Karolina Dobrosz-Michiewicz - M.A.; University of Lodz, Faculty of Philology, Chair of Journalism and Social Communication

Karolina Dobrosz-Michiewicz – M.A.; she is a psychologist, linguist and a specialist in cultural studies, since 2012 she has been an assistant lecturer at the Department of the Theory and Practice of Communication, Chair of Journalism and Social Communication, University of Lodz. Her academic interests include cognitive science, mainly the area of the study of language, literature and culture, and intercultural psychology, particularly in the context of the study of human motivational processes, including the correlations between them in various social contexts. She is the author of 19 articles published in academic journals and monographs.

Bibliografia

Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna – serce i umysł, trans. A. Bezwinska, E. Hornowska, Zysk i S-ka, Poznań 2004.
Google Scholar

Brzozowski P., Drwal R., Kwestionariusz osobowości Eysencka. Polska adaptacja EPQ-R. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 1995.
Google Scholar

Drwal R., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Google Scholar

Hall C.S., Lindzey G., Teorie osobowości, trans. collective work, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Google Scholar

Kosewski M., Agresywni przestępcy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977.
Google Scholar

Kosewski M., Ludzie w sytuacji pokusy i upokorzenia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
Google Scholar

Kucharewicz J., Psychologiczna analiza procesów motywacyjnych przestępstw popełnianych przez nieletnich (na przykładzie przestępstw agresywnych i nieagresywnych), Katowice 2008, doctoral dissertation prepared at the University of Silesia, Faculty of Pedagogy and Psychology.
Google Scholar

Oleś P., Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2003.
Google Scholar

Pospiszyl K., Psychologiczna analiza wadliwych postaw społecznych młodzieży, PWN, Warszawa 1973.
Google Scholar

Pospiszyl K., Psychopatia. Istota, przyczyny i sposoby resocjalizacji antysocjalności, PWN, Warszawa 1985.
Google Scholar

Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, PWN, Warszawa 1980.
Google Scholar

Problemy psychologiczno-psychiatryczne w procesie karnym, J.M. Stanik (ed.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1985.
Google Scholar

Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych, J.M. Stanik, Z. Majchrzyk (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
Google Scholar

Sosnowski T., “Lęk jako stan i jako cecha w ujęciu Charlesa D. Spielbergera”, Przegląd Psychologiczny 1997, vol. 20, no. 2, pp. 349–359.
Google Scholar

Sosnowski T., Wrześniewski K., “Polska adaptacja inwentarza STAI do badania stanu i cechy lęku”, Przegląd Psychologiczny 1983, vol. 26, no. 2, pp. 393–412.
Google Scholar

Stanik J.M., “Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności”, [in:] Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, J.M. Stanik, B. Urban (eds.), vol. 1, PWN, Warszawa 2007, pp. 168–203.
Google Scholar

Stanik J.M., “Warunki opiekuńczo-wychowawcze w rodzinie, radzenie sobie z wymaganiami szkolnymi a stopień ryzyka przestępczości nieletnich”, [in:] Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne, J.M. Stanik, L. Woszczek (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
Google Scholar

Stanik J.M., “Wybrane koncepcje i wyniki badań kryminologicznych a perspektywy resocjalizacji”, [in:] Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, J.M. Stanik, B. Urban, Warszawa 2007, pp. 116–136.
Google Scholar

Strelau J., Psychologia temperamentu, 2nd edition, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Zaleski Z., Woźnicka A., “Uleganie pokusie czynu nielegalnego z perspektywy psychologicznej”, Prakseologia 2003, issue 143, pp. 331–349.
Google Scholar

Opublikowane

2019-09-30

Jak cytować

Dobrosz-Michiewicz, K. (2019). O uleganiu pokusie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 54(3), 209–222. https://doi.org/10.18778/1505-9057.54.12